Konstantin VII Porfirogenet
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Konstantin VII Porfirogenet (905 - 959) je bio bizantski car i pisac (945-959).
Konstantin VII. rođen je 905. Njegov otac je bio car Leon (Lav) VI Mudri (886-912), a majka Zoja. Konstantin je 911. krunisan za savladara, ali poslije smrti oca nije postao car Bizanta. U periodu između 912-945. Konstantin je bio žrtva različitih dvorskih spletki i odvojen od prijestolja. Konstantin se 919. oženio Jelenom, kćerkom Romana Lakapina koji je pokušavao da sebi i svojim sinovima osigura novu dinastiju na bizantskom carskom prijestolju. Konstantin je uspio 945. da se oslobodi Romanovih nasljednika i da preuzme carsku poziciju.
Konstantin VII. Porfirogenit (945-959) nije ostao upamćen po svojoj političkoj djelatnosti kao državnik među brojnim istaknutim carevima u Bizantu. Naslijedio ga je sin Roman II. (959-963). Poznatiji je kao pisac djela kojima je ostavio u nasljeđe značajne historijske izvore. Iako je bio prvi nasljednik u Bizantu od rane mladosti radije se bavio kulturom i umjetnošću, a zanemarujući uobičajene dvorske intrige među svojom rodbinom. Konstantina VII. historija pamti po naučnoj i kulturnoj aktivnosti gdje je ostavio zapažene rezultate. Potisnut od državničke politike Konstantin je svoje zanimanje posvetio nauci i umjetnosti. U mladosti je stekao najbolje obrazovanje koje se moglo steći u Carigradu, a kasnije je oko sebe okupio učene ljude sa kojima je pisao djela enciklopedijskog karaktera po kojima se najbolje prepoznaje.
Najznačajnija djela za historiju jugoistočne Evrope su De administrando imperio (O upravljanju carstvom ili Spis o narodima); De thematibus (Spis o temama Bizantskog carstva); Vita Basilii (Život Vasilija); De caeremoniis (O ceremonijama Bizantskog carstva). Najznačajnije djelo je De administrando imperio, poznato u skraćenom navođenju u literaturi kao DAI. Djelo je nastalo između 949-955. U njemu je dat detaljan opis svih krajeva Bizantskog carstva. Najinteresantniji su podaci u poglavljima 29-36, koji govore o historiji jugoistoka Evrope do vremena Konstantina VII Porfirogeneta. U ovom djelu se nalazi i prvi pomen Bosne i njenih naseljenih gradova u historijskim izvorima (parafrazirano: a u Bosni se nalaze dva grada Katera i Desnek). U pravom smislu riječi to je rodni list srednjovjekovne bosanske države u historijskim izvorima.
