Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie
Z Wikipedii
Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie - uczelnia pedagogiczna i humanistyczna, powstała 19 czerwca 1969 r. jako Wyższa Szkoła Nauczycielska w Olsztynie, 20 sierpnia 1974 r. przekształcona w Wyższą Szkołę Pedagogiczną (WSP), w 1999 współtworzyła Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Spis treści |
[edytuj] Rektorzy
- Doc. dr hab. Jan Sikora (1969-1975, 1983-1986)
- Prof. dr hab. Juliusz Popowicz (1975-1981)
- Prof. dr hab. Stanisław Szteyn (1981-1983, 1990-1993)
- Prof dr hab. Stanisław Kawula (1986-1990)
- Prof. dr hab. Andrzej Staniszewski (1993-1996, 1996-1999)
[edytuj] Historia powstania i rozwój
W końcu lat sześćdziesiątych władze partyjne i państwowe ówczesnej Polski rozważały kierunki reformy oświaty w perspektywie roku 2000. Zaplanowano utworzenie wyższych szkół nauczycielskich. Komunistycznym władzom zależało na stworzeniu nowych szkół, niezależnych od istniejących uniwersytetów, kształcących nauczycieli, którzy swoją pracą dydaktyczno-wychowawczą wspieraliby porządek ustrojowy PRL. Początkowo rozważano powstanie szkół nauczycielskich jedynie w Warszawie, Poznaniu i Szczecinie. Później uwzględniono także inne miasta prowincjonalne. W Olsztyna powstać miała filia Uniwersytetu Warszawskiego. Na początku roku 1969 przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej M. Gotowiec powołał doc. dr Jana Sikorę (kierownik Katedry Ekonomii Politycznej w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie) na organizatora wyższej szkoły zawodowej kształcącej nauczycieli.
W czerwcu 1969, w rozporządzeniu Rady Ministrów (Dziennik Ustaw PRL nr 18 z 19 czerwca 1969 r., poz. 134) powołano Wyższe Szkoły Nauczycielskie w Bydgoszczy, Kielcach, Olsztynie i Słupsku. Rozporządzenie podpisał Piotr Jaroszewicz. W rok później powołano analogiczne szkoły w Częstochowie, Zielonej Górze i Szczecinie.
Początkowo kadrę wykładowców Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Olsztynie stanowili pracownicy miejscowego Studium Nauczycielskiego, nauczyciele ze szkół średnich i nadzoru oświatowego, naukowcy Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie a także naukowcy z innych uczelni polskich. W roku 1969 zatrudnionych było 4 docentów, jeden adiunkt, 8 [asystent|asystentów]], 8 wykładowców, dwóch nauczycieli przedmiotu, 3 lektorów i bibliotekarzy (łącznie 26 osób). W kolejnych latach kadra, w wyniku własnego rozwoju oraz pozyskiwania kolejnych pracowników samodzielnych, była coraz liczniejsza. Po trzydziestu latach (1999 r.) kadrę stanowiło: 112 profesorów tytularnych i doktorów habilitowanych (20 dyscyplin naukowych), 132 adiunktów, 215 asystentów, 76 starszych wykładowców, 46 wykładowców, 9 nauczycieli przedmiotu, 15 lektorów i bibliotekarzy (łącznie 605 osób).
W początkowy okresie utworzone zostały trzy wydziały: Humanistyczny, Pedagogiczny i Matematyczno-Przyrodniczy. Naukę na studiach trzyletnich rozpoczęło 362 studentów na 7 kierunkach (kierunki dwuspecjalnościowe): filologia polska z historią, nauczanie początkowe z wychowaniem muzycznym, nauczanie początkowe z wychowaniem fizycznym, nauczanie początkowe z zajęciami praktyczno-technicznymi, biologia z geografią, matematyka z fizyką, zajęcia praktyczno-techniczne z fizyką.
Wraz z kolejną planowaną reformą i planami wprowadzenia dziesięcioletniej szkoły podstawowej (początek lat siedemdziesiątych) zdecydowano o potrzebie kształcenia nauczycieli o pełnych magisterskich kwalifikacjach. W roku 1973 uruchomiono czteroletnie studia magisterskie oraz uruchomiono nowy kierunek – historię.
