Włodzimierz nad Klaźmą

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Katedra Wniebowstąpienia - zdjęcie z 1912

Cerkiew św. Dymitra - zdjęcie z 1911

Włodzimierz nad Klaźmą, ros. Władymir, Влади́мир - miasto obwodowe, w Rosji, nad Klaźmą (dopływ Oki). Około 310 tys. mieszkańców (2005).

[edytuj] Historia

Resztki najstarszej osady znalezione na terenie dzisiejszego miasta datowane są na 30 tys. lat p.n.e. W 990 n.e. książę kijowski Włodzimierz I Wielki założył gród będący początkiem współczesnego Włodzimierza. Miasto szybko się rozwijało i w 1157 stało się stolicą największego z północnych księstw Rusi - księstwa Włodzimiersko - Suzdalskiego kosztem starej stolicy Suzdalu. Pomimo zniszczeń spowodowanych najazdem Mongołów z Wielkiej Ordy i zdobyciem grodu 7 II 1238 miasto dalej zyskiwało na znaczeniu, a po osiedleniu się tu w 1299 Maksyma metropolity Rusi uciekającego przed Mongołami Włodzimierz był faktyczną duchową i symboliczną stolicą Rusi. Od połowy XIV wieku wzrastająca rola Księstwa Moskiewskiego doprowadziła do powolnego upadku politycznego znaczenia Włodzimierza. W 1325 Piotr, metropolita Rusi przeprowadził się z Włodzimierza do Moskwy. Ostatecznie niezawisłość księstwa włodzimierskiego zaniknęła w 1328, kiedy książę moskiewski Iwan I Kalita został jednocześnie władcą księstwa włodzimierskiego. Od tego momentu Włodzimierz było znaczącym miastem w obrębie księstwa moskiewskiego. W 1382 Włodzimierz spustoszyły wojska chana Tochtamysza, a w 1441 (wg innych źródeł w 1412) armia rosyjsko - mongolska chana Tałycza. W 1614 pod miasto podszedł polski oddział pod dowództwem Lisowskiego, zniszczył on przedmieścia jednak samego grodu nie zdobył. W XVIII wieku miasto zaczęło się znów szybko rozwijać jako stolica prowincji, a potem gubernii. W 1744 ustanowiono tu siedzibę biskupstwa. Od 1861 połączony koleją z Moskwą. W okresie ZSRR na krótko (1929-1944) utracił status miasta wojewódzkiego. W czasie władzy komunistów zniszczono wszystkie cerkwie powstałe w XVII i XVIII wiekach (w nawiasie data zniszczenia):

św. Mikołaja Złotobramnego (Николозлатовратская)z 1690 (1929)

Piatnicka (Пятницкая) z 1770 (lata 60-e XX wieku)

św. Jana od Bożego Słowa (Богословская, Иоанна Богослова) z 1775 (zniszczona około 1927)

św. Borysa i Gleba (Борисоглебская) z 1756 (lata 30-e XX wieku)

św. Sergieja (Сергиевская)z 1779 (1929)

Świętych Kobiet (Святых жен Мироносиц) z 1776 (1929)

Kazańska (Казанская) z 1782 (1970). W cerkwi tej brał ślub Hercen

Ilińska (Ильинская) z XVIII wieku (1929)

kaplica Wielkiego Księcia Włodzimierza z 1797 (1925)

kościół protestancki z 1884 (lata 30-e XX wieku)

[edytuj] Zabytki

We Włodzimierzu zachowała się znaczna część budowli z czasów świetności księstwa Włodzimiersko - Suzdalskiego, toteż jest to jedno z najciekawszych turystycznie miast Rosji. Zalicza się go do tzw. Złotego Pierścienia, czyli około dziesięciu miast centralnej Rosji o unikalnej architekturze i historycznym znaczeniu w dziejach kraju. Wszystkie zachowane zabytki z XII - XIII wieku zbudowano z białego wapienia przywiezionego znad Wołgi.

Uspieński Sobór (Успенский собор) powstał w latach 1158-60 zbudowany przez mistrzów z Niemiec, przebudowany po wielkim pożarze w 1185, w okresie 1185-1189, od tego czasu praktycznie bez większych zmian. Fragmentarycznie zachowały się freski z XII-XIII wieku i znacznie bardziej kompletne freski najwybitniejszego artysty rosyjskiego średniowiecza Rublowa z 1408. W 1810 obok soboru postawiono dzwonnicę, na miejscu starej uszkodzonej przez piorun w 1806.

Od 1164 wszyscy wielcy książęta Rusi koronowali się w tej świątyni, dopiero książę Iwan III Srogi w 1462 przeniósł ceremonię do Moskwy. W tym też okresie świątynia była miejscem spoczynku zwłok wielkich kniaziów oraz miejscem synodów cerkwi prawosławnej. Główną relikwią cerkwi (i całej Rusi) była ikona Matki Bożej Włodzimierskiej (przeniesiona w 1395 do Moskwy).

Pierwotna budowla z zewnątrz wyłożona była płytami marmurowymi, kopuła złocona, a miedziane dachy pokryte zostały ornamentami z kutego srebra. W 1161 wykonano wewnątrz freski. Wyposażenie liturgiczne składało się w większości z przedmiotów wykonanych z czystego srebra i złota. W Kijowie zamówiono także główne wrota, które miały być wykonane z czystego złota, jednak nie zostały one wykonane. Po pożarach lub grabieżach w latach 1185, 1238 i 1412 każdorazowo musiano całkowicie odtwarzać wyposażenie wnętrz. Obecnie istniejące, wiąże się z odrodzeniem znaczenia świątyni od 1645, kiedy to przekazano cerkwi relikwie świętego księcia Grzegorza, a w 1702 także książąt Andrzeja Bogolubskiego i jego syna Gleba. W latach 1768 - 1774 caryca Katarzyna Wielka ufundowała nowy ikonostas oraz przebudowę wnętrza i ozdobienie go w stylu włoskiego baroku. Przy tej okazji usunięto większość starego (średniowiecznego) wystroju, a stare freski, w tym Rublowa, zamalowano i przykryto nowymi barokowymi. W XIX wieku wykonano srebrne zdobienia grobów władców i świętych.

Dmitrowski Sobór (Дмитровский собор) zbudowano w latach 1193-97, z tego okresu pochodzi też niezwykle bogaty zespół rzeźb pokrywających prawie wszystkie zewnętrzne fasady świątyni. Był on świątynią przypałacową, związaną z dworem książęcym. Na początku XIX wieku dobudowano kilka kaplic, które jednak w 1834 roku zostały zniszczone na polecenia cara Mikołaja I, by zachować pierwotny wygląd świątyni. Wystrój wnętrza pochodzi głównie z XIX wieku, zachowały się resztki fresków Matki Bożej z aniołami z XII wieku.

Złote Wrota - wieża bramna z 1158-64, przebudowana w XVII i XVIII wiekach, wskutek czego straciła wiele pierwotnych cech. Na szczycie wieży wybudowana malutka cerkiew (tego samego wieku co sama wieża), restaurowana w 1469 i przebudowana w 1810.