ابهر
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] ابهر در یک نگاه
- نام شهر: در قدیم اوهر نام فعلی ابهر نام رایج در اصطلاح عامیه اَبَرْ
- مساحت: 3275 کیلومتر مربع
- موقعیت جغرافیائی: واقع در حدّ فاصل 13 دقیقه و 49 درجه طول شرقی و 9 دقیقه و 36 درجه عرض شمالی.
- ارتفاع از سطح دریا: 1540 متر حداکثر مطلق درجه حرارت 38 درجه و حداقل مطلق برودت 5/15 درجه سانتیگراد.
- جمعیت: بر اساس آخرین سرشماری سراسری سال 1370 هـ. ش. 191544 نفر با شهرستان.
- فاصله ها: فاصله تا مرکز تهران 240 کیلومتر تا قزوین 81 کیلومتر تا زنجان مرکز استان 90 کیلومتر.
- تقسیمات کشوری: بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در استان زنجان واقع شده ودارای 3 بخش، 9 دهستان، و 174 آبادی و 4 شهر به نام‌های ابهر، ، هیدج، صایین قلعه و سلطانیه می‌باشد.
[ویرایش] جغرافیای تاریخی شهر ابهر
در دوره ساسانیان هنگامی که خسرو اول انوشیروان ایران را به چهار قسمت تقسیم کرد ابهر در منطقه دوم یعنی استان جبال قرار داشت دراین دوره منطقه ابهر رود تحت تسلط خاندان مهران یکی از هفت خاندان مهم حکومت‌گر ایران قرار داشت این خاندان علاوه بر ابهر به مناطق وسیعی که از ناحیه خوار تا آوج و دشتبی امتداد داشت مالکیت داشتند ومعروف‌ترین افرادی که از این خاندان شناخته شده‌اند شروین دشتبی، بهرام چوبینه، پیران گشسب، گریگوریوس و سیاوش رازی هستند.
تاپیش از خلافت هارون الرشید، ابهر منطقه نسبتاً وسیعی را شامل بود. وی قسمتی از قاقازان و نیز ناحیه ابهر رود را از ابهر جدا کرد و به قزوین ملحق ساخت. در اوایل سده 8 قمری ولایت ابهر 25 پاره دیه داشت و حقوق دیوانی آن به یک تومان و چهار هزار دینار می‌رسید.
از ابهر به عنوان بلوک معتبر از ولایت خمسه با باغات فراوان و آبهای جاری نام برده شده است. شاردن می‌نویسد ابهر در دوره شاه عباس دوم صفوی دارای 2500 خانه و باغچه بوده است. چنانچه سواره نیم ساعت وقت لازم داشته تا از آن عبور کند. ابهر در این زمان دارای اماکن عمومی و سه مسجد بزرگ بوده و در وسط شهر بقایای گلین قلعه مخروبه‌ای مشاهده می‌شود.
در سال 1100 هجری تاورنیه از ارامنه شهر ابهر خبر داده و ژوبر در زمان فتحعلیشاه قاجار باغهای ابهر و خانه‌های تمیز و راحت آن را ستوده است. در سال 1247 هجری ابهر 700 خانه و باغهای دانشین داشته و قبر شیخ قطب الدین از مشایخ سلسله شیخ صفی الدین اردبیلی در ابهر واقع شده بر طبق نوشته دوسرسی در سالهای 1250 هجری دوره محمد شاه قاجار ابهر دارای 200 خانه و 900 نفر جمعیت بوده و دو گنبد نیمه ویران از دو مسجد در آن دیده می‌شده است. در دوره ناصر الدین‌شاه قاجار ابهر تیول توپخانه بوده است چنانچه خرمدره در تیول فراشخانه بوده در همین دوره قلعه خرابه‌ای بنام دارا در ربع فرسخی شهر دیده می‌شده است و خانه‌های آن کمتر از 1100 نبوده. در سده 10 قمری از مرقد پیر حسن بن اخی اوران نیز در ابهر یاد شده و سیدی علی کاتبی دریاسالار عثمانی در 964 هـ. ق. آن را زیارت کرده است.
[ویرایش] موقعیت
شهر ابهر سومین شهرستان بعد از شهر خرمدره دراستان زنجان می‌باشد که با وسعتي برابر 277 هزار هکتار در 95 کيلومتری مرکز استان واقع شده است. اين شهرستان به علت قرار داشتن در کناره جاده بين المللي تهران – بازرگان از نظر شاخص هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در بهترين و مطلوبترين موقعيت استان قرار دارد.همجواری این شهرستان با شهرستان خرمدره ازعوامل مطرح شدن این شهرستان است.
وجود کارخانه هاي متعدد در حوزه شهرستان، کشاورزي پر رونق، باغ هاي سرسبز و پر محصول، طبيعت زيبا و بکر، وجود منابع، شن و ماسه و همچنين آثار تاريخي منحصر به فرد از جمله گنبد عظيم سلطانيه از ديگر عوامل رونق، شهرت و اعتبار اين شهرستان می‌باشد شهرستان ابهر با داشتن آب و هوای مناسب و قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت و نزدیکی به مرکز استان و همجواری با استان سرسبز گیلان و استان قزوین و شهرهای خرمدره و خدابنده و تاکستان ودارا بودن امکانات حمل و نقل چون آزاد راه و وجود ایستگاه راه آهن خرمدره دارای موقعیت مناسب بودن و با داشتن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان در جای جای این شهرستان می‌تواند به‌عنوان یک قطب گردشگری استان مطرح می‌باشد وبا جذب گردشگران داخلی وخارجی کسب در آمدهای توریستی و اشتغال بیشتر را نصیب این استان نماید که جا دارد بخش دولتی تعامل لازم را با بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری موثر برای رسیدن به اهداف فوق الذکر معمول نماید. در یک جمعبندی کلی و به استناد مطالعات موجود می‌توان چنین نتیجه گیری کرد که توسعه گردشگری و استفاده از صنعت توریسم در سطح ملی و بین المللی ظرفیت بسیار بالایی که به خود اختصاص داده و یکی از ابزار آلات منحصر به فرد توسعه پایدار می‌تواند باشد با عنایت به قابلیتها و جاذبه‌ها متعدد و متنوع مربوط به توریسم مانند
جاذبه‌های تاریخی:
- سلطانیه
- مسجد جامع قروه
- ملا حسن کاشی
- مقبره چلپی اوغلی
- معبد داش کن ویر
- چمن تاریخی سلطانیه
جاذبه‌های مذهبی
- امام زاده شاه زید الکبیر
- مسجد جامع ابهر
- امامزاده اسماعیل شناط
- امام زاده یعقوب صائین قلعه
و جاذبه‌های طبیعی شامل کوه‌ها و قلعه‌ها وشیب‌های مهم و چشمه‌های آب معدنی، رودخانه‌های مهم را می‌توان نام برد.
[ویرایش] روستاهای بزرگ ابهر
- روستای قروه (در حال حاضر شهرک قروه)
- روستای فارسجین
- روستای سجاس