W roku 1974 przekształcono WSN w Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Olsztynie (podobnie jak w Bydgoszczy, Częstochowie, Siedlcach i Słupsku). W tym też roku zrezygnowano z kierunków o podwójnych specjalnościach i realizowano już jednolity system studiów magisterskich na 13 kierunkach: filologia polska, filologia rosyjska, historia, wychowanie muzyczne, bibliotekoznawstwo, pedagogika szkolna, pedagogika opiekuńcza, pedagogika przedszkolna, pedagogika kulturalno-oświatowa, biologia, fizyka, matematyka, wychowanie techniczne.
Wraz z rozwojem kadry i kierunków kształcenia dokonywały się zmiany w strukturze organizacyjnej, m.in. rozwiązano Zakład Geografii, z Wydziału Humanistycznego wydzielono jako jednostkę międzywydziałową Zakład Nauk Filozoficzno-Społecznych. 1 marca 1977 z połączenia Zakładu Biologii i Zakładu Chemii i Biochemii powstał pierwszy na WSP instytut (Instytut Biologii z 6 zakładami). W 1979 na Wydziale Pedagogicznym powstała Samodzielna Pracownia Kulturoznawstwa. W roku akademickim 1979/80 rozpoczęto przechodzenie na pięcioletni system kształcenia (magisterski) i zawieszono nabór na niektóre kierunki. W następnych latach powstawały nowe jednostki organizacyjne.
[edytuj] Wydziały i struktura w 1999 roku
Wydział Humanistyczny
- Instytut Historii
- Instytut Filologii Polskiej
- Instytut Prawa i Administracji
- Instytut Nauk Politycznych i Filozoficzno-Społecznych
- Katedra Filologii Angielskiej
- Katedra Filologii Germańskiej
Wydział Matematyczno-Przyrodniczy
- Instytut Biologii i Ochrony środowiska
- Instytut Matematyki i Fizyki
- Instytut Wychowania Technicznego
Wydział Pedagogiczny
- Katedra Pedagogiki Społecznej
- Katedra Socjologii
- Zakład Pedagogiki Ogólnej
- Zakład Historii Wychowania
- Zakład Psychologii
- Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej
- Zakład Pedagogiki Opiekuńczej
- Zakład Dydaktyki
- Zakład Teorii Wychowania
- Samodzielna Pracownia Artystyczno-Techniczna
- Zakład Pedagogiki Specjalnej
- Zakład Filozofii Ekologii
Wydział Wychowania Artystycznego
- Instytut Wychowania Muzycznego
- Instytut Wychowania Plastycznego
Jednostki Ogólnouczelniane i Międzywydziałowe
- Archiwum Uczelniane
- Biblioteka Główna
- Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych
- Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
- Wydawnictwo WSP
- Zakład Poligrafii
[edytuj] Absolwenci
W latach 1972-1998 uczelnie skoczyło 17 091 absolwentów:
- Wydział Humanistyczny
- Filologia polska – 1657
- Filologia rosyjska – 783
- Historia – 712
- Bibliotekoznawstwo – 657
- Politologia – 381
- Administracja – 371
- Filologia germańska – 22
- Filologia angielska – 25
- Nauczycielskie Kolegium Języka Angielskiego – 76
Wydział Matematyczno-Przyrodniczy
- Biologia -1015
- Matematyka – 1703
- Fizyka – 203
- Wychowanie techniczne – 1425
Wydział Pedagogiczny
- Pedagogika szkolna – 439
- Pedagogika przedszkolna – 281
- Nauczanie początkowe – 2900
- Wychowanie przedszkolne – 737
- Pedagogika kulturalno-oświatowa – 676
- Pedagogika opiekuńcza – 144
- Pedagogika – 1216
- Pedagogika wczesnej edukacji - 302
Wydział Wychowania Artystycznego
- Wychowanie muzyczne – 595
- Wychowanie plastyczne - 227
[edytuj] Studencki ruch artystyczny
W początkowym okresie istnienia uczelni (1969) funkcjonowały: teatrzyk "Estemform", kabaret "Szpilaform", teatr faktu politycznego "Teatr Dwóch", teatrzyk poezji "Konfrontacje". Rozkwit kultury studenckiej na WSP w Olsztynie nastąpił w latach siedemdziesiątych XX w. W tym czasie powstało wiele grup, z których niektóre uzyskiwały ogólnopolskie laury.
