โมดูลัสของแรงบีบอัด
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โมดูลัสของแรงบีบอัด หรือ บัลก์ มอดุลัส (bulk modulus) (K) คือ การเปลี่ยนแปลงของปริมาตรสัมพัทธ์ของวัตถุที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงความดัน มันจำเป็นในการวัดความต้านทานของวัตถุที่มีต่อการบีบอัด อย่างสม่ำเสมอ
เพื่อช่วยให้นึกภาพปัญหาที่บัลก์ มอดุลัสจะมีประโยชน์ จะยกตัวอย่างต่อไปนี้:
ลูกปืนใหญ่ทำด้วยเหล็ก (ค่าบัลก์ มอดุลัส เท่ากับ 170 GPa) ถูกปล่อยลงในทะเลสาบที่ลึกมาก ที่ความดัน (หรือความลึก) เท่าใดจึงจะทำให้ปริมาตรลดลง 1%?
คำตอบ: 1.7GPa (ซึ่งลึกเท่ากับ 170,000m ที่ลึกจนเป็นไปไม่ได้!)
ค่า บัลก์ มอดุลัส (K) ของ ของไหล หรือ ของแข็ง เขียนอยู่ในรูปสมการได้เป็น
เมื่อ P คือความดันและ V คือปริมาตร
บัลก์ มอดุลัสจึงวัดการตอบสนองต่อความดันด้วยการเปลี่ยนแปลงปริมาตรสัมพัทธ์ ซึ่งจำเป็นในการวัดความต้านทานของวัตถุที่มีต่อการบีบอัดอย่างสม่ำเสมอ ยังมีค่ามอดุลัสอื่น ๆ ใช้บรรยายการตอบสนองของวัสดุ (ความเครียด) ต่อ ความเค้น ประเภทอื่น เช่น โมดูลัสของแรงเฉือน บรรยายการสนองต่อความเฉือน และ มอดุลัสของยัง บรรยายการตอบสนองต่อการดึงเชิงเส้น สำหรับของไหลแล้ว บัลก์ มอดุลัสเป็นมอดุลัสอย่างเดียวที่มีความหาย ส่วนกรณีของของแข็งแบบ anisotropic เช่น ไม้ หรือ กระดาษ มอดุลัสทั้งสามอย่างนี้ไม่มีข้อมูลเพียงพอที่จะบรรยายพฤติกรรมของมัน และยังต้องใช้ กฎของฮุค แบบ full generalized
หากกล่าวโดยชัดเจนแล้ว บัลก์ มอดุลัสเป็นปริมาณทาง เทอร์โมไดนามิกส์ และมันจำเป็นในการระบุว่าอุณหภูมิเปลี่ยนแปลงอย่างไรในการระบุค่าบัลก์ มอดุลัส กล่าวคือ ต้องกำหนด อุณหภูมิ คงที่ (KT), เอนทาลปี คงที่ (อะเดียบาติก KS) หรือตัวแปรอื่น ๆ ที่เป็นไปได้ ในทางปฏิบัติแล้ว ความแตกต่างจะมีความหมายสำหรับแก๊สเท่านั้น
ค่าส่วนกลับของบัลก์ มอดุลัส เรียกว่า compressibility ของสาร
สำหรับแก๊ส ค่า adiabatic bulk modulus KS กำหนดโดยประมาณคือ
เมื่อ
- κ คือ adiabatic index บางครั้งเรียกว่า γ
- P คือ ความดัน
ค่า adiabatic bulk modulus จะควบคุม อัตราเร็วเสียง (สำหรับคลื่นความดัน) ในวัสดุ ของแข็งสามารถส่งผ่าน คลื่นตามขวาง ได้ โดยกรณีนั้นค่า โมดูลัสของแรงเฉือน จะเป็นตัวการหลักในการอธิบาย
[แก้] ตัวอย่าง
[แก้] ลิงก์ภายนอก
http://mpec.sc.mahidol.ac.th ศูนย์การศึกษาฟิสิกส์ มหาวิทยาลัยมหิดล รวบรวมแหล่งความรู้เกี่ยวกับฟิสิกส์ และคณิตศาสตร์ รวมทั้งเว็บบอร์ดสำหรับแลกเปลี่ยนความคิดเห็น โจทย์ เกี่ยวกับฟิสิกส์ รวมทั้งข้อมูลเกี่ยวกับฟิสิกส์โอลิมปิก และฟิสิกส์ สอวน.
http://www.posn.or.th มูลนิธิส่งเสริิมโอลิมปิกวิชาการและพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตร์การศึกษา ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ (สอวน.) รวบรวมโจทย์ฝึกฝนลับสมอง และสนทนาวิชาการ เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ รวมทั้งข้อมูลเกี่ยวกับโครงการโอลิมปิกวิชาการของ สอวน.