خارشتر
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
خارشُتُر (نام علمی Alhagi maurorum) گیاهی است پایا از خانواده پروانه‌داران (Papilionaceae یا Fabaceae) و یکی از بنشن‌ها بشمار می‌رود. نام دیگر آن علف ترنجبین است.
میوه این خانواده ناشکوفا است. بوته‌های آن نیمه‌درختچه‌ای و نیمه‌چوبی است که تا ارتفاع ۵۰ تا ۱۵۰ متر می‌رسد. ساقه‌های آن سبزرنگ با خارهای تیز نوک‌زرد است. [1] ادرارآور و ضد سیاه‌سرفه و تب و لرز است.[2] کاسبرگ آن بدون کرک، زنگ‌مانند و با پنج دندانه مثلثلی کوتاه نوک تیز است. دانه‌های آن در درون نیامک پهلوی هم قرار دارند.[3]
خارشتر از نظر پزشکی سنتی دارای طبع سرد است و برای رفع صفرا و سنگ کلیه و مثانه مؤثر است. [4]. خارشتر یکی از علوفه های خوراکی برای دامها بویژه بزها است.[5] این گیاه مقاوم به سرما و دارای ریشه عمیق است و به آب کمی نیاز دارد. خارشتر برای گیاهانی مانند غلات و چغندر به عنوان علف هرز بشمار می‌آید.
ریشه‌های خارشتر گاه تا ژرفای ۵ تا ۷ متر هم می‌رسد. میوه آن را ترنجبین (تَراَنگَبین) می‌نامند که به معنی عسل تر است. این گیاه در شوره‌زارهای ایران، عربستان، صحرای سینا، سوریه و هند و پاکستان تا ارتفاع ۴۰۰ متری از سطح دریا می‌روید.[6]
فهرست مندرجات |
[ویرایش] گونه‌ها
- A. canescens
- A. graecorum
- A. kirghisorum
- A. maurorum نام دیگر Alhagi persarum (خارشتر ایرانی)[7]
[ویرایش] نام‌های علمی و انگلیسی
واژه Alhagi در زبان‌های اروپایی از عربی الحاجی گرفته شده‌است. برای گونه اصلی خارشتر یعنی Alhagi maurorum سه نام علمی دیگر بکار می‌رود یعنی:[8]
- Alhagi mannifera Jaub. & Spach
- Alhagi graecorum Boiss
- Alhagi tournefortii Heldr
نام‌های گوناگون خارشتر در زبان انگلیسی عبارتند از: (معنای واژگانی آنها درون دوکمان آمده‌است)
- Camelthorn (خار شتر)
- Manna Tree (درخت انگبین)
- Persian Manna Plant (گیاه انگبین ایرانی)
[ویرایش] پانویس
- ^ دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان
- ^ پارس‌میوه
- ^ بررسی بیولوژی و فنولوژی خارشتر
- ^ از گیاه خارشتر Alhagi camelorum در جیره غذایی بزهای منطقه آذربایجان شرقی
- ^ [9]
[ویرایش] منابع
- برخی داده‌ها برپایه مقدس، احسان، گیاهان مرتعی مورد استفاده شتر، سال ۱۳۸۲ خ.
- گل ها و گیاهان مناطق خشک ونیمه خشک وکویری ایران. جلد یکم ص 62.
