Vương (tước hiệu)
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
- Xem các nghĩa khác tại Vương.
Vương (chữ Nho: 王) là xưng vị cao nhất của các vị vua Trung Quốc trước thời Tần Thủy Hoàng. Các triều đại Hạ Thương Chu, vua đều xưng là Vương, gọi là thiên tử. Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc, lập tước vị Hoàng đế thì Vương trở thành danh hiệu cao thứ hai.
Các vua Hùng trong lịch sử Việt Nam là Hùng Vương.
Tước Vương cũng có loại:
- Vua một vương quốc, nhỏ hơn Đế quốc gọi là Quốc vương. Vua Việt Nam như Phùng Hưng xưng là Bố Cái đại vương, Ngô Quyền xưng là Ngô vương, Đinh Bộ Lĩnh trước khi lên ngôi Hoàng đế xưng là Vạn Thắng Vương. Trung Quốc phong vua Việt Nam là An Nam Quốc vương (tuy vậy trong nước vẫn tự xưng Hoàng đế), vua Campuchia hiện nay là Quốc vương. Vợ chính của Quốc vương là Vương hậu.
- Dưới bậc Quốc vương là Quận vương, vua của một vùng nhỏ hơn vương quốc. Vợ chính là Vương phi.
- Các Hoàng tử, con trai Hoàng đế, và hậu duệ được phong Vương, cho dù không có đất phong. Cao nhất là Thân vương, hoặc triều Trần cao nhất là Đại vương. Trần Quốc Tuấn được phong là Hưng Đạo Đại vương, con trai của An Sinh vương Trần Liễu, cháu của Trần Thừa.
- Tước Vương còn phong cho người ngoài hoàng tộc nhưng có công lớn, hoặc ép phong, như các chúa Trịnh, chúa Nguyễn đều xưng hoặc đòi phong vương.
Ngoại trừ vợ của Quốc vương là Vương hậu, các Vương khác thì vợ chính là Vương phi, con trai là Vương tử hoặc Công tử, con gái là Quận chúa, mẹ là Thái phi, bà nội là Thái tôn Thái phi. Dưới Vương là các tước Công, Hầu, Bá, Tử, Nam.
[sửa] Trong dân gian
Theo giai thoại dân gian Việt Nam, vào thời Nguyễn, đã từng có một câu đối được đưa ra có liên quan đến chữ Vương, câu đối do một người Pháp đưa ra : 'Vương là vua, rút ruột vua phân chia ba đoạn". Giải nghĩa là : chữ Vương (viết bằng chữ Hán: 王) nếu bỏ gạch ở chính giữa sẽ thành chữ Tam (三) và có nghĩa là ba (3). Ý của người ra vế đối là có ý chê vua không có tài, để cho đất nước bị chia cắt làm ba miền. Và câu đối này đã được một nho sinh Việt nam đối lại khá chỉnh : "Tây là tây, chặt đầu tây phanh thây bốn mảnh", trong đó Tây viết bằng chữ Hán là 西, bỏ đầu thì thành 四, tức là tứ (4).
Còn có một câu đối Việt Nam khác nữa là "Dầu vương cả đế".