Zespół Niebo powstał w marcu 1972 r., przyjmując nazwę od teatrzyku działającego w LO 1 i LO 3 w Olsztynie (1968-70) oraz od tytułu utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Teatrzyk Piosenki Nie Zawsze Poetyckiej "Niebo" w początkowym okresie działał w składzie: Andrzej Arciszewski, Jerzy Kaczmarek, Teresa Radziwanowska, Krzysztof Tekielski, Jerzy Ignaciuk. W kolejnych latach skład zespołu ulegał zmianom. W roku 1972 do zespołu dołączyli: Stefan Brzozowski i Anna Jurecka (Brzozowska). W 1974 r., na XI Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie członkowie zespołu Stefan Brzozowski i Teresa Skomra, uzyskali nagrodę. Grupa "Niebo" występowała na festiwalach: Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe "Śpiewajmy Poezję", oraz w NRD. W roku 1975 ukształtował się ostateczny skład zespołu: Stefan Brzozowski, Anna Jurecka, Krystyna Anielska (Świątecka), Piotr Woliński, Bogdan Żmijewski. Na XIV Festiwalu Piosenki Studenckiej (1976 r.) zespół otrzymał nagrodę Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Techniki dla najaktywniejszego środowiska studenckiego. Nieco później "Niebo" zdobyło także nagrody: na IV Przeglądzie Akademickich Form Kameralnych w Koszalinie, Ogólnopolskiej Giełdzie Studenckiej w Lublinie, Festiwalu Artystycznym Młodzieży Akademickiej (FAMA) oraz na IV Spotkaniach Zamkowych "Śpiewajmy Poezję". Zespół koncertował na terenie całego kraju, ZSRR i Finlandii. W roku 1978 zespół "Niebo" zawiesił działalność. Członkowie zespołu stworzyli także grupę "Bonieq" (1977), "Kart" (1979), "Ex" (1979). Po studiach część członków "Nieba" stworzyło kabaret "Czerwony Tulipan".
W latach siedemdziesiątych działały kabarety: "Dziura" (pod kierownictwem Wojciecha Sobola, zdobyli nagrodę w 1976 r. na Lidzbarskich Biesiadach Humoru i Satyry), "Luźna Grupa" (1975-77, w składzie: Wojciech Sobol, Wiesław Nideraus, Andrzej Brzozowski, nagrody w 1976 i 1977 na Lidzbarskich Biesiadach Humoru i Satyry) i "KOD" (1974), "Ładne Kwiatki" (1978).
Teatr eksperymentalny "Expeditus" powstał w 1976 roku. Wystawił własną sztukę "Hotel Centralny". Powstały także dwa zespoły jazzowe Juliusza Rogulskiego "Ad hoc" i "Arba" (z Waldemarem Chylińskim i Jackiem Woźniakiem. Teatrzyk "Bajka", powstały z inicjatywy dr. Stefana Łaszyna był formą kształcenia dydaktycznego.
W latach siedemdziesiątych działały kluby studenckie: "Morfeusz", "Algorytm", "Prefiks", "Niebo" (ul. Pieniężnego, budynek rozebrano po pożarze w latach osiemdziesiątych), "Luzak" (ul. Niepodległości, DS. 2). Klimat życia studenckiego tamtych lat uzupełniają studenckie tomiki poezji, efemeryczne czasopisma, Studencka Agencja Fotograficzna a także Studenckie Radio Emitor (ul. Żołnierska 14, DS. 1).
Chór akademicki powołano w 1975 roku. Początkowo należeli do niego studenci różnych kierunków, później chór był formą kształcenia studentów wychowania muzycznego. Chór występował w wielu miejscach w Polsce oraz poza granicami kraju.
