Μίλι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το μίλι ή μίλιον ή μίλλιον (mile) είναι η κατ΄ έξοχήν μονάδα μέτρησης μήκους (απόστασης) "εν χρήσει" στη ναυτιλία, αεροναυτιλία αλλά και στη ξηρά σε διάφορες χώρες.

Το μίλι διακρίνεται στο ναυτικό μίλι, στο γεωγραφικό μίλι κ.ά.

Το ναυτικό μίλι (nautical mile) (που είναι και σε ευρεία χρήση) είναι ίσο με την απόσταση του 1/60 της μοίρας δηλ. ίσο με το 1΄ της γεωγραφικής μοίρας, (υπολογιζόμενο στο γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών). Τούτο στη πράξη ισούται δηλ. με 1852 μέτρα ή 6.080 πόδες - όπως ορίστηκε διεθνώς το 1954).

Συνεπώς μίλι είναι το γραμμικό ανάπτυγμα τόξου ενός πρώτου μοίρας μεσημβρινού της γης υπολογιζόμενο στο γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών.

Σημ: Λόγω της καμπυλότητας της επιφάνειας της γης και της διόγκωσης στον ισημερινό οι μεσημβρινοί δεν αποτελούν μέγιστους κύκλους αλλά ελλείψεις στις οποίες η απόλυτη τιμή (Δφ 1΄) του ναυτ. μιλίου ποικίλει με τιμές 1842,8 μ. παρά τον ισημερινό και 1864 μ. κοντά στους πόλους. Έτσι καθορίστηκε η μέση τιμή, δηλ. σε γεωγρ. πλάτος των 45 μοιρών (1852,2 μ). Εύλογο είναι ότι όταν ένα πλοίο κινείται στις παραπάνω περιοχές της γης τότε ακολουθεί την ανάλογη κατά περιοχή τιμή του μιλίου που από τον ισημερινό με τη μικρότερη τιμή φθάνει τη μέγιστη στους πόλους.

[Η θεωρητική τιμή του μιλίου είναι: 1 ν.μ.=1.853,42-10,55 συν2φ μέτρα]

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι όση διαφορά σε πρώτα της μοίρας έχουν τα γεωγραφικά πλάτη δύο τόπων επί του αυτού όμως μεσημβρινού (γεωγραφικού μήκους) τοση είναι σε ναυτ. μίλια και η μεταξύ τους απόσταση.

Το ναυτικό μίλι υποδιαιρείται σε 10 "στάδια". Ένα "στάδιο" ισούται με 185,2 μ. (Ο καθένας διαπιστώνει ότι το ναυτ. μίλι είναι τελικά το 10πλάσιο της αρχαιότερης μονάδας μέτρησης μήκους εκείνου του "σταδίου" των αρχαίων Ελλήνων και που ισχύει μέχρι σήμερα).

Πολλαπλάσιο του ναυτικού μιλίου είναι η ναυτική λεύγα = 1/20 της μοίρας = 3 ν.μ.

Το γεωγραφικό μίλι (geografical mile) αν και έχει καθοριστεί ως ίσο με 4΄ της μοίρας στον ισημερινό δηλ 7.422 μ. που ουδέποτε σχεδόν χρησιμοποιείται.

To στατικό μίλι ή μίλι ξηράς' (statute mile) που χρησιμοποιείται από τις Αγγλοσαξωνικές χώρες ως μονάδα μήκους αντί του χιλιομέτρου στη ξηρά καθώς και από ναυτιλλόμενους στα ύδατα των χωρών αυτών (ποτάμια, λίμνες των ΗΠΑ, Καναδά. Αυτό είναι ίσο προς 1760 γυάρδες ή 5280 πόδια = 1609 μέτρα, με σχέση 1 ν.μ.= 1,15 στατικά μίλια. Αυτό σε αντίθεση με το άλλοτε χρησιμοποιούμενο μίλι Λονδίνου (London mile) που ήταν ίσο με 5000 πόδια = 1,523 χλμ.

Άλλα ιστορικά στατικά μίλια που υπήρξαν κατά εποχές και χώρες ήταν:

Ρωμαϊκό μίλι: ισοδύναμο με χίλια διπλά βήματα Ρωμαίου στρατιώτη ονομαζόμενο mile passum (m.p.) εξ ου και η διεθνής ονομασία της μονάδας. Οι διάφοροι αρχαιολόγοι αποδίδουν τιμή ποικίλλουσα στα 1480 μ. Το Βυζάντιο διατηρούσε το μίλιον των 1800 βημάτων.

Ταχυδρομικό ή Παρισινό μίλι (mille de post ή mille de Paris) ήταν σε χρήση στη Γαλλία πριν την εισαγωγή του δεκαδικού μετρικού συστήματος ισοδύναμο με 1000 οργιές = 1949,04 μέτρα. Τα ταχυδρομικά μίλια των βορείων κρατών ήταν μεγαλύτερα έτσι το "σαξωνικό" post mail mile = 7500 μ., το Πρωσικό και Αμβούργιο = 7532μ., το Αυστριακό = 7586μ., το Δανιμαρκικό miil = 7532μ., το Ολλανδικό mijl = 6278,5 μ., το Πολωνικό mila = 8534,25 μ. και το Σουηδικό mil = 10684,44 μ. Τα παλαιά όμως Ιταλικά κράτη είχαν σε χρήση βραχύτερα στατικά μίλια: το Ενετικό miglio= 1738,67 μ., το Λομβαρδικό = 1784,81 μ., το Νεαπολιτανικό = 1835,11 μ. και το Πεδεμόντιο = 2466,08 μ. Τέλος το Πορτογαλικό milha = 2065,65 μ. Εκείνο των ΗΠΑ = με το Αγγλικό ενώ μέχρι σήμερα στο Βέλγιο και Ελβετία ονομάζεται mille metrique αυτό τούτο το χιλιόμετρο.

Μονάδα μέτρησης επιφανείας βασιζόμενη στο ναυτικό μίλι είναι το τετραγωνικό μίλι = 3,43 τ.χλμ χρησιμοποιούμενη μόνο σε καθορισμό θαλασσίων εκτάσεων, πολεμικών ασκήσεων και στη κατανομή έρευνας, σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.