قائمشهر
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
این مقاله به تمیزکاری نیاز دارد. لطفاً آن را تا جایی که ممکن است از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید. سپس این الگو را از بالای مقاله حذف کنید. محتویات این مقاله ممکن است غیرقابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
قائمشهر مرکز شهرستان قائمشهر در استان مازندران است. حدود 400 هزار نفر جمعیت دارد. شهر قائمشهر در ۳۶ درجه و ۲۸ دقیقه عرض شمالی تا ۵۲ درجه و ۵۳ دقیقه طول شرقی واقع شده است. ساکنان اصلي شهرستان قائم شهر از نژاد قومتپوری ـ ساکنان اصلی مازندران ـ است. نام قديمي اين شهرستان عشق آباد ؛قصر شيرين وعلي آباد است. حدود3300سال قدمت تاريخي دارد. بر اثر زلزله و سيل هاي متمادي چندين بار ويران شد. نمونه بارز آن شهر مدفون شده سريم در شهرستان سواد كوه است. قائمشهر حدود ۶۰ سال قبل روستایی به نام علی آباد و از توابع ساری بود. چمعیت آن چند صد نفر بود و روزهای چهار شنبه در آن بازار هفتگی برپا می‌شد. از سال ۱۳۰۸ به تدریج کارخانه‌های صنعتی در این شهر احداث شد. و این عوامل و نیز احداث راه آهن سراسری موجبات توسعه آن را فراهم آورد.در سال ۱۳۱۴ علی آباد به شاهی تغییر نام یافت. در سال ۱۳۵۷ در انقلاب اسلامی قائمشهر نامیده شد. از آثار تاریخی و اماکن مذهبی قائمشهر، می‌توان چندین امامزاده از جمله امامزاده محمد در جاده کیاکلا، آرامگاه شیخ طبرسی در دهستان بالا تجن و تپه‌های باستانی به ویژه تپه باستانی گردکوه در جمنان را نام برد که همراه با پوشش جنگلی جنوب رودخانه‌ها و سواحل دریا،جاذبه‌های چشمگیری ایجاد کرده اند. نسبت به وسعتش پر تراکم‌ترین شهر مازندران به حساب می‌آید. علت این تراکم هم صنعتی بودن این شهر است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] رودخانه ها
رودخانه‌های تالار و سیاهرود از ارتفاعات کوههای شهرستان سوادکوه، در جنوب شهرستان قائمشهر سرچشمه گرفته و پس از مشروب کردن شهرهای سواد کوه، سیاهرود از شرق و تالار از غرب قائمشهر گذشته و به دریای خزر می‌ریزند.
[ویرایش] تاریخچه
با 10 درصد جمعيت استان و عمدتاًُ شهرنشين ، احتمالاً محل زندگي اقوام تپوري بوده و در تاريخ به نام جمنو، چمنو، جمنان،علي آباد،شاهي و قائمشهر خوانده شده و مراكز تاریخی آن عبارتند از : تپه باستاني طالقاني ، برج آرامگاهي سيد محمد زرين نوا و سه تپه باستاني گردكوه جمنان. شهرستان قائم شهر براساس شواهد و قرائن از جمله اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و یا آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از قرن ششم هجری خبر می‌دهد و با توجه به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی آباد نهاده شد که شامل قریه‌ای با واحدهای تجاری و مسکونی در حوالی میدان طالقانی امروزی و محله‌هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو(جمنان فعلی) قادیکلا و کوچکسرا در حاشیه بوده است که بعد از انقراض دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضا خانی به لحاظ موقعیت خاص منطقه‌ای (محل عبور کاروانهای تجارتی و زیارتی از استان‌های همجوار مانند تهران گیلان و خراسان). حکومت آن زمان را بر آن داشت که در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ از قبیل کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب بری و شالیکوبی دایر کند.
این مسائل باعث شد که مردم از اطراف و اکناف و سایر ولایات کشور به این سامان مهاجرت نمایند و نهایتا در سال ۱۳۱۳ علی آباد تبدیل به شهرستان شاهی شد و در این مقطع از زمان با احداث راه آهن سراسری و توسعه صنایع نساجی در این شهرستان کم کم به جمعیت و توسعه عمرانی و ساخت و ساز شهر افزوده شد. پس از انقلاب نام این شهرستان به قائم شهر تغییر یافت و امروز به عنوان یک شهرستان استراتژیک جغرافیایی از نظر ارتباطی اهمیت زیادی دارد. راه آهن سراسری در شمال وارد این شهر شده و سپس تا گرگان ادامه می‌یابد. راههای اسفالته این شهر از فیروزکوه و همچنین ازآمل به تهران متصل است. اشتغال مردم شهر بیشتر در امر صنایع ماشینی است. کارخانه‌های نساجی٬ گونی بافی٬ کنسرو سازی٬ فرش بافی٬ دستمال بافی حریر و پنبه پاک کنی در این شهر وجود داردكه بايستي شهرك صنعتي بشل را هم به آن اضافه نمود. ولی قابل ذکر است که بعلت عدم مدیریت صحیح سالیانی است که این شهر از رونق افتاده و کارخانجات ان رو به تعطیلی رفته مهاجرت معکوس از این شهر به جاهای دیگر شروع شده
[ویرایش] وضعیت جغرافیایی
شهرستان قائم شهر بر حسب شواهد و قرائن موجود از جمله اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و یا آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از قرن ششم هجری خبر می‌دهد و با توجه به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی آباد نهاده شد که شامل قریه‌ای با واحدهای تجاری و مسکونی در حوالی میدان طالقانی امروزی و محله‌هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو(جمنان فعلی) قادیکلا(گودِزد محله) و کوچکسرا در حاشیه بوده است که بعد از انقراض دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضا خانی به لحاظ موقعیت خاص منطقه‌ای (محل عبور کاروانهای تجارتی و زیارتی از استان‌های همجوار مانند تهران گیلان و خراسان). حکومت آن زمان را بر آن داشت که در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ از قبیل کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب بری و شالیکوبی دایر نماید این مسائل باعث شد که مردم از اطراف و اکناف و سایر ولایات کشور به این سامان مهاجرت نمایند و نهایتا در سال ۱۳۱۳ علی آباد تبدیل به شهرستان شاهی شد و در این مقطع از زمان با احداث راه آهن سراسری و توسعه صنایع نساجی در این شهرستان کم کم به جمعیت و توسعه عمرانی و ساخت و ساز شهر افزوده شد. پس از انقلاب نام این شهرستان به قائم شهر تغییر یافت و امروز به عنوان یک شهرستان استراتژیک جغرافیایی از نظر ارتباطی اهمیت زیادی دارد. راه آهن سراسری در شمال وارد این شهر شده و سپس تا گرگان ادامه می‌یابد. راههای اسفالته این شهر از فیروزکوه و همچنین ازآمل به تهران متصل است. اشتغال مردم شهر بیشتر در امر صنایع ماشینی است. کارخانه‌های نساجی٬ گونی بافی٬ کنسرو سازی٬ فرش بافی٬ دستمال بافی حریر و پنبه پاک کنی در این شهر وجود دارد. ولی قابل ذکر است که بعلت عدم مدیریت صحیح سالیانی است که این شهر از رونق افتاده و کارخانجات ان رو به تعطیلی رفته مهاجرت معکوس از این شهر به جاهای دیگر شروع شده
[ویرایش] جمعیت
جمعیت شهرستان قائم شهر بر اساس آمار گیری ۱۳۷۷ نزدیک به ۲۶۹۲۶۸ نفر است. این شهرستان در حال حاضر از دو شهر قا ئم شهر و کیاکلا و یک بخش مرکزی تشکیل شده است. بخش مرکزی شامل ۵ دهستان و ۱۱۲ روستا است. شهرهای جویبار و سوادکوه نیز در گذشته از توابع شهر ستان قائم شهر بودند که به شهرستان ارتقا یافتند. ترکیب جمعیتی شهرستان با توجه به مهاجرپذیر بودن آن شامل اقوام مختلفی از جمله سوادکوهی ها، آذری ها، شهمیرزادی ها، گرمساری‌ها،بربری ها،مهاجرین پراکنده دیگری از سایر مناطق ایران و کشورهای مجاور(بویژه مهاجران انقلاب سرخ شوروی سابق) و ساکنان بومی است که اغلب آنهاضمن تسلط بر لهجه عام زبان فارسی کشور، به زبان مازندرانی و تعدادی نیز علاوه بر مازندرانی، به زبانهاو لهجهه‌های آذری، گیلانی، سمنانی، شهمیرزادی و ... سخن می‌گویند.این ترکیب جمعیتی و ادغام قومیت‌های مختلف،در کنار سایر عوامل، موقعیت و خصوصیات فرهنگی ویژه‌ای به این شهرستان اهدا کرده است. بگونه‌ای برجسته توجه میهمانان منطقه قرار می‌گیرد.
