مسعود سعد سلمان
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
مسعود سعد سلمان شاعر دورهٔ غزنوی که در نیمهٔ دوّم قرن پنجم و آغاز قرن ششم هجری می‌زیسته‌است.
[ویرایش] زندگی
مسعود سعد سلمان، پدرش، سعد سلمان، اهلِ همدان بود و تا شصت سال به عنوان یکی از عمّال دیوان غزنوی، خدمت کرد. در سال ۴۲۷ هجری هنگامی که سلطان مسعود بن محمود، فرزندِ خود «مجدود» را به فرمانفرمایی هند فرستاد، سعد سلمان همراهِ او بود.
مسعود سعد سلمان، در سال ۴۳۸ هجری در لاهور به دنیا آمد. او دو پسر و یک دختر داشت. یک پسر موسوم به «سعادت» که شاعر بود و پسرِ دیگر «صالح» نام داشته که هنگامِ زندانی بودن پدر، در مرنج، وفات یافته‌است.
حیات مسعود سعد سلمان مصادف با عهدِ شش پادشاه غزنوی بوده‌است که عبارت‌اند از؛ شاه فرخ‌زاد، سلطان ابراهیم، مسعود بن ابراهیم، شهرزاد، ملک ارسلان و بهرامشاه. کودکی او در عهد پادشاه فرّخ‌زاد بوده و زندگی ادبی و خدمت شاهی او، از عهد سلطان ابراهیم، آغاز می‌شود.
مسعود سعد سلمان در سال ۵۱۰ هجری از دنیا رفت.
[ویرایش] آثار
مسعود سعد یکی از قصیده‌سرایان بود و سبک شعر او خراسانی است. دیوان او بهترین گواه می‌باشد که او در هر صنف شعری مهارت داشت. بیشتر اشعارش حسبیه است. علاوه بر قصاید در دیوانش غزل، رباعی، مثنوی، قطعه، چیستان نیز یافته می‌شود. زبان او آسان و سلیس می‌باشد. وصفِ طبیعت یا معشوق یا شراب در شعر او کمتر است. بیشتر قصیده‌های شِکوَه‌ای مسعود، از راهِ دادخواهی، خطاب به شاهانِ غزنوی یعنی سلطان ابراهیم بن مسعود و پسرش علاءالدّوله بن ابراهیم، شهرزاد بن ابراهیم، مَلِک ارسلان بن مسعود و بهرام شاه بن مسعود، سروده شده‌است. در این قصاید ابتدا ستایشی از سلطان به عمل آمده و سپس به شکوه پرداخته شده‌است. چندین قصیده در ستایشِ امرا و دوستانی دارد که به او یاری نموده‌اند. بیشتر اشعارِ او کلامِ جامعه است، خصوصاً آنکه در حَبَس گفته شده‌است.
[ویرایش] منابع و مآخذ
- رضازاده شفق : تاریخ ادبیّات ایران، انتشارات وزارت فرهنگ، تهران، بی‌تا.
- سُبحانی، دکتر توفیق ه. : نگاهی به تاریخ ادب فارسی در هند، انتشارات دبیرخانة شورای گسترش زبان و ادبیّات فارسی، تهران، چاپ اوّل ۱۳۷۷ ه. ش.
- عروضی سمرقندی : چهار مقاله، به اهتمام دکتر محمّد معین، مؤسّسه انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۹ ه. ش.
- عوفی، محمّد : لباب الالباب، تصحیح سعید نفیسی، به سرمایة کتابخانة ابن سینا، تهران، اسفندماه ۱۳۳۵ ه. ش.
