เฮียโรกลิฟฟิก

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

เฮียโรกลิฟที่จารึกบนหีบศพอียิปต์โบราณ

เฮียโรกลิฟ เป็นอักษรภาพอย่างหนึ่งของอียิปต์โบราณ เพิ่งมีการอ่านและแปลความหมายได้อย่างชัดเจนเป็นระบบเมื่อมีการค้นพบหินโรเซตตาในปี พ.ศ. 2342 ที่จารึกโดยตัวอักษร 3 แบบ คือ กรีกโบราณ ดีโมติก และเฮียโรกลิฟ การเปรียบเทียบชื่อราชวงศ์ต่าง ๆ โดยใช้ตัวอักษร 3 แบบ ทำให้ผู้เชี่ยวชาญภาษาโบราณสามารถอ่านอักษรเฮียโรกลิฟ ได้ใน 25 ปีต่อมา

[แก้] จุดกำเนิด

ชาวอียิปต์เชื่อว่าอักษรนี้ประดิษฐ์โดยเทพเจ้าโทห์ และเรียกชื่ออักษรว่า mdwt ntr (คำพูดของพระเจ้า) คำว่าเฮียโรกลิฟฟิก มาจากภาษากรีก hieros (ศักดิ์สิทธิ์) + glypho (จารึก) คำนี้ใช้เป็นครั้งแรก โดยคลีเมนต์แห่งอเล็กซานเดรีย การเขียนในอียิปต์ที่เก่าที่สุด เริ่มเมื่อราว 2,857 ปีก่อนพุทธศักราช ส่วนอักษรเฮียโรกลิฟฟิกที่ใหม่ที่สุด เป็นประกาศที่กำแพงวิหารในฟิแล (philae) อายุราว พ.ศ. 939 อักษรนี้ใช้กับจารึกอย่างเป็นทางการ ตามกำแพงวิหารและหลุมฝังศพ บางแห่งมีการระบายสีด้วย การเขียนทั่วไปในชีวิตประจำวันใช้อักษรเฮียราติก หลังจากจักรพรรดิทีออสซิอุสที่ 1 สั่งปิดวิหารของพวกเพเกิน ทั่วจักรวรรดิโรมันในช่วงพ.ศ. 1000 ความรู้เกี่ยวกับอักษรนี้ได้สูญหายไป จนกระทั่ง Jean-Francosis Champollion ชาวฝรั่งเศสถอดความอักษรนี้ได้

[แก้] ลักษณะ

อักษรเฮียโรกลิฟฟิกอาจจะเก่ากว่าอักษรรูปลิ่มของชาวสุเมเรีย ทิศทางการเขียนเป็นได้หลายแบบ ทั้งแนวนอน ซ้ายไปขวาหรือขวาไปซ้าย แนวตั้งจากบนลงล่าง ซ้ายไปขวาหรือขวาไปซ้าย การบอกทิศทาง สังเกตจากการหันหน้าของรูปคนหรือสัตว์ ซึ่งจะหันหน้าเข้าหาจุดเริ่มต้นของเส้น อียิปต์ยุคต้นและยุคกลาง (ราว 1,457 – 1,057 ปีก่อนพุทธศักราช ) ใช้สัญญลักษณ์ 700 ตัว ในยุคกรีก-โรมัน ใช้สัญญลักษณ์มากกว่า 5,600 ตัว สัญญลักษณ์แต่ละตัวบอกทั้งการออกเสียงและความหมาย เช่นสัญญลักษณ์ของจระเข้ เป็นรูปจระเข้รวมกับสัญญลักษณ์แทนเสียง “msh” เช่นเดียวกับคำว่าแมว “miw” จะใช้รูปแมว รวมกับสัญญลักษณ์แทนอักษร m i และ w

อักษรที่มีลักษณะเช่นเดียวกับอักษรเฮียโรกลิฟฟิกของอียิปต์จะเรียกอักษรเฮียโรกลิฟฟิกด้วย เช่นอักษรเฮียโรกลิฟฟิกของชาวลูเวียและชาวฮิตไตน์