مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها (CMSR)
[مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها] در سال 1368 زیر نظر معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بنیاد نهاده شد. در سال 1375 براساس سیاستهای کلی دولت و به منظور هماهنگی بیشتر بین نهادهای آموزشی و تحقیقاتی، مرکز گسترش آموزش رسانهها با مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها ادغام گردید. این مرکز به منظور تشویق تحقیق و گسترش آموزش در زمینه ارتباطات اجتماعی با تأکید خاص بر مطبوعات و روزنامهنگاری شکل گرفته و تاکنون از حیث مطالعاتی، تحقیقاتی و آموزشی توانسته است پشتیبان بالنسبه مناسبی برای مطبوعات کشور باشد.
اهداف
مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها با اهداف کلی انجام و حمایت از تحقیقات نظری و کاربردی و گسترش آموزش در حوزه رسانهها با تأکید بر مطبوعات، انتشار منابع مفید در حوزه مطبوعات و تبلیغات، اعم از تألیف و ترجمه، کمک به رشد و گسترش فعالیت مطبوعاتی و کمک به تدوین سیاستهای مطبوعاتی و تبلیغاتی به فعالیت میپردازد. این مرکز برای تحقق بخشیدن به اهداف ذکر شده از بخشهای تابعة زیر تشکیل شده است:
الف) معاونت پژوهشی
معاونت پژوهشی با بهرهگیری از کارشناسان ارتباطات و علوم اجتماعی، هدایت تحقیقات را برعهده دارد. وظیفه این معاونت طراحی، نظارت بر اجرا و حمایت از طرحهای تحقیقاتی و مطالعاتی در حوزه ارتباطات و به ویژه مطبوعات و تبلیغات و نیز حمایت از پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکترا در زمینه ارتباطات و حوزههای وابسته است. به منظور تحقیق وظیفه مذکور گروههای مطالعات و تحقیقات در این معاونت تشکیل شده است. گروههای مطالعاتی که شامل یازده گروه نشریات روزانه، عامهپسند، خانواده، ورزشی، جوانان، دینی، کودکان و نوجوانان، زنان، سینمایی، محلی و ادبی هنری و یک گروه وبلاگها میشود بعد ازتحلیل محتوای مطالب گزارشهای تحقیقاتی خود را به طور سه ماهه و ششماهه ارائه میدهند. گروه تحقیقات، به تحقیقات کلان کاربردی و بنیادی در حوزه مطبوعات و ارتباطات میپردازد و بعد از انجام تحقیقات، یافتههای خود را هم به صورت مکتوب و هم در سمینار ارائه یافتههای مرکز به صورت سخنرانی ارائه میدهند. چکیدة تحقیقات، پایان نامهها و گزارشهای کارشناسی (و حمایت از پایاننامههایی) که توسط این مرکز از بدو تأسیس تاکنون انجام شده در یک مجلد تدوین و عرضه شده است. علاوه بر تحقیقاتی که تاکنون در زمینههای گوناگون انجام گرفته است، رئوس کلی برنامه جامع تحقیقاتی مرکز به شرح زیر است که در صورت تمایل، کلیه استادان و صاحبنظران این حوزه میتوانند در قالب طرحهای تحقیقاتی با این معاونت همکاری نمایند. 1. وضعیت تولید، نشر و مطالعه نشریات 2. مسائل صنفی، استقلال و امنیت حرفهای روزنامهنگار ان 3. بررسی اقتصاد و مدیریت مطبوعات کشور 4. مطبوعات، حکومت و مقتضیات استقلال و امنیت ملی 5. شناخت نیازها، علایق و گرایشهای مخاطبان مطبوعات 6. نظام معانی، محتوا و پیامهای مطبوعاتی 7. مسائل نظام حقوقی، قانون و مقررات ویژه مطبوعات 8. مسائل منابع و شبکههای تولید اطلاعات و اخبار 9. بررسی مشکلات زیر ساختهای مطبوعات شامل کاغذ، چاپ و نظام توزیع 10. روزنامهنگاری زنان
واحد بررسی جراید فارسی چاپ خارج
از واحدهای تابعه بخش پژوهش است که از سال 1371 به منظور ایجاد آرشیوی کامل و بهنگام از نشریات فارسی زبان چاپ خارج کشور و همچنین تحقیق و پژوهش در این حوزه تأسیس شده است. این واحد هم اکنون دارای بانک اطلاعات نسبتاً جامعی از مطالب نشریات فارسی زبان چاپ خارج از کشور است.
ب) معاونت آموزشی
دورههای آموزشی کوتاه مدت
دورههای آموزشی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها به صورت کوتاه مدت و در قالب دو نیمسال تحصیلی در رشتههای روزنامهنگاری و گرافیک مطبوعاتی به شرح زیر برگزار میشود. ترم اول رشته روزنامهنگاری: خبرنویسی، مصاحبه، مبانی ارتباط جمعی، عکاسی خبری و حقوِق مطبوعات ترم دوم رشته روزنامهنگاری: گزارش نویسی، ویراستاری و مدیریت اخبار کارگاه عملی، حقوِق و مسئولیتهای اجتماعی روزنامهنگاران و ارتباطات بینالملل ترم اول رشته گرافیک مطبوعاتی: صفحهآرایی، تکنیکهای طراحی، مبانی گرافیک، چاپ و نشر و مبانی عکاسی ترم دوم رشته گرافیک مطبوعاتی: صفحهآرایی، طراحی تخصصی، عکاسی خبری و تصویرسازی در مطبوعات
دورههای آموزش فشرده
برگزاری دورههای فشردة استانی برای آموزش علمی و افزایش توان حرفهای کادر تحریریه نشریات شهرستانها، نمایندگان دفاتر روزنامههای کثیرالانتشار و کارکنان ادارات روابط عمومی و همچنین دورههای آموزش فشرده برای اعضای تحریریه نشریات در تهران که متقاضی این دوره به طور اختصاصی هستند، برگزار میشود. همچنین دوره آموزش رشته روزنامهنگاری برای خبرگزاریها نیز در حال برگزاری است.
