Lungsod (Pilipinas)
Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya
Ang lungsod usa ka yunit sa lokal nga pangagamhanan sa Pilipinas. Ang mga lalawigan gitibuok sa mga dakbayan ug mga lungsod. Ang mga lungsod gitibuok sa mga baranggay ug baryo.
Sumala sa Kodigo sa Lokal nga Pangamhanan (Local Government Code) ang usa ka lungsod may awtonomiya gikan sa nasodnong kagamhanan sa Pilipinas. Ang mga lungsod mahimong mopakanaog og mga palisiya ug mga lokal nga balaod gitawag ordinansa. Mahimo usab kining mosulod sa mga transaksiyon pinaagi sa iyang pinili ug ubang mga opisyal.
Ang usa ka lungsod gipamunoan sa usa ka mayor kinsa mao ang hepeng ehekutibo sa lungsod. Ang lehislatura gitibuok sa bise-mayor ug walo ka konsehales. Ang walo ka konsehales, uban ang pamuno sa Konseho sa Kabatan-onan ug sa Liga sa mga Baranggay motibuok sa Konseho sa Lungsod. Ang tanang piniling opisyal moserbisyo sulod sa tulo ka tuig, ug mahimong magpapili sulod sa makatulo ka sunod-sunod nga higayon.
Ang konseho sa lungsod gipadagan sa bise-mayor, apan dili siya makabotar gawas kon adunay tabla. Ang mga ordinansa nga ipapasar sa konseho mahimong aprobahan o ibeto sa mayor. Kon kini maaprobahan kini mahimong balaod. Kon sulod sa napulo ka adlaw ang mayor dili moaprobar apan dili usab mobeto sa usa ka proposal sa konseho, ang proposal konsiderahong gipirmehan ug gitugotan sa mayor. Kon kini ibeto, ipadala kini pagbalik sa konseho. Ang konseho mahimong mo-override sa beto sa mayor pinaagi sa pagbotar sa 2/3 sa iyang mga miyembro.
Ang lungsod, kon moabot na sa hustong gidaghanon sa tawo ug gidak-on sa kita (may kriterya usab kabahin sa langyab kun area), mahimong dakbayan pinaagi sa pagpasar sa usa ka balaod sa Kongreso.
Ang mga lungsod giklase sumala sa kita matag tuig sa miaging tulo ka tuig:
| Klase | Kita |
|---|---|
| Unang klase | P35,000,000 o labaw pa |
| Ikaduhang klase | P27,000,000 - P34,999,999 |
| Ikatulong klase | P21,000,000 - P26,999,999 |
| Ikaupat nga klase | P13,000,000 - P20,999,999 |
| Ikalimang klase | P7,000,000 - P12,999,999 |
| Ikaunom nga klase | ubos sa P7,000,000 |
