Metafizyka klasyczna

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Metafizyka klasyczna albo filozofia pierwsza (gr. τα μετα τα φυσικά ta meta ta physika - "to, co po fizyce/ponad fizyką"; zob. ontologia) - dziedzina wiedzy ukonstytuowana przez Arystotelesa, rozważająca byt jako byt oraz jego istotne własności i ostateczne przyczyny (por. Metafizyka 1003a, 20-32; 1022a)

[edytuj] Nazwa

Nazwa "metafizyka" nie pochodzi od Arystotelesa. Zaproponował ją Andronikos z Rodos. Przy grupowaniu dzieł Stagiryty zauważył, że istnieją w nich takie, które traktują problemy filozoficzne w sposób bardziej ogólny niż Fizyka. Przedrostek meta znaczy "po", ale też "ponad", co zadecydowało o trafności tego określenia. Z tego też wynikają dwie tendencje rozumienia pojęcia metafizyki:

jako nauki o bycie jako bycie (Arystoteles).
jako nauki o rzeczach niematerialnych jak dusza, Bóg, życie po życiu, leżących poza obrębem doświadczenia zmysłowego.

[edytuj] Następcy Arytotelesa

Metafizyka to filozofia pierwsza (określenie Arystotelesa), bo wszystkie nauki szczegółowe odwołują się do niej, i "wiedza boska" (Metafizyka, 983a), czyli teologia, bo bada ostateczne przyczyny rzeczy. Te dwa określenia i arytotelesowskie rozumienie przedmiotu metafizyki przejęło średniowiecze i twórczo rozwinęło metafizykę klasyczną w postaci systemów Tomasza, Dunsa Szkota czy Ockhama. W średniowieczu rozwijał się jeden z podstawowych problemów metafizyki klasycznej: spór o uniwersalia.

W XX wieku klasyczna metafizyka odżyła w postaci neotomizmu. Jego wybitnym przedstawicielem jest m.in. Mieczysław Krąpiec.

[edytuj] Krytyka metafizyki

Projekt metafizyki jest absolutny. Chodzi o objęcie całokształtu bytu, poznanie jego istoty i wypracowanie kryteriów absolutnie pewnej wiedzy. Do tego jej przedmiot leży poza obrębem doświadczenia. Dlatego metafizykę krytykuje się z pozycji sceptycznych, empirystycznych, pozytywistyznych i scjentystycznych (por. krytyka metafizyki).