W latach osiemdziesiątych dużą aktywnością działalności artystycznej wykazywał się "Docent" (ul. Żołnierska, DS. 1), który organizował liczne kabaretony, przeglądy piosenek, koncerty, zaduszki jazzowe, bursenalia. Pod auspicjami Klubu powstał kabaret "Wuesperal". Działalnością Klubu "Docent" oraz studentami interesowała się SB oraz lokalna komórka PZPR. Aktywny był także Klub "Luzak" (ul. Niepodległości, DS. 2), a pod koniec dekady powstał Klub "Androbania" (ul. Żołnierska, DS. 1). Bardzo aktywną działalność prowadziło Studenckie Radio Emitor (niektórzy studenci podjęli po studiach pracę w Radiu Olsztyn). W roku 1983 powstał Zespół Pieśni i Tańca Kłobuki, który otrzymał na różnego typu przeglądach liczne nagrody i wyróżnienia (1984 – Wojewódzki Przegląd Zespołów Pieśni i Tańca Ludowego, 1985, 1988 – tytuł laureata w Mrągowie i Lidzbarku Warmińskim). W okresie swojego istnienia "Kłobuki" ponad 350 razy wystąpiły na koncertach na uczelni, Olsztynie, Polsce, na Węgrzech, we Francji, Korsyce. Kierownikiem artystycznym i choreografem był Mirosław Marszelewski, kierownikiem muzycznym – Janusz Poświata, kierownikiem organizacyjnym – Tadeusz Wasiak. Powstały w 1979 r. żeński chór "Villanella", kierowany przez prof. Józefa Wojtkowiaka miał w swym repertuarze ponad 100 utworów i dał ponad 100 koncertów w różnych częściach Polski, zdobywają medale, wyróżnienia i nagrody. W 1987 r. powstał chór kameralny "Collegium Novum", kierowany przez prof. Lechosława Ragana. W ciągu 12 lat koncertował w Niemczech, Belgii, Holandii, Francji i Włoszech.
W latach dziewięćdziesiątych działał kabaret "Brubla" (Piotr Mówiński, Ewa Wasilewska, Danuta Rutkowska, Jolanta Jankowska, Renata Jackowska), powstało pismo Wydziału Humanistycznego – "Numer 003", powstał klub filmowy. Ponad 60 koncertów dał chór akademicki "Optima Fide" pod kierunkiem prof. Józefa Wojtkowiaka. Powstało też pismo uczelniane Kwadrans Akademicki.
[edytuj] Studencki ruch naukowy
Studenckie Koło Miłośników Filozofii, Poezji i Muzyki "Prometeusz", kierowane przez mgr Mieczysława Kaczyńskiego. Koło działało w latach siedemdziesiątych, w 1975 roku przygotowano wieczornicę poświęconą Karolowi Marksowi, potem Władysławowi Tatarkiewiczowi i Tadeuszowi Kotarbińskiemu.
Koło Naukowe Pedagogów (lata siedemdziesiąte)
Koło Językoznawców (lata siedemdziesiąte), kierowane przez dr. Alojzego Zdaniukiewicza, zdobyło dwie nagrody na sympozjach studenckich (1974).
Koło Naukowe Bibliotekoznawstwa (powstało w 1975)
Koło Geografów (lata siedemdziesiąte)
Koło Historyków (lata siedemdziesiąte)
Koło Naukowe Psychologów
Koło Rusycystów
Koło Naukowe Biologów, powstało w 1975 roku, bardzo aktywne było w latach osiemdziesiątych, na UWM reaktywowane pod nazwą Studencko-Doktoranckie Koło Naukowe Ekologów (Wydział Biologii). W kole działali m.in. obecni pracownicy Wydziału Biologii UWM: dr hab. Aleksander Świątecki prof. UWM, dr hab. Stanisław Czachorowski prof. UWM, dr hab. Anna Robak (Krawczuk), dr hab. Irena Giełwanowska, dr Dariusz Michalczyk.
Koło Naukowe Dydaktyków Biologii (lata osiemdziesiąte)
Koło Ligi Ochrony Przyrody "Taburz"
[edytuj] kalendarium
[edytuj] Źródła i materiały
- "XX lat Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie", Olsztyn 1989.
- Jan Chłosta "Wyższa Szkoła pedagogiczna w Olsztynie 1969-1999". Wyd. WSP w Olsztynie, Olsztyn 1999.
