Induktiw logika
From Wikipedia
INDUKTIW LOGIKA - logikanyň bölümi ol bölekleýin netijelerden umumy netijeleri çykarmagyn logiki proseslerinden öwrenýär. Adaty logikanyň wekilleri, mysal üçin, Mill ýekeleýin, empiriki bilimlerden umumy teoritiki bilimleri almaklygyn prosesleriň aňalyz etmek, öwrenmek I. l-nyň wezipesidir diýip tassyklaýar. Logikanyň taryhynda I. l-nyň predmeti 19 asyrda iňlis logikaçasy uewell tarapyndan esaslandyrylan gipotetik-deduktiw metodynyň möçberinde ylmy tassyklamalary barlamaklygyn logiki kriterlerini analizlemek bilen çäklendirýän bashga garaýýs hem bolupdyr. Şoňabaka bu garaýýs häzirki zaman logiki ylmynda özüniň bir näçe tarapdarlaryny tapýar. Emma şeýle-de bolsa bu konsepsiýa I. ll-nyň meselelerini doly we gutarnykly öz içine alyp bilmeýär. Çünki ol ylmy bilimleri almaklygyn proseslerini logikanyň metodlary esasynda analizlemekden, ýagny olary induwidual anyn aýratyňlyklaryna bagly bolmazdan, akyl ýetiriş prosesleriniň obýektiw mazmuny bilen kesgitlenýän jemgyýetçilik zerurlygy hökmünde analizlemekden dashlasýar. I.l-nyň taryhy problemätikasy umuman teoritiki we empiriki bilimleriň arasyndaky gatnaşhyklary öwrenmegiň has giň gneşölögik problemasy bilen, gönüden-göni gözegçilik etmeklige we ekspirmente esaslanýan ylymlaryň logikasynyň hem-de metodologiýasynyň meseleleri bilen ýakyndan baglanşyhýar. Häzirki zaman I.l özüniň çäklerini barha giňeldýär. Indio l diňe bir bölekleýin netijelerden umumy netijeleri çykarmaklygy öwrenmän, eýsem barlanylýan bilimiň hakykatlylygyny hakykylygyny bize belli bolan bilimleriň esasynda dogry anyklap bolmadyk wagtda, diňe soňky alnan bilimleriň ilkinji bilimi tassyk edýäňligini ýa-da etmeýäňliligini kesgitlemek mümkin bolan wagtda ýüze çykýan ähli logiki gatnaşhyklary hem öwrenýär. Shonun üçin-de häzirki zaman I. l=synyň esasy dushunjelerinden biri hem empiriki bilimleriň bar wagtynda ymy çaklamalaryň ähtimallygy hökmünde ündeňilýäň subut etmekligin derejesi hakyndaky dushunjedir. Bu bolsa häzirki zaman I.l-synyň ähtimallyk teoriýasynyň logikasyna öwrülýändigini görkezýär.
