Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet yapısı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır.
Cumhuriyet rejimi ile yönetilen ülkede Cumhurbaşkanı, Devlet'in başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
Türkiye'de 1923'te Cumhuriyetin ilanı ile devlet başkanı Cumhurbaşkanı sıfatını almıştır. Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder. Anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.
Cumhurbaşkanının resmen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz.
Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, görevine dönmesine kadar; ölüm, çekilme veya başka bir sebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar, TBMM Başkanı, Cumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.
Cumhurbaşkanı, TBMM'de kırk yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış kendi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından yedi yıllık bir süre için seçilir.
[değiştir] Yasama
yasama görevi yasa yapma,yasa değiştirme ve var olan yasaları yürürlükten kaldırma yetkisidir.anayasamıza göre ülkemizde yasama görevi TBMM'ye aittir..
[değiştir] Yürütme
[değiştir] Hükümet
Hükümet Cumhurbaşkanı'nın görevlendirdiği Başbakan adayı tarafından kurulur ve TBMM'den güvenoyu aldığında görevine başlar.
[değiştir] Başbakan
Başbakan, Türkiye Cumhuriyeti'nde de yürütmenin başıdır. Bakanlar Kurulu'na başkanlık eder. Hükümeti ve icraatlarını yönetir. Türkiye Cumhuriyeti'nde her bir 5 yılda bir genel seçimle oluşan Meclis tarafından Başbakan, 5 yıl süre ile seçilir.
Başbakan, Bakanlar Kurulu'nun Başkanı olarak, Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlar ve Hükümet'in genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Bakanlar Kurulu bu siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur. Her Bakan, Başbakan'a karşı sorumlu olup, ayrıca kendi yetkisi içindeki işlerden ve emri altındakilerin eylem ve işlemlerinden de sorumludur. Başbakan, Bakanların görevlerinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici tedbirleri almakla yükümlüdür.
Kurtuluş Savaşı Dönemi Başbakanları Mustafa Kemal Atatürk | Mustafa Fevzi Çakmak | Hüseyin Rauf Orbay Cumhuriyet Dönemi Başbakanları İsmet İnönü | Ali Fethi Okyar | İsmet İnönü | Celal Bayar | Dr. Refik Saydam | Şükrü Saracoğlu | Recep Peker | Hasan Saka | Şemsettin Günaltay | Adnan Menderes | Cemal Gürsel | İsmet İnönü | Suat Hayri Ürgüplü | Süleyman Demirel | Prof. Dr. Nihat Erim | Ferit Melen | Naim Talu | Bülent Ecevit | Ord.Prof. Sadi Irmak | Süleyman Demirel | Bülent Ecevit | Süleyman Demirel | Bülent Ecevit | Süleyman Demirel | Bülent Ulusu | Turgut Özal | Yıldırım Akbulut | Mesut Yılmaz | Süleyman Demirel | Tansu Çiller | Mesut Yılmaz | Necmettin Erbakan | Mesut Yılmaz | Bülent Ecevit | Abdullah Gül | Recep Tayyip Erdoğan |
[değiştir] Bakanlıklar
Cumhurbaşkanı tarafından Hükümeti kurmakla görevli (teamüller gereği ençok sandalyeye sahip siyasi parti genel beşkanı) milletvekili, öngörülen sürede temaslarını tamamlayarak kabine yani Bakanlar Kurulu listesini yine Cumhurbaşkanı'na sunarak onay alır.
Çok az farklılıklar olasada yaklaşık 14 icracı bakanlık ve gerekli sayıda Devlet Bakanlığı vardır.
T.C. İçişleri Bakanlığı
[değiştir] Müsteşarlık
İstişare eden anlamına gelen müsteşar siyasi gücün programını uygularken devlet ilke, kuaral, teamülleri ve yasalara uygunluğunu Bakanlık için Devlet ve millet adına yürütür. Her Bakanlığa bağlı bir müsteşarlık olduğu gibi, birçok devlet kurum ve kuruluşu Müsteşarlar aracılığı ile yürütülür. Harici Müsteşarlıklar genelde Başbakan adına Devlet Bakanlıkları aracılığı ile yürütülür. Tek istisna MİT olup sadece Başbakana karşı sorumludur ve Devlet Bakanlıkları aracılığı ile idare edilemez.
- Milli İstihbarat Teşkilatı
- Devlet Planlama Teşkilatı
- Hazine Müsteşarlığı
- Dış Ticaret Müsteşarlığı
- Gümrük Müsteşarlığı
- Savunma Sanayii Müsteşarlığı
- Denizcilik Müsteşarlığı
[değiştir] Yargı
Yargı organları; Türk Halkı adına bağımsız olarak görev yapar. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu hakim ve savcıların tayin, terfi ve atama işlerinden sorumludur.
En üst mahkeme Yargıtay'dır ve son karar verici mekanizmadır. Aldığı içtihat kararları bağlayıcıdır.
Anayasa Mahkemesi ise Cumhurbaşkanı veya yeterli sayıda imza sahibi milletvekillerinin müracaatı ile, yasaların Anayasa'ya uygunluğunu denetleyerek, yürürlüğe girmesine ya da iptaline karar veren son mercidir. Ayrıca Yüce Divan olarak görev yapar.
Danıştay idari davaların bakıldığı yargı organıdır. Aldığı kararlara Yürütme uymak zorundadır.
Sayıştay ise tüm kamu kurum, kuruluş ve iktisadi teşebbüslerin muhasebat sistemini denetlemekle yükümlüdür.
[değiştir] Türk Silahlı Kuvvetleri
- Ana madde: Türk Silahlı Kuvvetleri
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye Cumhuriyeti devletini içten ve dıştan gelebilecek olan tehditlere karşı savunma vazifesini üstlenmiş olan silahlı Devlet kuvvetidir. Yaptırım gücünü, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'ndan alır.
İç Hizmet Kanunlarına göre Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamakla görevlidir.
[değiştir] Siyasi Partiler
Siyasi Partiler Yasasına uygun olarak kurulan partiler, Türk Halkından Genel Seçimlerde oy almak suretiyle, barajı geçtikleri takdirde (ki şu an yüzde 10'dur) ülkeyi yönetmek için veya TBMM'de yer alarak Yasama görevlerini yerine getirirler, çoğunluğa sahip olununca Yürütme erkine sahip olurlar.
CHP | MHP | ANAP | DYP | SHP | SP | DSP | AKP | Diğer |
Bakınız--->Türkiye'deki siyasi partilerin listesi
[değiştir] Devlet Protokolü
Bakınız---->Devlet Protokolü Türkiye’de devlet protokolünün ve devletlerarası protokol işlerinin yürütülmesi için Dışişleri Bakanlığı'nda Protokol Genel Müdürlüğü kurulmuştur.