Άμπλιανη Ευρυτανίας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Άμπλιανη (παλαιότερη ονομασία Σταυροπήγιο) είναι οικισμός του Νομού Ευρυτανίας με 255 κατοίκους.
Βρίσκεται στα νότια του νομού και είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1.220 μέτρων. Ανήκει στο Δήμο Δομνίστας και απέχει περίπου 31 χιλιόμετρα από την έδρα του, το Κρίκελλο.
Το τοπωνύμιο «Σταυροπήγιο» αναφέρεται σε σταυροπηγιακή μονή, η οποία υπήρχε στην περιοχή κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Το σλαβικής προέλευσης όνομα «Άμπλιανη» οφείλεται στους πολλούς αμπλάδες (μικρές πηγές με πολύ νερό) της περιοχής.
Πριν την Επανάσταση του 1821, η Άμπλιανη ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της Ευρυτανίας μετά το Καρπενήσι. Στην Κατοχή οι κάτοικοι του χωριού πήραν ενεργά μέρος στην Αντίσταση, πληρώνοντας και τις ανάλογες συνέπειες, καθώς οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό.
Σήμερα, ο πληθυσμός της κατά την απογραφή του 2001 ανέρχεται σε 255 κατοίκους, εκ των οποίων οι μόνιμοι τη χειμερινή περίοδο είναι ακόμη λιγότεροι. Η Άμπλιανη είναι γνωστή για τα υφαντά και τις παραδοσιακές φορεσιές των γυναικών.
Αξιοσημείωτος είναι ο παραδοσιακός χορός «Στέγκος», ο οποίος χορεύεται στην ομώνυμη τοποθεσία του χωριού την παραμονή του πανηγυριού της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου). Αξιοθέατες είναι επίσης οι εκκλησίες που βρίσκονται μέσα και γύρω από την Άμπλιανη, με κυριότερες την Αγία Παρασκευή (1867), τον Άγιο Νικόλαο, την Αγία Σωτήρα (στο νεκροταφείο), τον Άγιο Ιωάννη και τον προφήτη Ηλία.
