بهشهر
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
بـِهشَهر یکی از شهرهای استان مازندران ایران واقع در شهرستان بهشهر است.
نام بهشهر قبل از دوران صفویه خرگوران بوده و چون مادر پادشاه صفویه (شاه عباس کبیر)بهشهری بود پادشاه صفویه با مسافرت به بهشهر این شهر را پایتخت تابستانی خود ساخته و نام آن را به اشرف البلاد یعنی عروس شهرها تغییر داد و کاخها و عمارتهایی را در آن شهر بنا نهاد. مردم بهشهر به مازندرانی و فارسی گفتگو میکنند در روستاهای آن به ویژه در گرجیمحله مردمی از تبار گرجی نیز ساکنند. گرجیهای این منطقه در زمان شیخ صفیالدین اردبیلی از گرجستان به کرانههای جنوبی دریای خزر کوچانده شدند و تا زمان قاجار پیشهٔ ایشان بیشتر مرزداری بود. انار شیرین، ترش، نارنگی، پرتقال، برنج دانهای روغنی آفتابگردان، کلزای بهشهر معروف بوده بهشهر از مراکز تولید تخمه، روغن نباتی و صابون در ایران است و کارخانه چیتسازی آن قدمت زیادی دارد. که بخاطر بی عرضگی مسئولین شهر به ورشکستگی کشیده شد. صابون ریکای بهشهر در ایران معروف است. ریکا در گویش مازندرانی به معنی پسر است.
اماکن دیدنی آن عبارتاند از: کاخ صفی آباد، http://image52.webshots.com/52/2/73/20/412627320MezMWe_ph.jpg
استخر عباسآباد، http://image55.webshots.com/155/2/21/75/412622175ZjvOwF_ph.jpg
غار هوتو، http://image58.webshots.com/58/0/44/57/431004457EreQrx_ph.jpg
شبه جزیره و خلیج میانکاله http://image52.webshots.com/52/7/89/44/419978944AZeDgh_ph.jpg
پارک ملت. http://image36.webshots.com/37/6/72/94/2392672940068376881AfhQmo_ph.jpg http://image52.webshots.com/52/2/27/62/412622762Qkhbhe_ph.jpg
گوهر تپه با قدمت زندگی بشر هزاره پنجم قبل از میلاد http://image42.webshots.com/43/1/28/80/2630128800068376881bOeTBs_ph.jpg
آبشار سنگ نو http://image60.webshots.com/60/7/14/71/419971471reQdEY_ph.jpg
روستایی در هزارجریب بهشهر (متکازین) http://image57.webshots.com/657/8/90/51/2703890510093019043NpkFgn_ph.jpg
روستای ابچین که یکی از زیباترین روستاهای ایران است
چندی در رابطه با شهرستان بهشهر
مقدمه
اشرف البلاد شهری است در پهنهٔ زمردگون ایران، مازندران. زمردی اگر چه کوچک، ولی گران بها در پهنهٔ وسیع کشوری چون ایران که به رنگ زیبای کاهگل، بلندی بادگیرهای سربرافراشته کویری و گنبدهای فیروزه فامش شهرت دارد. در میان این پهنه سبز، اشرف البلاد شهری است محصور میان زمرد کوه و لاجورد دریا که علاوه بر طبیعت زیبا و منحصر به فردش، پیشینهٔ تاریخی و فرهنگ دیرینهاش که میراث چندین هزار ساله ساکنین آن است، حرفهای زیادی برای گفتن دارد ... تاریخی کهن که امروز تنها یادگار و جلوهٔ معماری آن تعدادی بنا و مجموعه تاریخی بر جای مانده نظیر مجموعهٔ باغ شاه، کاخ صفی آباد، بنای چشمه عمارت، مجموعهٔ تاریخی عباس آباد و ... میباشند. این بناها که خاطراتی دور و یا نه چندان دور از تاریخمان محسوب میشوند و هویت فرهنگی ما را شامل میشوند، گاه آن چنان مورد بی مهری و فراموشی واقع شدهاند که دستان نادانی توانسته به تخریبشان بپردازد و هم چون کالبدهایی هستند که با دور شدن روح زندگی از پیکرشان، بی جان در میان شهر و یا طبیعت اطراف رها شدند، که باید باورشان نمود و باید دوباره روح و جریان زندگی و تحرک را به پیکر بیجانشان دمید و این مجموعه پنجرهای است. پنجرهای که از خلال آن میتوان باورهای اصیل و ریشه دار معماری و فرهنگمان را نظارهگر بود و تصویری از آن را به زندگی امروز کشاند. تا شاید زندگی امروز ما، با تکیه بر گذشتهای پر شکوه و تاریخی، باوری برای آیندهای دیگر باشد. در این راستا، در این پروژه ما به تحقیق در مورد شهرستان بهشهر و برخی از آثار باستانی آن پرداختیم.
