ویکی‌پدیا:رای‌گیری شیطانی است
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
رأی‌گیری کاری شیطانی است. برای هر چیز رأی‌گیری نکنید و حتی اگر می‌توانید، برای هیچ چیز رأی‌گیری نکنید.
رأی‌گیری به خودی خود بد نیست، اما هنگامیکه می‌خواهید چکیدهٔ فکر و نظری را در یک کلمه بگنجانید، سرسری گذشتن از قضیه و سهل‌انگاری‌های تفرقه‌انداز رخ می‌دهد. مانند اینکه بخواهید فکر و نظری را در یک بله یا خیر بگنجانید.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] رأی‌گیری به طور کل ایدهٔ بدی است
[ویرایش] رأی‌گیری اجماع را سُست می‌کند
با داشتن گزینهٔ به پایان رساندن مشاجره از طریق رأی‌گیری، به جای توجه دقیق، تشریح و اختلاط احتمالی هر یک از طرفهای بحث، پیشرفت بحث و تبادل نظر را که ویکی اجازه داده از بین می‌برد. ویکی‌پدیا دموکراسی نیست. این یک نقطهٔ قوت است و نه ضعف. منطق یکی از مهمترین عناصر متمایز کنندهٔ ویکی‌پدیاست. هنگامیکه برگزاری رأی‌گیری بسیار آسانتر از کمک به یکدیگر برای رسیدن به یک نقطهٔ توافق دوسویه است، اما تقریباً هیچگاه راه بهتر و مناسبی نیست.
رأی‌گیری جامعه را با عدم برقراری بحث در تفرقه نگه می‌دارد؛ مشارکت‌کنندگان با رأی‌دهندگان دیگر تبادلی ندارند، اما در موارد انحصاری یک جبهه را انتخاب می‌کنند. رسدن به اجماع نیاز به بیان یک نظر در شکلی به غیر از گزینه‌های مشخص و گسسته دارد، شرح دلایل، اشاره به نکاتی که دیگران گفته‌اند دارد تا به یک راه‌حل مورد توافق دو سویه دست بیابیم. هیچکس نمی‌تواند به شکایاتی که بیان نشده‌اند، و نکاتی که در بحث نیامده، اشاره کند.
بله، رسیدن به اجماع بسیار سخت‌تر از برقرار کردن رأی‌گیری است. اما بسیاری چیزها ارزش انجامش را دارد.
[ویرایش] رأی‌گیری مشوق تفکر گروهی است
با دیدن اسامی شرکت‌کنندگان در یک رأی‌گیری، مردم تشویق به افزودن نام خود می‌شوند. افزودن نام خود کار ساده‌ای است، بویژه زمانیکه یک سمت به صورت واضح برنده خواهد بود. رأی‌گیری باعث ایجاد دودستگی و نقاق در بین کاربران می‌شود، حتی برای افرادیکه خیلی مخالف نیستند، و یا کسانیکه کاملاً موافقند. بحثهای در جهت رسیدن به اجماع نیاز دارد که مشارکت‌کنندگان دلایل خود را بیان کنند و دلایل افراد دیگر را مطالعه کنند و متوجه شوند، برای دیدن اینکه شرایط به کدام سمت کشیده می‌شود؛ رأی‌گیری یک تصویر ساده‌شدهٔ اشتباه به ما می‌دهد. هیچگاه در نظر نگیرید که ممکن است در جبههٔ مخالف کاربرانی که برایشان احترام قائلید باشید و یا اینکه در کنار مخالفانتان قرار بگیرید.
هنگامیکه رأی‌گیری بسیار غیرمتعادل است، افرادیکه در بازنده هستند احساس در حاشیه قرار گرفتن می‌کنند، و افرادیکه در موقعیت برنده هستند احساس می‌کنند که تنایج رأی‌گیری به آنها این اجازه را می‌دهد که هرکاری که می‌خواهند بدون در نظر گرفتن نظر اقلیت، انجام دهند، در نتیجه هیچ چیز حل نشده‌است.
