ایل افشار
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اَفشار یا اوشار یکی از ایلهای بزرگی است که در زمان شاه اسماعیل صفوی همراه با شش ایل بزرگ از آناتولی ترکیه به ایران آمدند و پایه‌های سلسله صفوی را بنیاد گذاردند. . تعداد بسیاری از این ایلها در زمان شاه عباس اول در ایل شاهسون ادغام گشتند.
واژه افشار به معنی چابک و علاقه‌مند به شکار است.وازه افشارازایل افشرانلویا هفت شرانلو گرفته شده است که این ایل به همین نام هنوز در شمال خراسان زندگی میکنند. توتم و حیوان مقدس قبیله افشار در قدیم گونه‌ای از عقاب به نام تاوشائچیل بوده که اغلب شکار خرگوش می‌کند.
با تحقیقات اخیر ونشانه های بجا مانده مشخص شده که ایل افشار که تاکنون فکر میکردند ترک تبارند کرد تبار بوده وبه زبان کردی شمال کرمانجی صحبت میکرده اند ولی بدلیل اینکه زبان حاکم ان زمان ترکی بوده است (برخلاف این زمان که فارسی زبان حاکم است در دربار ونامه نگاریها از زبان ترکی استفاده میشده است) به اشتباه ترک نامیده شده اند. بطور مثال زبان بازماندگان ایل افشار درحوالی درگز و باجگیران همچون ایلات شمال خراسان {مثل زعفرانلو-شادلو} کرمانجی میباشد وزبان ایل بزرگ افشار در شرق ترکیه نیز کرمانجی بوده وزبان طایفه های ایل افشار درمنطقه تکاب وشاهیندژ (اذربایجان غربی) مثل طایفه های شاقی{شقاقی-شکاکی} - شرانی- موصولانی{موصلانلو}- زاخورانی{زعفرانلو} - صربیانی نیز کرمانجی میباشد.غذای محلی ایل افشار در منطقه افشار تکاب کله جوش یا ماوکا نام دارد.لبنیات مصرفی افشاریها نوعی پنیرریزبسیارخوشمزه ومقوی بنام شوراست که فقط در این ناحیه ازایران یافت میشود. لباس سنتی ایل افشار درمنطقه افشار تکاب همچون کرمانجهای ترکیه وخراسان میباشدکه تا چند سال پیش استفاده میشد.لباس مردانه شامل پیراهن سفید با دکمه هایی در کنار سینه بوده وشلوارمشکی بافاق خیلی بلند ودستاری بر سر بنام کلودستمال وشالی بدورکمر بوده است.لباس زنانه نیز دامنی تا زانوبا چینهای بسیار زیاد ورنگارنگ با نواری مشکی یا سفیددرزیر ان و وجلیقه ای که به دو طرف ان ردیف سکه های نقره ای وصل میشود ودستار سر منگوله داروروبنده ای بنام پوشون میباشدوروسری زنان نیز موخورونام داردکه ازنوارهای مشکی وقهوه ای تشکیل شده است وروی این روسری هم دستار سر قرارمیگیرد.سلسله نیز که اززنجیری از سکه های نقره وقدیمی تشکیل شده ازبالای سر تا زیر چانه بسته میشود.این پوشاک هنوزتوسط پیرمردان وپیرزنان این نواحی استفاده میشود. رقص محلی در مناطق ایل افشار با گرفتن دستهای یکدیگر وحرکات موزون انجام میشود.
[ویرایش] منابع
ک.توحدی.حرکت تاریخی کرد به خراسان در دفاع از استقلال ایران.انتشارات مروواسفند.مشهد 1366و1378
بیگدلی.محمدرضا، ایل‌سُوَن‌ها (شاهسون)های ایران، تهران 1374.
مقاله تخت سلیمان,تکاب-روزنامه اطلاعات-27خرداد1351
