Kalinga sari
Wikipedia(e)tik
Zientziaren sustapenaren aldeko Kalinga saria UNESCOk ematen duen sari bat da, ideia zientifikoak publiko zabalari adierazi edota azaltzen dituzten pertsonen lana aitortzen duena. 1952an sortua izan zen, Bijoyanand Patnaik-ren -Indiako Kalinga Fundazioaren fundatzaile eta presidente- diru laguntza baten ostean.
Urtero ematen den sari honen hartzaileak talentu handia erakutsi behar izan du zientzia eta teknologia jende xeheari adierazteko orduan, bai idazle, editore, telebista edota zine zuzendari, irrati esatari edo hitzaldi emaile moduan. Saria zientzia eta teknologiaren garrantzia azpimarratzeko, jendearen ongizatea bultzatzeko, herri desberdinen ondare kulturala aberasteko eta gizadiak izan litzakeen arazoei aurre egin ahal izateko (betiere ikuspuntu zientifiko-teknologiko batetik). Iraganeko irabazle asko zientzilariak izan dira, beste batzuk kazetaritza edo hezkuntza moduko esparruetatik etorri direlarik.
Kide den estatu bakoitzak hautagai bakar bat izendatu behar du, UNESCOrako komisio nazionalaren bidez, zientziaren hedapenerako edo zientzia idazle edo kazetarien elkarteen gomendioak aintzat hartuta. Hautagai indibidualak ez dira onartzen.
Sariduna, UNESCOko zuzendari orokorrak aukeratzen du, berak aukeratutako lau pertsonako aholku talde batek lagunduta. Horietatik hiru kide munduko herri desberdinetakoak dira, berdintasun geografikoan oinarrituta aukeratzen direnak; laugarrena, Kalinga fundazioak eginiko gomendioaren arabera aukeratzen da.
Kalinga saria munduko zientziaren egunean banatzen da urte bakoitietan eta New Delhin urte bikoitietan. Sariaren araudiak dioen bezala, irabazleak 2000 libra esterlina eta UNESCOren Albert Einstein zilarrezko domina jasotzen ditu. Sariaren 50. urteaurrena ospatzeko, 2001. urtetik aurrera irabazleak Ruchi Ram Sahni aulkia jasotzen du Indiako Gobernuaren eskutik eta bi edo lau astetan Indian zehar bidaiatzen du gobernuaren gonbidatu bezala.
Saria zientziaren nazioarteko egunean banatzen denean, irabazleak egun hori ospatzen den hirira joan behar du UNESCOren gonbidatu moduan eta, zientziaren nazioarteko eguna New Delhin ospatzen denean, Kalinga fundazioak irabazlea Indian zehar hitzaldiak emateko bidaia desberdinak ordaintzen dizkio.
Zientziaren sustapenaren aldeko Kalinga saria UNESCOren "Zientziaren analisi eta politikaren atalak" administratuta dago.
[aldatu] Irabazleen zerrenda
| 1952 | Louis de Broglie | Nobel saria 1929 | Frantzia |
| 1953 | Julian Huxley | Erresuma Batua | |
| 1954 | Waldemar Kaempffert | AEB | |
| 1955 | Augusto Pi Sunyer | Venezuela | |
| 1956 | George Gamow | AEB | |
| 1957 | Bertrand Russell | Nobel saria
1950 |
Erresuma batua |
| 1958 | Karl von Frisch | Nobel saria
1973 |
Alemania |
| 1959 | Jean Rostand | Frantzia | |
| 1960 | Ritchie Calder | Erresuma Batua | |
| 1961 | Arthur C. Clarke | Erresuma Batua | |
| 1962 | Gerald Piel | AEB | |
| 1963 | Jagjit Singh | India | |
| 1964 | Warren Weaver | AEB | |
| 1965 | Eugene Rabinovitch | AEB | |
| 1966 | Paul Couderc | Frantzia | |
| 1967 | Fred Hoyle | Erresuma Batua | |
| 1968 | Gavin de Beer | Erresuma Batua | |
| 1969 | Konrad Lorenz | Nobel saria
1973 |
Austria |
| 1970 | Margaret Mead | AEB | |
| 1971 | Pierre Augier | Frantzia | |
| 1972 | Philip H. Abelson Nigel Calder |
USA Erresuma Batua |
|
| 1973 | Ez zen eman | ||
| 1974 | José Reis Louis Estrada |
Brasil |
|
| 1975 | Ez zen eman | ||
| 1976 | George Porter Alexander Oparin |
Nobel saria 1967 | Erresuma Batua |
| 1977 | Fernand Seguin | Kanada | |
| 1978 | Heimar von Ditfurth |
Alemania |
|
| 1979 | Sergei Kapitza | Errusia | |
| 1980 | Aristide Bastidas | Venezuela | |
| 1981 | David Attenborough Dennis Flanagan |
Erresuma Batua USA |
|
| 1982 | Oswaldo Frota-Pessoa | Brasil | |
| 1983 | Abdullah Al Muti Sharafuddin | Bangladesh | |
| 1984 | Yves Coppens Igor Petryanov |
Frantzia Russia |
|
| 1985 | Sir
Peter Medawar |
Nobel saria
1960 |
Erresuma Batua |
| 1986 | Nicolai G. Basov David Suzuki |
Nobel saria
1964 |
Errusia Kanada |
| 1987 | Marcel Roche | Venezuela | |
| 1988 | Björn Kurtén | Finlandia | |
| 1989 | Saad Ahmed Shabaan | Egipto | |
| 1990 | Misbah-Ud-Din Shami | Pakistan | |
| 1991 | Radu Iftimovici Narender K. Sehgal |
Errumania India |
|
| 1992 | Jorge Flores Valdés Peter Okebukola |
Mexiko |
|
| 1993 | Piero Angela | Italia | |
| 1994 | Nikolai N. Drozdov | Errusia | |
| 1995 | Julieta Fierro Gossman | Mexiko | |
| 1996 | Jiří Grygar Jayant V. Narlikar |
Txekia India |
|
| 1997 | Dorairajan Balasubramanian | India | |
| 1998 | Regina Paz Lopez Ennio Candotti |
Filipinak Brazil |
|
| 1999 | Marian Addy Emil Gabrielian |
Ghana |
|
| 2000 | Ernst W. Hamburger | Brasil | |
| 2001 | Stefano Fantoni | Italia | |
| 2002 | Marisela Salvatierra | Venezuela | |
| 2003 | Pervez Hoodbhoy | Pakistan | |
| 2004 | Jean Audouze | Frantzia |
[aldatu] Estatistika batzuk
Saria 22 herrialde desberdinetako 60 personari eman zaie
- Erresuma Batua - 10 aldiz irabazle
- AEB - 7 aldiz irabazle
- Errusia eta Frantzia - 5 aldiz irabazle
- Brasil, Venezuela eta India - 4 aldiz irabazle
- Mexiko - 3 aldiz irabazle
- Alemania, Italia, Kanada eta Pakistan - 2 aldiz irabazle
- Beste guztiak (Bakoitzak behin irabazita) - 10 herrialde
Ikus daitekeenez, zerrendako lehen lau herrialdeek sari guztien %47a eskuratu dute.
