Linguae vasconum primitiae

Wikipedia(e)tik

Linguae Vasconum Primitiae euskaraz argitaratu zen lehen liburua izan zen, 1545. urtean eta Bernart Etxeparek idatzia.

15 bertsoz osatuta dago eta prosan idatzitako aurrekari bat du. Behenafarreraz daude idatzita eta 15 bertsoetariko 2 erlijioari buruz dira, 10 amodioari buruz, bertso bat berari buruz eta 2 Euskara hizkuntzarekiko gorespenak. Berari buruzko bertsoan Bernart Etxeparek Biarnon espetxeratua izan zela kontatzen du, traizio salaketa faltsu baten ondorioz.

Amodiozko bertsoetako batek honela dio:

"Munduyan ezta gauzaric hayn eder ez plazentic Nola emaztia guiçonaren petic buluzcorriric; Besso biac çabalduric dago errendaturic, Guiçonorrec daguiela harçaz nahiduyenic."

("Munduan ez da gauzarik hain eder ez atseginik nola emaztea gizonaren petik biluzgorririk [izatea], beso biak zabaldurik dago errenditurik, gizon horrek dagiela [egin dezala] haregaz nahi duenik.")

Etxeparek Euskararen alde idatzi zituen bertso batzuk gaur egun ere asmo berberarekin erabiltzen dira, "Heuscara ialgui adi mundura" kasu. Amaierako kontrapasaren hasieran aurkitzen dira:

"Heuscara ialgui adi campora

Garacico herria

Benedica dadila

Heuscarari eman dio

Behar duyen thornuya.

Heuscara

Ialgui adi plaçara

Berce gendec vste çuten

Ecin scriba çayteyen

Oray dute phorogatu

Enganatu cirela.

Heuscara

Ialgui adi mundura"

[aldatu] Kanpo loturak

• Linguae vasconum primitiæ testu osoa