[ویرایش] منابع طبیعی و جنگلها
با توجه به اوضاع طبیعی شهرستان قائم شهر، بارش و رطوبت جهت ایجاد پوشش گیاهی فراهم است. البته پوشش گیاهی در تمام نقاط آن یکسان نیست زیرا تا ارتفاع ۲۰۰۰ متری که نفوذ رطوبت دریآی خزر از بین رفته و یآ به کمترین مقدار می‌رسد، از تراکم جنگل بسیار کم می‌شود و بمرور بجای جنگل مراتع جایگزین می‌شود. در شهرستان قائم شهر فصل خشک به طور کامل وجود ندارد جنگل: شروع جنگل قائم شهر از کوه پایه‌های البرز شمالی است که دارای حداکثر بارندگی است و میزان گسترش جنگل در گذشته به طرف دشت بیشتر بوده است که به مرور به منظور تهیه اراضی مزروعی، درختان جنگل کاملاً بریده شده اندو یا به صورت بقایای جنگل مخروبه با درختان پهن برگ دیده می‌شوند. به طور کلی جنگلها در حاشیه جنوبی قائم شهر دارای تراکم بیشتری است و انواع درختان مانند: راش، ممرز، توسکا و کلهر ملج انجیلی و ... می‌توان دید پارک جنگلی تالار: پارک تالار یکی از پارکهای جنگلی معروف شهرستان قائم شهر است که این پارک در سال ۱۳۷۱ تأسیس شده و مساحت آن بالغ بر ۱۶۰ هکتار است. فرآورده‌های جنگلی عبارت است از: ذغال، چوب، هیزم، چوب آلات تبدیلی
این جنگل در ۱۰ کیلومتری قائم شهر قراردارد. و پوشیده از درختان آزاد، ممرز، توسکا، بلوط، اوجا، ملچ، عرعر، انجیر، ولیک، شمشاد، انار، بوته تمشک و.. با چشم اندازهایی بسیار زیبا و بدیع دارای امکانات بهداشتی و تفریحی مثل زمین فوتبال میبباشد
[ویرایش] وضعیت کشاورزی و دامپروری
اراضی حاصلخیز این شهرستان استعداد سرشاری جهت کشت محصولات متنوع مخصوصا گندم و جو٬ برنج٬ صیفی جات٬ لوبیای روغنی و ... دارد. پرورش گاو و گوسفند و بز نیز در نواحی مختلف جلگه‌ای و کوهپایه‌ای و با استفاده از امکانات هر روستا متداول است.
[ویرایش] موقعیت فرهنگی
ترکیب جمعیتی و ادغام قومیت‌های مختلف،در کنار سایر عوامل تاریخی، ارتباطی، صنعتی و غیره، موقعیت و خصوصیات فرهنگی ویژه‌ای به شهرستان قائم شهر اهدا نموده است.مردم این شهرستان که عموماً دارای مشاغل کارگری هستند همواره از نظر علمی و آموزشی دارای جایگاه ممتازی در استان هستند.این شهرستان از نظر درصد با سوادی مردم دارای رتبه اول در استان است. جمعیت افراد با سواد در قائم شهر ۸۳.۹ درصد بوده و همچنین این شهرستان از نظر تعداد دانشجوی رشته‌های مختلف بخصوص رشته‌های پزشکی و تعداد پزشکان به نسبت جمعیت دارای رتبه بسیار خوبی در استان و کشوراست. روستای کلاگر محله از روستاهای قدیمی این شهرستان است و بقعه سید درویش از اماکن زیارتی آن است.دبیرستان‌های این شهرستان بیشترین آمار قبول شدگان دانشگاههای دولتی را در بهترین رشته‌های مهندسی و پزشکی در کشور دارد و صندلی‌های بهترین دانشگاههای کشور در تصرف جوانان این شهر است .
