Μεταβλητοί αστÎÏες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεÏθεÏη εγκυκλοπαίδεια
Στην ΑστÏονομία ονομάζονται μεταβλητοί οι αστÎÏες των οποίων η φωτεινότητα δεν είναι σταθεÏή, αλλά μεταβάλλεται με την πάÏοδο του χÏόνου, είναι δηλαδή συνάÏτηση του χÏόνου. Οι μεταβολÎÏ‚ αυτÎÏ‚ οφείλονται σε διάφοÏους λόγους, αλλά πάντα Îχουν να κάνουν με τον ίδιο τον αστÎÏα, και όχι Ï€.χ. με τις ατμοσφαιÏικÎÏ‚ συνθήκες στη Γη, σε σφάλματα των παÏατηÏήσεων, κλπ. Ο κλάδος της ΑστÏονομίας που ασχολείται με τους μεταβλητοÏÏ‚ αστÎÏες είναι κυÏίως η ΦωτομετÏία. Οι φωτομετÏικÎÏ‚ παÏατηÏήσεις μας δίνουν τις λεγόμενες καμπÏλες φωτός, δηλαδή τις γÏαφικÎÏ‚ παÏαστάσεις της φωτεινότητας του Î¼ÎµÏ„Î±Î²Î»Î·Ï„Î¿Ï Ï‰Ï‚ συνάÏτηση του χÏόνου. Από αυτÎÏ‚ μποÏεί να εξακÏιβωθεί το είδος του Î¼ÎµÏ„Î±Î²Î»Î·Ï„Î¿Ï Î±ÏƒÏ„ÎÏα και τα ειδικότεÏα χαÏακτηÏιστικά του, αλλά και να εξαχθοÏν συμπεÏάσματα με γενικότεÏη αξία για την ΑστÏοφυσική.
Στους πεÏισσότεÏους μεταβλητοÏÏ‚ αστÎÏες η μεταβολή της φωτεινότητας είναι πεÏιοδική, με πεÏίοδο που μποÏεί να είναι από λίγες ÏŽÏες μÎχÏι και πολλά χÏόνια. ΥπάÏχουν πάντως και αÏκετοί ημιπεÏιοδικοί ή και ανώμαλοι (μη πεÏιοδικοί) μεταβλητοί αστÎÏες, που συνήθως είναι υπεÏμεγÎθεις εÏυθÏοί γίγαντες, αλλά και «εκÏηκτικοί» μεταβλητοί, όπως οι καινοφανείς αστÎÏες («νόβα»), οι υπεÏκαινοφανείς αστÎÏες («σουπεÏνόβα») και οι κατακλυσμικοί μεταβλητοί αστÎÏες.
Οι Ï„Ïεις βασικÎÏ‚ κατηγοÏίες μεταβλητών αστÎÏων είναι:
- Οι παλλόμενοι μεταβλητοί αστÎÏες
- Οι μεταβλητοί δι' εκλείψεων αστÎÏες
- Οι εκÏηκτικοί μεταβλητοί αστÎÏες
Η παλαιότεÏη ταξινόμηση των μεταβλητών αστÎÏων ανάλογα με την πεÏίοδό τους, σε:
- ΜεταβλητοÏÏ‚ βÏαχείας πεÏιόδου ή Κηφείδες
- ΜεταβλητοÏÏ‚ μακÏάς πεÏιόδου ή Ï„Ïπου Mira
τείνει να μη χÏησιμοποιείται πλÎον, καθώς δεν ανταποκÏίνεται στη φυσική κατάσταση των αστÎÏων αυτών, Ï€.χ. οι πεÏισσότεÏοι μεταβλητοί δι' εκλείψεων αστÎÏες Îχουν μικÏότεÏη πεÏίοδο από τους «κλασικοÏÏ‚ Κηφείδες».