سابقه تاریخی به طور کلی ناحیهٔ جنوبی دریای مازندران از گذشتهٔ بسیار دور از اهمیت سیاسی، تاریخی و نظامی فوق العادهای برخوردار بودهاست. بررسی وکاوشهایی که در سواحل دریای خزر در مکانهایی مانند غارهای هوتو وکمربند(در نزدیکی بهشهر) انجام گرفتهاست، قدمت این ناحیه را به دورهٔ غارنشینی به ثبت رساندهاست. تحقیقات دیگر حاکی از آن است که در ادوار باستانی این منطقه یکی از حوزههای مهم تمدن قبل و بعد از تاریخ ایران بودهاست. تحقیقات به عمل آمده از متون تاریخی نشان میدهد که در اواسط قرن سوم هجری قمری دین اسلام در شکل علویان در این ناحیه نفوذ یافتهاست. شهرستان بهشهر در ابتداء به عنوان یکی از روستاهای حائز اهمیت با نامهای نامیه، کبود جامه، تمیشه، قره طغان، پنج هزاره و اشرف معروف بودهاست. در دوره صفویان، شکوفائی ورونق این ناحیه بیش تر گردید. علاقه شاهان صفوی به این منطقه باعث شد این شهر به عنوان پایتخت دوم صفویان انتخاب گردد. بناهایی نظیر چشمه عمارت، کاخ صفی آباد، باغ عمارت چهل ستون (پارک ملت فعلی)، استخر عباس آباد، کاخ و باغ شاهی، کاخ صاحب الزمان و... در آن دوران بنا گردیدند که برخی از آنها به کلی ویران شده و اثری از آنها باقی نیست. جاذبههای این شهر در زمانهای قدیم باعث شده بود، هیأتهای خارجی که به ایران میآمدند علاوه بر اصفهان از بهشهر هم دیدار نمایند.
موقعیت جغرافیایی از لحاظ جغرافیایی بهشهر در شرقی ترین منطقه استان مازندران قرار دارد این شهرستان با عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۴۱ دقیقه و ۵۵ ثانیه شمالی و طول جغرافیایی ۵۵ درجه و ۳۲ دقیقه و ۳۰ ثانیه شرقی از اطراف به مناطق زیر محدود میگردد. از سمت شمال به شبه جزیره و تالاب میانکاله، هم چنین به دریای خزر محدود شده از سمت جنوب به کوههای البرز و بخش هزار جریب که آن هم جزیی از شهرستان بهشهر میباشد، محدود میشود. ازسمت شرق توسط شهر گلوگاه، استان گلستان و محدوده شهر بندرگز جدا میشود و از سمت غرب به شهرستان نکاء محدود میشود. فاصله این شهر با مرکز استان یعنی ساری حدود ۵۰ کیلومتر میباشد که پس از عبور از نکاء به ساری خواهیم رسید. این شهرستان از نظر موقعیت مکانی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. از یک طرف دریا و موارد طبیعی آن و از طرف دیگر کوه و جنگل و جاذبههای آن نیز، این وضع جالب و کم نظیر را به بهشهر و مردم آن هدیه نمودهاست. در باره بهشهر بیش تر میتوان گفت بهشهر از سمت جنوب به کوهها و تپههای جهان موران چسبیدهاست. سطح این کوهها با درختان کاج پوشیده شدهاست که این سرسبزی نمایی زیبا به شهر بخشیدهاست. در بالای یکی از این تپهها بنایی وجود دارد به نام صفی آباد که سابقه ساخت آن به دوران صفوی باز میگردد. در نزدیکی این بنا یک ساختمان کروی سفید رنگ وجود دارد که در زمان پهلوی ساخته شدهاست و در حقیقت یک پایگاه اطلاعاتی و جاسوسی برای آمریکا بر ضد کشور شوروی سابق میباشد. این مقر بعد از انقلاب به دست سازمان اطلاعات کشور افتادهاست و ورود به آن فقط با مجوز شخص ریاست جمهوری برای افراد امکان پذیر است. در اطراف این تپه که عمارت صفی آباد و مقر جاسوسی روی آن قرار گرفته برجهای مراقبتی وجود دارد که کار محافظت از این مقر را به عهده دارند.