ج) کتابخانه تخصصی
کتابخانه تخصصی مرکز در زمینة علوم ارتباطات و مطبوعات یکی از غنیترین مجموعههای تخصصی در سطح کشور است که هم اکنون دارای 3671 عنوان کتاب و گزارشهای تحقیقاتی فارسی، 2005 عنوان کتاب تخصصی لاتین، 739 عنوان پایاننامه فارسی، 105 عنوان مجلة فارسی و 26 عنوان مجلة لاتین است و اخیراً با تشکیل پایگاه اطلاعاتی مقالات تخصصی در زمینة رسانههای گروهی، به ویژه مطبوعات موفق شده حدود 10161 مقالة فارسی و 3936 مقالة لاتین را گردآوری و سازماندهی کند. اصل کلیه مقالات در مجموعه کتابخانه تخصصی قابل دسترس است.
د) رسانه
رسانه فصلنامهای مطالعاتی و تحقیقاتی در زمینة وسایل ارتباط جمعی است که به منظور بازتاب پژوهشها، تجربهها، دستاوردهای نو و رهیافتهای سودمند علمی در حوزه تخصصی وسایل ارتباط جمعی، به ویژه مطبوعات، از سال 1369 به خانوادة مطبوعات ایران پیوسته است . رسانه، طی دورهای نزدیک به پانزده سال انتشار مستمر، به عنوان نخستین و مهمترین بازتابانندة پژوهشها، تجربیات و دستاوردهای ارتباطات در کشور و جهان، نزد استادان، صاحبنظران و دانشجویان سطوح مختلف در رشتههای علوم ارتباطات اجتماعی، جایگاهی ویژه یافته است. سرفصل موضوعاتی که رسانه به عنوان مهمترین مسائل مطرح کرده است عبارتاند از: آموزش، ارتباطات بینالملل، مطبوعات ایران و جهان، رادیو، تلویزیون، سینما، ویدئو، روابط عمومی، افکار عمومی، تاریخ ارتباطات جمعی، جامعه شناسی، وسایل ارتباط جمعی، حقوِق مطبوعات و رسانههای جمعی، ماهواره، فن آوری نوین ارتباطی، زبان شناسی، تشکلهای صنفی و ... رسانه از سال 1383 با تغییر قطع و اندازه و اختصاص مطالب هر شماره به موضوعی خاص، تاکنون به موضوعات "مطالعات انتقادی و ارتباطات"، "سیاستگذاری و برنامهریزی در ارتباطات"، "رسانهها، حضور عمومی و دموکراسی" و "مطبوعات عامهپسند" پرداخته است و قصد دارد این رویه را ادامه دهد.
ه) انتشارات
انتشارات مرکز از میان گزارشهای تحقیق، تألیف و یا ترجمههای پیشنهاد شده، آن دسته را که مناسب تشخیص داده میشود و به تأیید شورای انتشارات میرسد به چاپ میرساند. این اداره تاکنون بیش از 0 5 عنوان کتاب منتشر کرده و در اختیار علاقهمندان قرار داده است و بیش از 0 2 عنوان کتاب نیز در دست انتشار دارد.
و) اداره روابط عمومی و روابط بینالملل
واحد روابط عمومی، ارتباطات درون سازمانی و برون سازمانی و انجام کلیه امور تبلیغی و تشویقی برای دستگاهها و کارگزاران مطبوعات را به عهده دارد. همچنین ارتباط با رسانهها و مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی جهت مبادله اخبار و اطلاعات دو جانبه و برگزاری سمینارهای علمی، کنفرانسهای مطبوعاتی، نمایشگاههای مطبوعاتی و تهیه بولتن بریده جراید از دیگر فعالیتهای این واحد محسوب میشود. عمدهترین وظیفه اداره روابط بینالملل برقرار کردن ارتباط مداوم با مؤسسات ارتباطی بینالمللی و شخصیتهای علمی در این رشته جهت دستیابی به آخرین یافتههای تئوریک و کسب اطلاع از وضعیت جهانی مطبوعات و ارتباطات است که بدین منظور در حال حاضر واحد روابط بینالملل با سه مؤسسه AMIC، IAMCR و WAPOR در ارتباط است. از دیگر وظایف این بخش ارتباط و همکاری با مؤسسات برای شرکت در کنفرانسها، سمینارها و دیگر مجامع بینالمللی است. این واحد ضمن پیگیری اخبار مربوط به مجامع و رویدادهای جهانی در زمینه ارتباطات به شناسایی و تدارک منابع ارتباطی میپردازد.