New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Laou - Wikipedia

Laou

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Al laou ( ul laouenn pa ne vez nemet unan) zo amprevaned munut ha diaskell a vev e blev al loened ( bronneged ha laboused) hag an dud. N'eus nemet nebeud eus al loened-se n'o devez ket laou, evel an eskell-kroc'hen, ha tud Japan n'o devez ket ivez a-hervez, hep ma oufed gwall vat perak. 3 000 spesad zo anezho.

Div izurzhiad a oa gwechall d'o c'hlenkañ: ar sunerien (Anoplura) hag ar chaokerien (Mallophaga). Hiriv en o renker e peder izurzhiad:

  • an Anoplura,
  • ar Rhyncophthirina, laou an olifanted,
  • anIschnocera: laou ar yer,
  • an Amblycera: ur rumm chaokerien.


Taolenn

[kemmañ] Laou an dud

Pediculus humanus capitis a lavarer anezho ivez, met aesoc'h ober un anv latin anezho eget kaout an dizober anezho ur wech ma vezont peg en ho krev. Nez eo an anv a vez graet eus o vioù.

[kemmañ] Gouennoù laou

Jan Siberechts, Dilaouiñ, 1662
Jan Siberechts, Dilaouiñ, 1662

Peurvuiañ e vez graet ar c'hemm etre teir gouenn laou da nebeutañ:

  • -Laou-penn, Pediculus capitis, ar re a gaver e blev ar vugale ;
  • -Laou-korf, pe laou-kroc'hen, Pediculus corporis ar re a beg e blev ar c'horf, pe Pediculus humanus humanus;
  • -Laou-faraon, pe laou-pafalek, a zo Pediculus pubis, laou a beg er c'haol, pe Phtirus pubis, a vez kavet en-dro da reizh an dud a ankounac'ha bout naet da goulz an embarañ.

Hag ouzhpenn:

  • -Laou-dar pe Porcellio scaber a zo amprevaned a vev e lec'hioù gleb ha teñval.
  • -Laou-koad pe Isoptera, a zistruj arrebeuri ha koataj an tier. Laou-koad a vez graet eus ar pugnez ivez.

Patrom:Taxobox image Patrom:Taxobox image Patrom:Taxobox fin

[kemmañ] Stourm ouzh al laou

Evit stourm en un doare efedus eo ret:

  • distruj al laou hag an nez,
  • mirout a dapout laou digant un den all.

Tri doare zo da zistruj al laou hag an nez:

  1. Troc'hañ ar blev ha touzañ ar penn, ha teurel kuit ar blev laouek; ne blij ket atav d'ar vugale na d'o zud, goude ma vez efedus; hogen ret e vez dibab etre blev melen koant laouek ha pen touz dilaou a-wechoù;
  2. Kribañ ar blev gant ur grib tanav ha dilaouiñ, ha frikañ an amprevaned unan hag unan. Hir eo, ha diaes-kenañ e-barzh blev hir: skuizhañ a c'haller goude 100 laouenn er memes penn.
Krib dilaouiñ
Krib dilaouiñ
  1. Gwalc'hiñ ar blev
    • Lod tud a ra gant dour pe soavon-blev leun a broduioù kimiek. Ne blij ket d'an holl, droug a vez kontet diwar-benn ar produioù-se, gant gwir abeg (darn zo bet berzet).
    • Tud zo a lak eoul-lavand, pe sitroñs (e gwerzh e ti an apotikerien), a-leizh war blev ar vugale, hag a c'holo ar penn e-pad un nozvezh.
      • Displijout a ra ar c'hwezh kreñv, ha ne lazh ket al laou, eme tud zo.
      • Mat eo evit en em ziwall, a lavar tud all. Ha yac'husoc'h eo eget ar pistri kimiek, rak mar deo displijus n'eo ket ken noazus, ha gwashañ displijadur a vez eo rankout naetaat dilhad ha gweleoù.


Koulskoude, pa vez implijet an tri doare-se war un dro e teuer a-benn eus an amprevaned noazus-se.

Ul laouenn, hervez Robert Hooke, 1667.
Ul laouenn, hervez Robert Hooke, 1667.

[kemmañ] Un tamm istor

Soñj mat o deus an dud a zo bet bugale e-pad ar brezel eus abadennoù dilaouiñ a veze er skolioù koulz hag er gêr. "An holl o devoa laou", a glever alies. Alies e veze graet an dilaouiñ ouzh taol er gêr, hag e veze kribet ar blev a-us d'un asied faoutet. Goude e veze friket pep laouenn unan hag unan gant morzhol al laou.

Gwalc'het e veze ar pennoù laouek gant gwinêgr lakaet en dour tomm, a-hervez.

Tud zo, bet oc'h ober brezel Aljeria o deus soñj eus laou-korf, a deue, emezo, eus ar boued treut ha fall: eus ar fall vagadurezh e teue, a laront.

[kemmañ] Yezh

[kemmañ] Gerioù deveret

  • Ur sac'h laou zo un den laouek. Implijet e vez ar gerioù-se evel kunujenn.
  • Ul laoueg, pe ul laouegez, a zo tud laouek, pe laoueien, pe a-wechoù tud paour hepken. Implijet e vez ar gerioù-se evel kunujenn.
  • Dilaouiñ a zo tennañ al laou, eus penn ur bugel peurvuiañ, gant ur grib alies.
  • Kaoc'h-laou a vez lavaret eus kaoc'h-skouarn ivez.
  • Morzhol(ig) al laou a vez graet eus ar biz-meud a-wechoù.

[kemmañ] Troioù-lavar

  • Bezañ tost da douzañ ul laouenn-dar zo bezañ pizh-daonet
  • Brochañ laou, lazhañ laou evit gwerzhañ o c'hroc'hen, spazhañ laou, chikañ laou, zo koll amzer.
  • Chom d'ober laou zo kement ha chom d'ober teil tomm, da lavarout eo chom er gwele,
  • Derc'hel laou e penn ar vugale, zo chom hep ober netra da zilaouiñ.
  • Fritañ laou zo bevañ er baourentez
  • Klask laou e-lec'h ma ne vez ket nez a zo klask abeg e-lec'h n'eus ket peadra.

[kemmañ] Evel anv-gwan

  • Un den laou, ur bourk laou a zo dister, paour.
  • Tudjentil laou a zo peorien.

[kemmañ] Krennlavaroù

  • Gwir n'eo ket gaou, C'hwenn n'int ket laou.
  • An traoù gant an traoù, An nez gant al laou.

[kemmañ] Liammoù diavaez

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu