Postępowanie karne

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Postępowanie karne (nazywane także procesem karnym) - to zespół norm prawnych regulujących działalność zmierzającą do realizacji prawa karnego materialnego. Jego głównym celem jest ustalenie, czy zaistniał czyn zabroniony mający postać przestępstwa, a następnie wykrycie jego sprawcy i pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.

Normy postępowania karnego określają prawa i obowiązki organów procesowych (sądu, prokuratora - w postępowaniu przygotowawczym), stron i innych uczestników tego postępowania oraz warunki i formy ich działania, które muszą mieć określoną formę zawierającą się w ramach określanych przez ustawę.

[edytuj] Akty prawne regulujące postępowanie karne (źródła prawa)

kodeks postępowania karnego wraz z przepisami wprowadzającymi (ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Dz. U. Nr 89, poz. 556),
konstytucji RP - zawarte są tu podstawowe zasady procesowe, takie jak: prawo do obrony (art. 42 ust. 2), domniemanie niewinności (art. 42 ust. 3), jawność procesu (art. 45), dwuinstancyjność postępowania sądowego (art. 176 ust. 1),
ratyfikowane umowy międzynarodowe,
przepisy ustrojowe, określające organizację sądów, prokuratury, adwokatury, radców prawnych, organów ścigania,
przepisy kodeksu postępowania cywilnego w zakresie określonym przez kodeks postępowania karnego (art. 70, 89, 292 § 1 k.p.k.),
akty wykonawcze (rozporządzenia wydane na podstawie delegacji zamieszczonych w kodeksie postępowania karnego).

Ponadto przepisy kodeksu postępowania karnego stosuje się także:

w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe,
w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (w postępowaniu tym przepisy kodeksu postępowania karnego stosuje się tylko wtedy, gdy przepisy kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenie tak stanowią),
w postępowaniu w sprawach nieletnich
w postępowaniu przed Trybunałem Stanu
w postępowaniu lustracyjnym
w postępowaniu cywilnym, na podstawie art. 163 § 2 k.p.c., w razie zarządzenia przymusowego sprowadzania lub aresztowania

[edytuj] Podział postępowania karnego

Wyróżnia się postępowanie karne:

zwyczajne
szczególne:
- postępowanie uproszczone (art. 468-484 k.p.k.),
- postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego (art. 485-499 k.p.k.),
- postępowanie nakazowe (art. 500-507 k.p.k.),

Oprócz postępowania głównego można wyróżnić takie postępowania jak:

p. zabezpieczające (np. zabezpieczenie majątkowe),
p. w przedmiocie odtworzenia akt w razie ich zniszczenia lub zagubienia,
p. ekstradycyjne o wydanie sprawcy przestępstwa przebywającego za granicą,
p. o odszkodowanie za niesłuszne skazanie i oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie,
p. w kwestii odpowiedzialności cywilnej w postaci procesu adhezyjnego (powództwo cywilne) lub zasądzenie odszkodowania z urzędu;
p. incydentalne (tzw. wpadkowe), które powstają w ramach procesu zasadniczego, a których przedmiotem są sprawy uboczne (nie dotyczące istoty sprawy)