[ویرایش] رأی‌گیری منصفانه هم نیست
- آوردن افراد خارج از بحث؛ چه کسانی اجتماع را تشکیل می‌دهند؟
- چه افرادی از اجتماع شرکت می‌کنند؟ آیا فقط افرادیکه به رأی‌گیری معتقدند شرکت می‌کنند؟
- چه هنگامی رأی‌گیری به پایان می‌رسد؟
- چه کسی سؤال مورد رأی‌گیری را قالب‌بندی می‌کند؟
- چگونه برای رأی‌گیری سیاست‌گذاری می‌کنیم (بویژه زمانیکه تعداد آنها زیاد باشد)
[ویرایش] رأی‌گیری گمراه کننده و مشوق اغتشاش است
همانطور که در بالا گفته شد، رأی‌گیری به خودی خود شیطانی نیست! رأیگیریها می‌تواند برای سنجش سریع نظرات به‌کار آید. مسأله اینجاست که افراد نتیجهٔ رأی‌گیری را به عنوان حکمی بر پایهٔ اعداد بدست آمده به حساب آورند، که اینطور نیست. بطور واضح گفته شده که ویکی‌پدیا دموکراسی نیست یعنی اینکه «آنچه صحیح است همیشه محبوب نیست، و هرچیز که محبوبیت دارد همیشه صحیح نیست».
همچنین وجود رأی‌گیری به طور ضمنی به ویرایشگران، بویژه تازه‌واردان، نشان می‌دهد که آنچه که مهم است نتیجهٔ آرا است برای همین است که پروسه‌هایی مانند مقاله‌های نامزد حذف ویکی‌پدیای فارسی آنقدر در معرض سوءاستفادهٔ حسابهای زاپاس است. اعتقاد به اینکه نتیجهٔ رأی‌گیری، و نه نظراتی که پیرامون آن داده می‌شود، در مورد سرنوشت کار تصمیم ساز خواهد بود، چیزی هست که باعث تبدیل شدن به مرور رأیگیریها به غولهای بی‌شاخ و دم، که راه هر گزینهٔ دیگری را می‌بندد و گروههای موافق و مخالف را از میان برمی‌دارد و صفحاتی باقی می‌گذارد که در آینده برای افراد خارج از بحث تنها مجموعه‌ای به درد نخور خواهد بود. رأی‌دهندگان، در صورتیکه آنچه اکثریت عددی آرا نشان داده مخالف آن چیزی بوده که تا به حال وجود داشته ،احساس گمراهی می‌کنند. آنها می‌گویند: اما در رأی‌گیری موفق شده! و درک نمی‌کنند که رأی‌گیری جایگزین اجماع نیست، و ناراحتی قابل درک است و احساس می‌شود که صدایشان به گوش دیگران نرسیده است.
[ویرایش] استفادهٔ صحیح از رأی‌گیری، در صورتیکه اجتناب‌ناپذیر باشد
لازم است اشاره شود که بسیاری رأی‌گیری‌های سرنوشت‌ساز برای جستجوی نظرات ویرایشگران ویکی‌پدیا صورت می‌پذیرد، همچنین پروسهٔ بسیاری از تصمیمات مدیریتی هم بر اساس رأی‌گیری است.
به‌طور کل ویکی‌پدیا ترجیح می‌دهد که موارد تا جاییکه ممکن است در صفحات بحث در میان ویرایشگران به بحث گذاشته شود، به امید اینکه در موارد سخت و منجر به بن‌بست راه‌گشایی در بحث مورد مناقشه ایجاد شود. یک رأی‌گیری مناسب می‌تواند ابزاری ساده برای کمک به رسیدن اجماع باشد، و همانطور که به طور معمول دیده می‌شود به عنوان وسیله‌ای ساده برای نشان دادن، آزمودن و مستند کردن یک سندی که به نظر در مورد آن اجماع حاصل شده به کار می‌رود.
در هر صورت هشداری نیز در این باره لازم است: رأیگیریها تنها یک وسیلهٔ غیر رسمی برای تشویق کاربران به ابراز دیدگاه‌های سنجیده خود است. منظور از رأی‌گیری این نیست که شمارش ساده‌ای از اکثریت آراء انجام بگیرد و بس. با در نظر گرفتن این جوانب رأیگیریها ابزاری مفید برای تشخیص اجماع و یا کمکی برای به بوجود آوردن اجماع است، اما به خودی خود تنها اطلاعاتی در مورد تفکرات گوناگون ویرایشگران را به ما می‌دهد. پس دارای وزن و اهمیت دیگری نیست.
[ویرایش] مثالها
- چه چیزی باید بر روی ویکی‌پدیای سوئدی باشد؟ - این صفحه برای رأی‌گیری در مورد اینکه چه چیزهایی از قبیل کتاب‌ها، فیلم‌ها، اشخاص، مدارس و غیره باید بر روی ویکی‌پدیای سوئدی باشد راه افتاد. آن صفحه امروزه صفحه‌ای منسوخ و مورد تنفر بسیاری از افراد است.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- رأی‌گیری شیطانی است (Meatball) (انگلیسی)
- تئوری جهت‌ها (Meatball)(انگلیسی)
- ویکی‌پدیا چه چیزی نیست
- این صفحه بر روی متا
