Trucizna
Z Wikipedii
Trucizna - substancja organiczna lub nieorganiczna, która po dostaniu się do organizmu powoduje objawy chorobowe, inne niekorzystne zmiany w organizmie lub śmierć. Może to być ciało stałe, ciecz lub gaz.
Stwierdzenie czy dana substancja stanowi, czy nie stanowi trucizny, jest trudne, bowiem niemal dla każdego związku chemicznego można określić dawkę, która będzie śmiertelna. Nawet spożywanie wody w zbyt dużych ilościach, zwłaszcza deszczówki lub wody destylowanej, może prowadzić do hiponatremii. Z drugiej strony, niektóre trucizny w odpowiednich dawkach mają efekt leczniczy.
Działanie substancji trującej polega na reakcji związków chemicznych w niej zawartych, lub ich metabolitów z enzymami katalizującymi niezbędne dla życia organizmu procesy lub blokuje działanie receptorów, prowadzących do zaburzeń pracy różnych układów uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu, np. upośledzenie czynności układu nerwowego lub mięśniowego prowadzącego do niewydolności oddechowej i śmierci.
W przemyśle stosuje się często określenie "trucizny katalizatora" - związku chemicznego oddziałującego chemicznie lub fizycznie na katalizator w sposób powodujący zablokowanie jego działania lub nieodwracalne zniszczenie.
Najbardziej znane trucizny to:
- dimetylortęć
- rycyna
- cyjanki (np. cyjanek potasu)
- związki arsenu (np. arszenik)
- anilina
- nikotyna
- dioksyna
- kolchicyna
- metanol
- etanol
- jad kiełbasiany
- kurara
- strychnina
- amanityna
- muskaryna
- tlenek węgla
