Program Buran
Z Wikipedii

Buran (burza śnieżna) – (ros. Буран) - radziecki wahadłowiec kosmiczny.
Buran jest bardzo podobny do wahadłowców amerykańskich. Kształt kadłuba, skrzydeł, wielkość, a nawet kolorystyka sprawiają, iż niewprawny obserwator mógłby pomylić obie konstrukcje, istnieją jednak między nimi znaczące różnice. W radzieckim rozwiązaniu główne silniki rakietowe zainstalowane są w rakiecie nośnej i nie są odzyskiwane (dalszy projekt zakładał odzyskiwanie głównego stopnia) w przeciwieństwie do rakiet pomocniczych. W rozwiązaniu amerykańskim silniki główne są częścią składową orbitera i również można je wykorzystywać wielokrotnie. W konsekwencji masa ładunku użytecznego Burana może być większa od masy ładunku promu amerykańskiego. Buran był wyniesiony na orbitę przez rakietę Energia na paliwo ciekłe.
W ramach programu wykonano tylko jeden bezzałogowy lot orbitalny (start: 15 listopada 1988). Po wykonaniu dwóch okrążeń Ziemi nastąpiło automatyczne lądowanie na Bajkonurze.
W chwili pierwszego i jedynego startu nie był jeszcze gotowy system podtrzymywania życia, niemożliwy był więc lot załogowy. Sytuacja finansowa ZSRR nie pozwalała na kontynuację programu. Lot Burana był swoistym 'aktem rozpaczy' zdesperowanego zespołu konstruktorów pod wodzą Gleba Łozino-Łozinskiego, który tylko w ten sposób mógł udowodnić, że całość prac nie poszła na marne.
Program rosyjskiego wahadłowca został zamknięty przez prezydenta Jelcyna w ramach cięć budżetowych w roku 1993.
Spis treści |
[edytuj] Skonstruowane egzemplarze
[edytuj] Egzemplarze testowe
Numer | Oznaczenie | Nazwa | Przeznaczenie | Obecny status |
---|---|---|---|---|
0.01 | OK-1M | OK-M OK-ML-1 |
Testy obciążeń statycznych i ogólne sprawdzenie koncepcji projektu | Kosmodrom Bajkonur |
0.02 | OK-2M | OK-GLI | Testy lotu poziomowego, automatycznego lądowania i zachowanie orbitera na grzbiecie samolotu | Sinsheim, Niemcy |
0.03 | OK-3M | OK-KS | Testy elektroniczne i elektryczne oraz jako makieta | - |
0.04 | OK-4M | OK-MT OK-ML-2 |
Używany do opracowania dokumentacji technicznych modelowych | Kosmodrom Bajkonur |
0.05 | OK-5M | OK-?? | Testy wibracyjne i próżniowe | - |
0.06 | OK-6M | OK-TVI | Testy w komorze środowiskowej (nagrzewanie, próżnia) | Moskwa |
0.07 | OK-7M | OK-TVA | Testy statyczne i nagrzewania | Park Gorkiego, Moskwa |
0.08 | OK-8M | OK-?? | Testy wibracyjne i próżniowe | - |
[edytuj] Egzemplarze orbitalne

Numer | Oznaczenie | Nazwa | Status | Obecny status |
---|---|---|---|---|
1.01 | OK-1K1 | Buran | Pierwszy radziecki prom kosmiczny i jako jedyny wysłany w kosmos | Zniszczony w 2002 r. |
1.02 | OK-2K1 | Pticzka | Oficjalna nazwa Burya. Drugi radziecki wahadłowiec, przeznaczony do lotu załogowego, nigdy nie wysłany w kosmos, ukończony w 97% | Kosmodrom Bajkonur |
2.01 | OK-1K2 | Nienazwany | Pierwszy z drugiej serii radzieckich wahadłowców, ukończony w 40 % | Sinsheim, Niemcy |
2.02 | OK-2K2 | Nienazwany | Drugi z drugiej serii radzieckich promów kosmicznych, ukończony w 20 % | - |
2.03 | OK-3K2 | Nienazwany | Trzeci z drugiej serii radzieckich wahadłowców, zniszczony zaraz po rozpoczęciu Budowy | - |
[edytuj] Planowane misje
- Misja 2 - Pierwszy bezzałogowy lot orbitera 1.02, czwarty kwartał 1991
- Misja 3 - Druga misja wahadłowca 1.02 (7 - 8 dniowa), miał zatankować do stacji MIR i wrócić bezpiecznie na ziemię, pierwszy kwartał 1992
- Misja 4 - Drugi lot orbitera 1.01, 15 - 20 dniowa, 1993
- Misja 5 - Pierwszy załogowy lot projektu, pierwszy lot 2.01, przełom 1995/1996
[edytuj] Dane techniczne
Rozpiętość: | 23,90 m |
Długość: | 36,37 m |
Wysokość: | 16,40 m |
Szerokość kadłuba: | 5,5 m |
Pojemność ładowni | 320 m3 |
Kubatura kabiny załogi: | 73 m3 |
Powierzchnia nośna | 250 m2 |
Wydłużenie | 2,28 |
Masa własna | 6,2×104 kg |
Masa startowa | 1,05×105 kg |
Max. masa lądowania | 8,2×104 kg |
Masa ładunku użytecznego (orbita 250 km) | 3×104 kg |
Masa ładunku użytecznego (orbita 450 km) | 2,7×104 kg |
Masa ładunku powracającego | 1,3×104 kg |
Prędkość lądowania | 340 km/h |
[edytuj] Linki
- Buran.ru
- Polska strona o programie Buran
- Strona poświęcona programowi Buran
- Fotografie radzieckich orbiterów
- Francuska strona nt. Programu Buran
- Dane o programie Buran
|
|
|
Bieżące
Sojuz • Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (międzynarodowy) • Kliper (planowany)
Zakończone
Wostok • Woschod • Salut • Sojuz-Apollo (międzynarodowy) • Mir • Buran
Anulowane
Zond (księżycowy Sojuz) • Spiral • Ałmaz (włączony do programu Salut)