[ویرایش] فهرست روستاهای قائم شهر
قاديكلاءبزرگ ق قراخيل اخته چی استرابادمحله اسیابسر افراکتی اهنگرکلا اوجی تالار بارفکلا بالاجنیدلاک پل بالارستم حاجی پازیک خیل پایین رستم خراطکلا خناردرویش دشتیان دوک دیوکلاسفلی دیوکلاعلیا ذیلت رضوانکلا زیارکلا سالدوزکلابالا سراجکلاپایین سمناکلا سنگ کتی سنگتاب شاهکلاسعیدکاشی شیرخوارکلا صلحدارکلا طالارپشت فوریجا قجرتپه کارتیج کلا کلاگرمحله کوشیکلا گوشتی کلا لاله زارکتی مری فندري نماوركلا بي كلا خرماكلا موسی کلا نجارکلاقدیم ولوند دهستان تالارپی کیاکلا بشل اودنگسر ساروکلا کوتنا کرچنک مملن خيل ملک خیل
[ویرایش] قاديكلاءبزرگ
[از معروفترین بخشهاي قائم شهر می توان قادیکلا بزرگ را نام بردكه حدود7كيلومتري از مركز شهر واقع است وداراي يك بخش مركزي ؛ رجه و دركايورمي باشداز شمال به كوتناو ساروكلا؛ از جنوب به جنگلهاي قائم شهرو برنجستانك ؛ از شرق به آهنگركلاو از غرب به جمنان منتهي شده است و از بناهاي تاريخي و زيارتي آن مي توان به آرامگاه امام زاده مهدي؛ سيدكربلاي احمد؛چالدشت و ميدانك نام برد؛قاديكلاءبزرگ حدود2000 خانوار جمعيت دارد كه طبق آمار تعداد 3000خانوار آن به قائم شهرمهاجرت كرده اند در سالهاي اخير تعدادي هم بدليل اشتغال به تهران مهاجرت نموده اند ؛شغل اغلب آنان كشاورزي و دامداري و ياكارخانه نساجي مي باشد؛ داراي مديران و شخصيتهاي برجسته سياسي ؛ اجتماعي ؛ فرهنگي و علمي فراواني است و هرساله به همت نماينده اين شهرستان به نفرات برتر كنكور جوايزي اهداء مي گردد و جالب آنكه هر دوره نمايندگي مجلس يكي ازمديران آن نماينده شهرستان قائم شهر؛ سوادكوه و جويبار مي شود. قاديكلاءبزرگ داراي درمانگاه ؛ شبكه اب بهداشتي ؛ برق ؛ تلفن ؛ گازشهري ؛ شوراي اسلامي محل ؛ شوراي حل اختلاف ؛ شوراي اشتغال زائي و كتابخانه چهار مسجد؛مدارس ابتدائي ؛ راهنمائي و دبيرستان؛صندوق قرض الحسنه و مجموعه ورزشي مي باشد؛دامنه جنوبي آن داراي مناطق جنگلي و تفريحي خوبي است و رودخانه سياه رود از آن مي گذرد؛اكثرعضوصنف قصابان و فرش فروشان قائم شهر از مردمان قاديكلا بزرگ هستند. --217.219.169.172 ۰۷:۱۰, ۲۳ فوریه ۲۰۰۷ (UTC) {
[ویرایش] ملک حیل
در فاصله 17کیلومتری جنوب غربی قائمشهر واقع شده است و حدود 1000نفر جمعیت دارد .و از جنوب به جنگلهای زیبا متصل شده است }
محصولات کشاورزی آن برنج و از عمده محصولات آن انواع مرکبات می باشد که از مرغوبیت بالایی برخوردار است . [ کوتنا در فاصله 6 کیلومتری از قائمشهر بر روی دامنه تپه ای زیبا واقع شده است
)--217.219.166.194 ۱۹:۱۹, ۳ مارس ۲۰۰۷ (UTC)