کاخ صفی آباد در بالای تپه بسیار مرتفع و گوشهای از سلسله جبال البرز منطقه شهر تاریخی بهشهر، عمارت فوق العاده مجللی وجود دارد که به کاخ صفی آباد مشهور است. این بنا در سال ۱۰۱۰ هجری قمری به فرمان شاه عباس کبیر به ترتیب دو اشکوبهای ساخته شده و در بالای آن ارم شیر خورشید و پرچم تقریباً سه رنگ امروزی منقوش بود و در اطراف بیشههای کاخ درختهای زیتون یافت میشد که امروزه به جای درختان زیتون درختهای سرو و صنوبر و نارنج زینت یافتهاست. از کاخ صفی آباد و تا باغ شاه بهشهر که به عمارت چهل ستون مشهور است، یک راه زیر زمینی احداث شده بود که در مواقع ضروری مورد استفاده عبور و مرور یا سایر جریانهای دیگر میگردید. فاصلهٔ کاخ تا دریا در حدود ۱۶ کیلومتر است و در ایام سلطنت صفویه به ویژه شاه عباس کبیر این راه زیر زمینی جهت امور سوق الجیشی و جلوگیری از تهاجمات ازبکان و سایر ملل وحشی که در حول و حوش دریای خزر زندگی میکردند، استفاده میشد. در موازات کاخ صفی آباد چشمهٔ آبی موجود است که به چشمه «پلنگ خیل» شهرت دارد. این آب در ایام فرمانروایی صفویه با شکل روباز و قیمتی و نیز با تنپوشههای سفالی جریان داشت و در وسط ساختمان طبقه اول حرفی مرمر به شکل کثیر اطلاع احداث بود و در تمام طبقات ساختمان از دیواره و غیره به وسیلهٔ تنپوشههای سفالی آب جریان داشت تا تهویهٔ هوا برای ایام تابستان یا احتیاجات دیگر شود. شاه عباس اول، از نظر علاقه مندی به فرزند دل بند خویش این بنا را کاخ صفی آباد نام گذاری کرد. این کاخ تا سطح دریای خزر حدود ۶۵۰ متر ارتفاع دارد که چراغهای بندرشاه و بندرگز از آن نمایان است و تا ۳۰ کیلومتر چشم انداز دارد. این کاخ در حدود ۷۰ سال پیش طعمهٔ حریق شده و به کلی آثار و شکوه باستانی خود را از دست داد. مصالح ساختمانی آن نیز به غارت برده شد و غارت گران کاشیهای فرین آن را به خانههای خود نصب نمودند. در سال ۱۳۱۵ رضا شاه دستور به تعمیر و مرمت کلیه تأسیسات کاخ مزبور را مبذول داشت که به همان سبک قبلی ساخته شود. بعد از اتمام مرمت این کاخ، آن را در اختیار نیروی هوایی گذاشت و این کاخ را پایگاهی برای جاسوسی آمریکا در مقابل شوروی قرار داد.
استخر و عمارت عباس آباد این استخر به وسعت تقریبی ۱۰ هکتار در جنوب شرقی بهشهر و در میان جنگل قرار داشته و در حدود ۳۷۰ سال قبل توسط شاه عباس صفوی بنا شدهاست. در وسط دوکوه بلند سد محکمی احداث نمودهاند. این آب گیر را جهت جمع آوری آبهای زمستانی به وجود آوردهاند. آب جمع شده در پشت سد در تابستان مقدار زیادی از اراضی برنج کاری را مشروب میسازد. در وسط استخر در میان آب عمارتی ساختهاند که هنوز در کمال استحکام برپاست و در اطراف همین استخر ابنیه زیادی وجود داشته که فعلاً اثری از آنها نیست (البته دو برج آجری مخروط ناقص و آثار حمام ، کاخ و غیره هنوز مشهود است و میتوان آنها را تعمیر و حفظ کرد و مردمِ با ذوق و علاقه مند به آثار باستانی را به بهشهر و عباس آباد دعوت و جلب نمود تا از مزایای این آثار و طبیعت این نواحی برخوردار گردند). سلاطین صفوی جهت تفریح و قایقرانی و شکار به این استخر آمده و با قایق در سطح آن به تفریح و تفرج میپرداختند. حجم آب استخر در فصول مختلف سال تغییر میکند تا حدی که در بعضی از فصول عمارت داخل استخر کاملاً به زیر آب فرو رفته و در بعضی زمانها به عال کم آبی کاملاً هویدا میگردد. در کمال تعجب علی رغم این همه تغییرات که به صورت متوالی تکرار میشود این بنا هم چنان به طور مستحکم پا بر جا مانده تا تعجب بینندگان را برانگیزد. هزارجریب بهشهر هم از رویایی ترین مکانهای دیدنی مازندران است که به علت نداشتن جادههای مناسب متاسفانه افراد کمی از آن تا بحال دیدن کردهاند. عکس زیر نمای زیبایی از تاریک دره؛ منطقهای است که بین روستاهای متکازین و پچت واقع شدهاست. http://image36.webshots.com/36/7/80/64/2865780640068376881IWpTAd_ph.jpg و این هم عکس زیبایی از روستای پدری ام؛ متکازین
http://image38.webshots.com/38/8/34/18/2245834180093019043pePRWX_ph.jpg