Τροχαλία
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η τροχαλία ειναι κυκλικός δίσκος που μπορεί να περιστρέφεται γύρω από άξονα που περνά από το κέντρο του και κάθετο στο επίπεδό του. Ο άξονας αυτός συνήθως είναι γερά συνδεμένος με το δίσκο και στηρίζεται στη λεγόμενη τροχαλιοθήκη. Κατά μήκος της περιφέρειας της τροχαλίας υπάρχει αυλάκι (λαιμός) που από αυτό διέρχεται σκοινί ή αλυσίδα, στα άκρα του οποίου εφαρμόζεται η δύναμη ή αντίσταση. Χρησιμεύει για την έλξη ή την ανύψωση βαρών και διακρίνεται σε 2 είδη: στην πάγια και στην ελεύθερη τροχαλία.
Η πάγια τροχαλία έχει μόνιμα άξονα και μ' αυτήν πετυχαίνεται η ευκολότερη ανύψωση βαρών μόνο με την αλλαγή της διεύθυνσης της ελκτικής δύναμης που χρειάζεται γι' αυτό και όχι με τη μείωση της απαιτουμένης δύναμης. Αντίθετα η ελεύθερη τροχαλία έχει άξονα που μεταθέτεται στο χώρο. Σ' αυτήν το βάρος για ανύψωση εξαρτάται από την τροχαλιοθήκη με άγκιστρο, το ένα άκρο του σχοινιού στερεώνεται ακλόνητα, ενώ στο άλλο εφαρμόζεται η ανυψωτική δύναμη. Στην ελεύθερη τροχαλία πετυχαίνουμε μείωση της απαιτουμένης δύναμης κατά το μισό του ανυψούμενου βάρους. Με συνδυασμό πάγιων κι ελεύθερων τροχαλιών σχηματίζονται τα πολύσπαστα.
Η αρχική έκδοση του άρθρου αυτού βασίστηκε σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia.gr δημοσιευμένο με την GFDL. (ιστορικό)
