Mogilany
Z Wikipedii
Mogilany | |||
|
|||
Województwo | małopolskie | ||
Powiat | krakowski | ||
Gmina | Mogilany | ||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
12 | ||
Tablice rejestracyjne | KRA | ||
Mogilany – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Mogilany.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Mogilany.
Przez miejscowość przechodzi łącząca Kraków z Zakopanem droga krajowa nr 7 (fragment międzynarodowej trasy E77), stanowiąca na tym odcinku część zakopianki.
Dogodnie położona miejscowość turystyczna. Znajduje się w niej między innymi osiedle "Parkowe wzgórze", którego budowa zakończy się około roku 2006, a także ośrodek międzynarodowy "PAN". Co roku odbywają się w niej Majówki, na których odbywają się koncerty gwiazd polskiej estrady muzycznej (Brathanki, 2 plus 1, Skaldowie, Czerwone Gitary i inni). Na skrajach wsi znajduje się malowniczy las "Pański". Z Mogilan roztacza sie piękny widok na klasztor na Bielanach. A także trwa budowa jednego z wyjątkowych osiedli krakowa a mianowicie parkowe wzgórze. W Mogilanach działa:
- ochotnicza straż pożarna najprawdopodobniej najstarsza jednostka w południowej Polsce( rejon
działania jednostki ratowniczo-gaśniczej w Skawinie)
- gminny ośrodek pomocy społecznej
- gminny ośrodek kultury
- dom rodziny Konopków (obecnie w działalności POLSKIEJ AKADEMII NAUK) PAN wspomniany wyżej
- spółka rolnicza "POKÓJ"
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła z ołtarzem w kształcie serca.
- szkoła podstawowa im. Józefa Nowina-Konopki
- przedszkole im.ISKIERKA z filią w Libertowie
- urząd gminy Mogilany
- zakończyła sie także budowa nowej plebani.
- gimnazjum
- ośrodek zdrowia prze remontowany z myślą o osobach niepełnosprawnych tj. dorobiona winda ( rejon
działania POGOTOWIA RATUNKOWEGO W SKAWINIE )
- POLICJA : punkt przyjęć obywateli (rejon działania komisariatu policji w Świątnikach górnych)
HISTORIA GMINY:
Mogilany to miejscowość znana każdemu, kto przemierzał szlak wiodący z Krakowa na Podhale, do Zakopanego i w Tatry.
Dziesiątki szczytów, grzbietów i pasm górskich kulisowo zachodzących na siebie zamyka hen na horyzoncie koronka skalnych tatrzańskich turni. Ten widok czarował przybyszów od wieków.
Dzięki pracom archeologicznym stwierdzono, że pierwsze osady ludzkie istniały już w okresie neolitu. Założenie osady Mogilany związane było ściśle z biegnącym tędy szlakiem handlowym przez Karpaty i Węgry na południe Europy.
Pierwsza udokumentowana wzmianka o Mogilanach pochodzi z XII wieku, kiedy to wieś Mogilany była własnością królewską i stacjonowała tu Straż Królewska . Ponad 300 lat Cystersi władali dobrami mogilańskimi, a jedynym ich śladem był wzniesiony w Mogilanach drewniany kościółek. To oni powołali tu samodzielną parafię. Około 1560 r. dobra mogilańskie zakupił Wawrzyniec Spytko Jordan Wojewoda Sandomierski i postawił tu okazały, drewniany pałac na podmurowaniu, w stylu renesansowym. Spytek był mecenasem sztuki i nauk humanistycznych, dlatego w Mogilanach gościła cała plejada wybitnych ówczesnych pisarzy, artystów i poetów, w tym m.in.: ks. Stanisław Orzechowski i Mikołaj Rej z Nagłowic. Tak się złożyło, że w Mogilanach Rej napisał "Do uczciwego, a bacznego Polaka [...] krótkie przyjacielskie napomnienie". Dzięki drukarni założonej w oficynie pałacu wydano znane dzieło Reja "Żywot człowieka poczciwego".
Poprzez koligacje rodzinne i spadki mogilańskie dobra stawały się kolejno własnością rodziny Potockich, Lubomirskich, Taszyckich i Tarłów.
Pod koniec XVIII w. Mogilany zakupili Konopkowie, na miejscu starego dworu wznieśli nowy, klasycystyczny, murowany. Dopiero w 1967 r. dworek z jego najbliższym otoczeniem został przekazany Polskiej Akademii Nauk, która po przeprowadzeniu generalnego remontu przeznaczyła go na ośrodek konferencyjny.
W czasie długiej i bogatej historii Mogilany były świadkami ważnych wydarzeń dziejowych. Przeciągały tędy wspaniałe orszaki królewskie. W 1424 r. przejeżdżał tu wraz ze swym orszakiem Władysław Jagiełło, podążający na spotkanie z Zygmuntem, cesarzem niemieckim, przybywającym do Krakowa na koronację czwartej żony Jagiełły, Zofii, księżniczki holszańskiej. Na czele swych wojsk ciągnął przez Mogilany w 1813 r. książę Józef Poniatowski, aby wziąć udział w "Bitwie Narodów" pod Lipskiem.
W skład Gminy Mogilany wchodzi 10 sołectw: Brzyczyna, Buków, Chorowice, Kulerzów, Konary, Libertów, Lusina, Gaj, Mogilany, Włosań.
HERB GMINY
Przedstawiony w herbie motyw jest w rzeczywistości okazałą dzwonnicą, wzniesioną na trójbocznym rzucie, umieszczoną w samym centrum wsi Mogilany obok Kościoła. Znajduje się tu jedyny z zachowanych dawnych dzwonów, ufundowany w 1616 roku, który należy do nielicznych na tym terenie zabytków odlewnictwa jakie przetrwały obie wojny światowe.
Właśnie ten element od lat istnieje w świadomości mieszkańców jako herb Gminy Mogilany. Wstępna koncepcja herbu została opracowana na 750-lecie Mogilan, które nawiązywały do pierwszej pisemnej wzmianki o Mogilanach z roku 1231. Herb został przyjęty przez Radę Gminy Mogilany w dniu 26 kwietnia 2001 r.
historia oraz herb gminy pobrany z* Strona internetowa Mogilan
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Gimnazjum w Mogilanach
- Strona internetowa Mogilan
- Mapa Mogilan
- Kościół w Mogilanach zimą
- Webcam - Rynek w Mogilanach