Ηλιόκαλη Ιωαννίνων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δεκατέσσερα χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων, στους πρόποδες του Δρίσκου, ανάμεσα από την κοινότητα Πλατανιά και Δροσοχώρι και σε υψόμετρο 600 μέτρων, βρίσκεται ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά χωριά της περιοχής (τα λεγόμενα καμποχώρια), η Ηλιόκαλη. Το χωριό απλώνεται σε μια έκταση 3.300 στρεμμάτων και είναι κτισμένο μέσα σε ένα πυκνό δάσος, με πολλά καταπράσινα δέντρα και θάμνους, και πολλές πηγές με φυσικό νερό. Η ιστορία αναφέρει ότι το χωριό προϋπήρχε από τα παλαιά χρόνια σαν συνοικισμός με την ονομασία Μουρκιούς, και ότι κατοικούσαν τούρκοι, εξού και η ονομασία. Στις 2 Μαΐου 1927 ο οικισμός Μουρκιούς μετονομάστηκε σε Κοινότητα Ηλιόκαλης, παίρνοντας την ονομασία αυτή από το μοναστήρι της Αλιοκάλης, που βρίσκεται στην περιοχή.
Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωκτηνοτροφία αλλά και με οικοδομικές εργασίες. Το χωριό παράγει πολλά κτηνοτροφικά προϊόντα, και ξακουστό στην περιοχή είναι το γνήσιο τσίπουρο, που φτιάχνεται με τον παλαιό παραδοσιακό τρόπο και που η απόσταξή του δεν παύει και σήμερα να είναι για τους κατοίκους μια μεγάλη γιορτή, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι συγγενείς και φίλοι του κάθε παραγωγού. Η γιορτή αυτή φυσικά συνοδεύεται από πολλούς παραδοσιακούς μεζέδες.
Η κεντρική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής δεν αφήνει αδιάφορο τον επισκέπτη με την επιβλητική της παρουσία. Γιορτάζεται στις 26 Ιουλίου κάθε χρόνο με πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στις άκρες του χωριού δεσπόζουν επίσης τα 2 πανέμορφα εξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και της Ζωοδόχου πηγής. Στο χωριό βρίσκεται ακόμη το παλιό και διατηρητέο δημοτικό σχολείο που κατασκευάσθηκε το 1913, αν και ακόμη περιμένει την επιχορήγηση του Υπουργείου πολιτισμού για την συντήρηση του. Λειτουργούσε έως το 1997 όπου και κατασκευάστηκε το νέο δημοτικό σχολείο.
Ενεργός και με μεγάλη κοινωνική δράση είναι και ο Μορφωτικός Σύλλογος Ηλιόκαλης. Με μεγάλη συμμετοχή των ηλικιωμένων του χωριού ιδρύθηκε πριν μερικά χρόνια και το κέντρο Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), με μεγάλη παρέμβαση στην τοπική κοινωνία. Ιδρυτής και νυν πρόεδρος του κέντρου είναι ο Θεοχάρης Τσιώνης. Στην Β΄ Ερασιτεχνική Κατηγορία βρίσκεται επίσης και η τοπική ομάδα, Π.Α.Ο. Ηλιόκαλης.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1997 η κοινότητα Ηλιόκαλης συνενώθηκε με τον νεοδημιουργηθέντα Δήμο Παμβωτιδος. Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Ηλιόκαλης είναι ο Κωνσταντίνος Γ. Παπάς.
Το χωριό σφύζει από ζωή, αν και πολλοί κάτοικοι του χωριού μετανάστευσαν στο εξωτερικό και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι Ηλιοκαλίτες έχουν μεγάλη προσήλωση στα ήθη και έθιμα του τόπου τους.
