Karahindiba
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| ?Karahindiba | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||
| Taraxacum officinale G. |
Karahindiba (Taraxacum officinale), Asteraceae familyasından yaygın bir bitki türü. Mısır ve Kıpçak Türkleri'nin katagan, Çağatay Türkleri'nin saçratku olarak bildikleri bu bitki günümüze karahindiba olarak gelmiştir. Hindiba, Arapça kökenli bir kelime tedavi için kullanıldığı göz hastalığı trahom sözcüğünden kaynaklandığı ileri sürülüyor. Anadolu'da acıgıcı, acıgünek güneyik ve arslandişi olarakta bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı radika dır.
Karahindiba nisan ve mayısta tüm tarla kıyılarında çayırlık alanlarla yol kenarlarında yetişen, çok yıllık sarı çiçekli otsu bir bitkidir. Çimenliklerde rahatsız edici bir ot olarak görülen bitki, aslında acı çeken insanlık için çok güçlü bir şifa kaynağıdır. İçi kengel denilen acı bir sütle dolu uzun kazık kökü, rozet halinde tabanda toplanmış olan derin dişli yapraklarını ve yapraklardan daha uzunca olan çiçek saplarını taşır. Bu sapların tepesinde kömeç halindeki altın sarısı çiçekleri ilkbahardan sonbaharın ortasına kadar açar. Daha sonra bu çiçek kömeçleri karahindibanın tohumlarını taşıyan beyaz toplara dönüşürler. Bu beyaz topçukları oluşturan meyve kapçıkları en hafif rüzgarda bile uçup çevreye dağılır. Bitki böylece yaydığı tohumlarıyla çoğalır.
[değiştir] Bileşimi ve kullanımı
Karahindiba % 5'e varan yüksek oranıyla en iyi doğal potasyum kaynaklarından biridir. A vitamini, C vitamini ve nikotinik asit ile kalsiyum ve türlü mineraller yönünden de zengindir. Bu nedenle yaprakları salatalara katılıp yenir. Kökü de, yaşken doğranıp salatalara katılır. Kurutulan kökü birçok ülkede öğütülüp acı hindiba kahvesi olarak içilir.Avrupa'nın bazı ülkelerinde ve Hindistan'da tarımı yapılan türleri var ve bunların çiçek büyüklüklerinin çapı yedi santimetreye kadar varır.
[değiştir] Dağılımı
Tüm Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya olmak üzere dünyanın hemen her yerinde görülen yaklaşık 100 çeşidiyle kozmopolit bir türdür. Türkiye'de 49 çeşidi bulunuyor. En çok Ege bölgesi ve Marmara Bölgesinde yaygın olarak görülen karahindibaya Anadolu'nun diğer bölgelerinde de sık rastlanıyor.
