Wigowie
Z Wikipedii
Wigowie - angielskie stronnictwo polityczne powstałe w końcu XVII w. przeciw absolutyzmowi Stuartów. Pierwotnie (za ostatnich Stuartów) nazywano ich "petycjonistami", w odróżnieniu do broniących prerogatyw korony "abhorrers" - zalążka późniejszych Torysów.
[edytuj] 1688-1689
Wigowie przyczynili się walnie do zwycięstwa tzw. Chwalebnej Rewolucji 1688-1689, kiedy wezwali z Holandii namiestnika Wihelma Orańskiego, by stworzyć protestancką przeciwwagę dynastyczną dla prokatolickiego Jakuba II. Torysi jednak równiez mieli dość stuartów. Pomyślne lądowanie Wilhelma, na którego stronę przeszła armia angielska pod dowództwem generała Johna Churchilla i ucieczka Jakuba, zabezpieczyły protestancką sukcesję Jerzego I.
[edytuj] XVIII wiek
Ponieważ Wigowie ze swej natury byli ugrupowaniem opozycyjnym, powstanie wigowskiego rządu spowodowało wśród nich rozłam. Było to mniej widoczne podczas panowania Wilhelma (gabinet ministerialny był wynalazkiem Wilhelma), którego silne tendencje autokratyczne hamowały rozwój systemu parlamentarno-gabinetowego. Przełom nastąpił gdy w 1715 na początku panowania Hanowerczyków, Jerzy I powstał rząd jednolicie wigowski, w którym dominował generał James Stanhope i Earl Sunderland. Była to nagroda za wsparcie pretensji Niemca do władzy w Wielkiej Brytanii. Rozpoczął się wówczas 45-letni okres (tzw. "Oligarchia Wigów") rządów rozmaitych gabinetów wigowskich od 1715 do 1761.
Robert Walpole kierował najdłużej (1721-1742) działającym z tych rządów. Następnie rządzili: Spencer Compton , Henry Pelham, Thomas Pelham-Holles, 1. książę Newcastle. W gabinecie ksiecia newcastle najwiekszą rolę grał William Pitt, 1. hrabia Chatham.
[edytuj] XIX wiek
W XIX wieku Wigowie przekształcili się w partię liberalną - Liberal Party, która aż do początków XX wieku była najbardziej liczącą się partią obok Konserwatystów (Torysi przekształcili się w 1832 roku w Partię Konserwatywną - Conservative Party). Najwybitniejszym Wigiem XIX wieku był William Ewart Gladstone.
patrz też:
