Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Web Analytics
Cookie Policy Terms and Conditions مواد مخدر - ویکی‌پدیا

مواد مخدر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


مواد مُخَدِّر موادی با خواص دارویی هستند که با سوء مصرف یا مصرف بیش از اندازه به منظور کسب لذت یا تجربه حالات غیرعادی استفاده می‌شوند. مصرف مداوم این مواد سبب وابستگی دارویی و اعتیاد مصرف‌کننده می‌شود.

بعد از سقوط طالبان و به میدان آمدنن دولت حامد کرزای، افغانستان به بزرگترین تولید کنندهٔ مواد مخدر در دنیا مبدل شده است. بر اساس آمار سازمان ملل متحد، افغانستان ۹۲ درصد تریاک دنیا را تولید می‌کند که در ساخت هروئین، مورفین و دیگر انواع مواد مخدر از آن استفاده می‌شود. [1]

[ویرایش] طبقه بندی مواداعتیاد آور

  • مواد توهم‌زا
  • شیره گیاه شاهدانه
  • سستی‌زاها (مسکن‌ها – خواب‌آورها)
  • آرام‌بخش‌ها
  • چسب و مواد فرار (مواد استنشاقی)
  • محرک‌ها
  • الکل، توتون و قهوه (مخدرهای غیر محسوس)

[ویرایش] انواع مواداعتیاد آور

اكستازي


مقدمه


اکستازی یکی از مشهورترین مواد اعتیادآوررایج در میان جوانان امروزی است . بر اساس آمارهای تخمینی، 8/2 میلیون جوان در سراسر دنیا حداقل یک بار در طول عمر خود از این ماده استفاده کرده اند و بسیاری از آنان ، با وجود آگاهی از مخاطرات احتمالی ، مصرف این ماده را ادامه می دهند. اکستازی یا " داروی طراح " ماده ای است که در میهمانی های ریو مصرف می شود . میهمانی هایی که شرکت کنندگانشان ساعت های متمادی با موسیقی الکترونیکی و رقص نور می رقصند. در این قبیل میهمانی ها ، مواد شادی آور و فرح بخش مصرف می شود.معمولاً ریو را در فضاهای باز یا غیرقابل کنترل مانند پارک های جنگلی یا انبارهای متروکه برگزار می کنند. ولی گاه در محافل خانگی نیز چنین مجالسی برپا می شود. هزاران جوان در این میهمانی ها ، که بیش از دو روز طول می کشند شرکت می کنند. اکستازی میل به خوردن و خوابیدن را مهار می کند؛ در نتیجه، این افراد می توانند بدون نیاز به خوردن و خوابیدن در میهمانی های چند روزه شرکت کنند. البته گاه کم آبیهای بسیار شدید و خستگی مرگ بار شرکت کنندگان را از پا در می آورد. همه شرکت کنندگان میهمانی های ریو اکستازی مصرف نمی کنند. ولی همه آنها شاهد مصرف این قرص ها خواهند بود. فروشندگان این قرص ها می گویند که اکستازی بی خطر است .شما را آرام می کند و درکتان را بالا می برد .کمک می کند تا شادتر و بهتر زندگی کنید.اما این حالات تنها مدت زمان کوتاهی وجود دارند. اکستازی شادی کاذبی را در شما به وجود می آورد و پس از گذشت چند روز ، بدترین لحظات زندگی تان را تجربه خواهد کرد.

اکستازی چیست؟ نام علمی اکستازی متیلن دی اکسی – ان – مت آمفتامین است. این ترکیب روان افزا به طور مصنوعی ساخته می شود .MDMA ترکیب جدیدی نیست . نخستین بار در سال 1912 یک شرکت دارو سازی آلمانی به نام مرک( MERCK) ، با هدف ساخت ترکیباتی برای کنترل و مهار اشتها در افراد چاق ، این ماده را تولید کرد. اما استفاده از آن تا اواخر دهه 1970 به تعویق افتاد.در این زمان ، روان شناسان و روان پزشکان MDMAرا داروی مناسبی برای درمان اختلالات روانی و عاطفی معرفی کردند.این محصول در دهه 1980 از انبار کارخانه ها خارج شد و مورد استفاده متقاضیان خیابانی خود قرار گرفت.در سال 1985 ، دولت آمریکا مصرف این ترکیب را ممنوع کرد و مطالعات انجام شده در مورد حیوانات آزمایشگاهی در سال 1986، آثار مخرب اکستازی را بر سیستم عصبی نشان داد. اکستازی خالص، پودری سفید متشکل از کریستال های ریز است. از این پودر بوی کپک به مشام می رسد. در صورت وجود ناخالصی ، اکستازی به رنگ های قرمز و قهوه ای نیز دیده می شود. این ماده به اشکال قرص، کپسول، پودر استنشاقی و برچسب های پوستی موجود است.اکستازی را تزریق هم می توان کرد. اما در اغلب موارد ، اشکال خوراکی آن مصرف می شود. میزان MDMA در هر قرص از 9 تا 117 میلی گرم متفاوت است. قرص های موجود در بازار حاوی اندکی MDMAو درصد زیادی ناخالصی هستند. کافئین، افدرین( تحریک کننده ) ،PMA ( فعال کننده سیستم عصبی ) ، MDA،DXM ( ترکیبی کشنده ) PCP و Speed از جمله مواد محرکی هستند که به عنوان ناخالصی به قرص های اکستازی افزوده می شوند. دکتر شهاب صالح پور، متخصص بیماری های عفونی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، استفاده از مواد مصنوعی محرک از خانواده آمفتامین همچون اکستازی را در جهان رو به گسترش می داند و می گوید:" بر اساس هشدار سازمان ملل متحد ، خرید و فروش و مصرف این مواد را به دشواری می توان کنترل کرد.زیرا قیمت آنها ارزان است و به آسانی همه جا در دسترس هستند . این نوع مواد شادی آور یا شادی افزا ، به دلیل ایجاد احساس شعف موقت، برای جوانان جذابیتی خاص پیدا کرده اند. در تایلند ترکیبات مت آمفتامین به شکلات افزوده می شود و به نام یا – با ( Ya-ba) ، که در زبان تایلندی به معنای داروی جنون است ، به کودکان و نوجوانان فروخته می شود . قرص های speed را رانندگان تاکسی می خورند و با سرعت 160 کیلومتر در ساعت در بزرگراه های تایلند تردد می کنند. همچنین این قرص در تایلند در کنار مشروبات الکلی برای مشتریان سرو می شود. در اندوزی ترکیبی مشابه به نام شابو ( shabu) به بازار عرضه شده که ارزان قیمت است و معمولاً روسپیان و مشتریان آنها از ان استفاده می کنند .مردم محلی به آن برادر فقیر کوکائین می گویند .افراد طبقه متوسط به جای ان اکستازی مصرف می کنند که گران تر است. بررسی های به عمل آمده در انگلستان نشان می دهد که یک میلیون نفر در اکستازی مصرف می کنند . به این دارو در انگلستان داروی عشق گفته می شود." به این ترتیب دارویی که در سالهای پس از جنگ جهانی اول برای درمان افسردگی سربازان آمریکایی و آلمانی به کار می رفت ، در دهه های بعد به عنوا یک ماده شادی آور رواج یافت.

آمار و ارقام اکس بر اساس نتایج آماری ، در فاصله سال های 1998تا1999 ، موارد مرگ ناشی از اکستازی 400 درصد افزایش یافته است . همچنین از سال 1996تا1999 ، اورژانس بیمارستانهای سراسر دنیا با 9 برابر افزایش شمار مسمومست با اکستازی مواجه شده اند.یعنی تعداد موارد مسمومیت در این دوره زمانی از 319 نفر به 2850 نفر رسید. اکثریت قربانیان کمتر از 25 سال سن داشتند. بعضی از جوانان معتقدند که میزان اکستازی مصرف شده در این میهمانی ها بسیار بیشتر از مقادیر حقیقی گزارش شده است .انها برای کاستن از نگرانی والدینشان ، مخاطرات ناشی از مصرف اکستازی را جزئی جلوه می دهند. یکی از علل افزایش مصرف این دارو تبلیغات غلط در مورد آن است.مبلغان آن می گویند که آثار مضر این دارو بیشتر از الکل و تنباکو نیست. هر فردی که در میهمانی ریو شرکت می کند ، در معرض خطر استفاده از اکستازی قرار می گیرد. شروع مصرف این ماده ، حتی در حد یک تجربه ، مرگ آور است. کسانی که زندگی شان با مصرف این دارو نابود شده است از این قرص با عنوان کوکائین میهمانی ریو نام می برند. سازمان غذا و داروی امریکا شمار مصرف کنندگان اکستازی را در سال 2001، 1/8 میلیون نفر ذکر کرده است.به نظر می رسد که این رقم در سال جاری در حدود 5/6 میلیون نفر افزایش یافته باشد. در فاصله سال های 1995 تا 2001، تعداد افراد 10 تا 18 ساله ای که از این ماده استفاده کرده اند در حدود 140 درصد افزایش یافته است.همچنین 92 درصد افرادی که مصرف اکستازی را شروع کرده اند، بعدها به مواد دیگری مانند ماری جوانا، آمفتامین، کوکائین و هروئین روی آورده اند.

اثرات و عوارض اکستازی موادی در مغز به نام سروتوتین وجود دارد. با مصرف اکس مواد مذکور در سیستم اعصاب و مغز آزاد شده باعث تحریک سیستم مغز می شود و سیستم مغز را در دراز مدت مختل می کند. سلول های مغزی و اعصاب در بدن از جمله سلول هایی هستند که در صورت صدمه و تخریب بر خلاف سلول های پوست ، کبد، استخوان و ... مجدداً بازسازی نمی شوند. اثراتی که معمولاً فروشندان این مواد برای بازار گرمی و اغوای مشتریان آن ذکر می کنند به شرح ذیل است: 1- افزایش احساس خوب بودن 2- ایجاد انرژی زیاد در فرد به دور از هرگونه خستگی 3- احساس تمایل و تعلق به دیگران 4- دست و دلبازی 5- احساس تجربیات و حالات بی پروا و توهم گسسته 6- عدم تشخیص فاصله ها و ارتفاع که بعضاً موجب سقوط فرد می گردد. عوارض حاد و مضر اکستازی که غالباً فروشندگان چیزی در این رابطه به مصرف کنندگان نمی گویند عبارتند از : 1- اختلالات بینایی 2- کاهش اشتها 3- حرکات غیر طبیعی چشم 4- توهمات بینایی 5- گشاد شدن مردمک این افراد ( با وجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب هستند که علت آن تحریک پذیر شدن به نور حتی ضعیف می باشد.) 6- تغییر در تعادل دمای بدن 7- قفل شدن فک( افراد مصرف کننده مجبور به مصرف آدامس هستند) 8- تمایل شدید برای مصرف آب 9- لرزیدن، عصبی شدن و عدم تمایل برای استراحت 10- تمایل شدید ( روانی) برای مصرف مجدد این ماده پس از افت تاثیر اولیه اما اثرات منفی شدیدی که پزشکان در معاینات بالینی از مصرف کنندگان این ماده مشاهده کرده اند عبارت است از : 1- عوارض شدید و غیرقابل برگشت در مغز به خصوص مناطق مربوط به حافظه و تمرکز 2- اختلال خواب ، کابوس های شبانه ، حملات ناگهانی اضطراب 3- انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن ( باز و بسته شدن شدید فک) 4- افزایش دمای بدن 5- تهوع و استفراغ 6- سردرد، سرگیجه و تشنج 7- افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف اثرات مزمن 8- آسیب کبدی 9- صدمه به اعصاب مغزی 10- بزرگ شدن پستان در مردان مصرف اکستازی در دختران و زنان جوان به علت میزان بالای هورمون های جنسی زنانه در بدن موجب تحریک پذیری بیشترعضلات قلب می شود و خطر عوارضی چون حمله قلبی و تشنج را بالا می برد. درمان : هیچ پادزهری برای مقابله با اکستازی وجود ندارد. جهت درمان معتادین به این ماده به روان درمانی و کار سخت گروه درمانی نیاز است. خطر: برابر با بررسی های به عمل آمده پرخطرترین عارضه جانبی این مواد بروز رفتارهای پرخطر و حفاظت نشده جنسی و بی پروایی است که در نهایت می تواند منجر به افزایش عفونت های آمیزشی مخصوصاً ایدز شود. طی چندین مطالعه که در نقاط مختلف جهان به عمل آمده بدون استثناء همیشه رابطه ای مستقیم بین مصرف این مواد و شیوع ویروس ایدز مشاهده شده است.

آثار مصرف اکستازی افزایش قوای فکریف افزایش رضایت از وضع موجود ، افزایش انرژی بدن ، احساس راحتی و ارامش ، احساس نزدیکی و تعلق به دیگران ، احساس عشق و یکدلی و بخشش و عفو، تقویت حس قدردانی ، احساس عطش، کاهش تمایل به خوردن ، احساس به درآغوش گرفتن و بوسیدن دیگران ، افزایش سرعت عمل، حرکات غیرارادی چشم، غیرارادی بودن احساسات ، پرچانگی و حرکت دادن زبان و فک، دندان قروچه یا ساییدن دندان ها به هم، گرفتگی عضلات ، افزایش ضربان قلب، پرفشاری خون، بیقراری ، اضطراب، نگرانی، لرزش اندام ها، افزایش دمای بدن یا کاهش آن، از دست رفتن آب بدن، سردرد، سرگیجه، و از بین رفتن تعادل از دیگر علائم مصرف داروی روان افزای اکستازی هستند. به دنبال افزایش فعالیت سیستم عصبی خودکار و پرفشاری خون ، فرد مستعد ابتلا به حملات قلب و مغزی می شود.به علاوه ، گاه کاهش حجم آب بدن ان قدر زیاد است که منجر به مرگ فرد در نتیجه کاهش حجم خون می شود. اکستازی هیپوتالاموس یعنی مرکز تنظیم حرارت بدن را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد. در نتیجه دمای بدن مصرف کننده به شکل غیرقابل مهاری بالا یا پایین می رود.

تخریب روان و جسم اکستازی اثرهای متعددی بر مغز می گذارد. این ماده یک واسطه عصبی – شیمیایی به نام سروتونین را آزاد و همچنین از بار جذب سروتونین جلوگیری می کند . واسطه عصبی- شیمیایی دیگری که میزان ترشح آن تحت تاثیر اکستازی قرار می گیرد، دوپامین است .MDMA مقدار دوپامین مغز را کاهش می دهد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که MDMA آثار مخربی بر مغز دارد. دکتر جورج ریکورته (George Ricaurte) ، استاد عصب شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز آمریکا ، تصاویر کامپیوتری به دست آمده از مغز افرادی را که اکستازی مصرف می کنند مطالعه کرده است. کسانی که در طول 5 سال به طور متوسط 200 مرتبه قرص اکستازی مصرف کرده اند ، هرچند از نظر رفتاری کاملاً طبیعی اند ، درجاتی از تخریب مغزی را نشان می دهند. همچنین ارتباط معناداری میان دفعات مصرف اکستازی و میزان تخریب مغزی بدست آمد. دکتر ریکورته دریافت که اکستازی در مصرف کنندگان دائمی خود 20 تا 60 درصد از سلول های سازنده سروتونین را از بین می برد. تخریب این سلول ها قدرت یادآوری و یادگیری فرد را کاهش می دهد. زوال حافظه کوتاه مدت ، تخریب سلول های قشر مخ، نارسایی کبد و کلیه ها ، کاهش شدید وزن و ضایعات پوستی از جمله دیگر عوارض مصرف اکستازی است که به تایید سازمان بهداشت جهانی رسیده است . به اعتقاد یکی از محققان برجسته آمریکایی، قدرت تخریب اکستازی چنان است که حتی با یکبار مصرف آن ، احتمال از دست دادن 60 درصد حافظه وجود دارد. طیف آثار مخرب این ترکیب شگفت آور است. اکستازی بر ساختمان ماده وراثتی موجود زنده (DNA) نیز اثر می گذارد و نقایص ژنتیکی ایجاد می کند. نام بهرام ق. در فهرست دریافت پیوند کبد قرار دارد .او شانزده ساله است و تنها یکبار نصف قرص اکس خورده است. سموم موجود در این قرص کبد بهرام را از کار انداخته است . حالا او منتظر است تا بخشی از کبد برادرش را با یک عمل پیوند دریافت کند.

درمان مهمترین بخش درمان وابستگی به مواد محرک پیشگیری است. آگاهی نوجوانان و جوانان و خانواده ها از آثار مخرب جسمی و روانی این مواد ضروری است . برخلاف تبلیغات غلط اولیه که این مواد را داروهای بی خطر "Safe Drugs" معرفی می کردند، اینها از خطرناکترین و اعتیادآورترین مواد مورد سو مصرف می باشند. آموزش های رفتاری به جوانان و جایگزینی شیوه های رفتاری مناسب به جای رفتارهای پرخطر بخش مهمی از اقدامات پیشگیرانه است .کسب توانایی گفتن ( نه ) به پیشنهاد مصرف مواد از جانب دوستان و همتایان ، از نکات مهم رفتاری است. جوانانی که گرایش به مصرف این گونه مواد دارند ، باید از نظر وضعیت روحی و روانی بررسی شوند و بیماریهای روان پزشکی مثل افسردگی ، اضطراب ، مشکلات عاطفی و بین فردی در آنان بررسی ، شناسایی و درمان شود. کسانی که مصرف این مواد را تجربه کرده اند یا به ان عادت پیدا کرده اند ، نیاز به درمان های خاص دارویی و روان پزشکی دارند که تحت نظر متخصصان باید به آن پرداخته شود. به هر حال ، ستیز با معضل مواد و اعتیاد یک نبرد همه جانبه ، همگی و دائمی است و هیچگاه نمی توان برای آن پایانی در نظر گرفت و پیروزی یا شکست متصور بوده ، اطلاع رسانی وسیع و روزآمد ، تهیه و تدوین برنامه های جامع فردی ، خانوادگی و اجتماعی نقش مهمی در کنترل این معضل جهانی دارد.

آیا اکستازی را می شناسید؟ با سلام دوباره. از اینکه تا دوباره فرصتی کردم تا مطلبی بنویسم بسیار خوشحالم و امیدوارم که تا اینجا از تمام مطالب بهره کافی برده باشید . آیا تا کنون اسم ecstasy ( اکستازی ) را شنیده اید؟ آیا مصرف هم کرده اید؟!! در هر صورت امروز تصمیم گرفتم که درباره این ماده مخدر که کم کم رواج یافته و روز به روز بیشتر می شود و سوالات زیادی هم درباره آن مطرح است مطلبی هرچند کوتاه بنویسم.امیدوارم استفاده کنید؟( منظورم از مقاله است !!!)

در بین عامه مردم اسم های دیگری (Ecstasy(3,4–MethyleneDoixyMethAmphetamine.)نیز دارد از جمله : XTCوAdamوRollوMDMA و EوX. اکستازی از حدود نیمه های دهه 1960 به عنوان آمفتامین با عوارض کمی برای کاهش افسردگی وارد بازار شد و به صورت کوتاه مدت باعث بهبود این گونه مشکلات شد اما به دلیل سوء مصرف باعث مشکلات زیادی می شود که باعث شده از آن به عنوان یک ماده مخدر نام برده شود. این دارو به صورت قرص مصرف می شود. معمولاً در پارتی و میهمانی هایی که به مدت زیادی به رقص و پایکوبی می پردازند ( Raves) ، استفاده می شود . این قرص از موادی که باعث توهم زایی می شوند هم تشکیل شده است . این قرص زمانی که ساخته می شود ، نظارتی بر روی آن صورت نمی گیرد و ممکن است از مواد دیگری هم ساخته شود.( زیرا در کارخانه های معتبر ساخته نمی شود و یکی از دلایلی است که باعث شده به عنوان قاچاق معرفی شود.)از لحاظ روانی این قرص باعث اعتیاد به آن هم می شود که بسیار خطرناک است تا حدی که 300میلی گرم از آن می تواند سبب مرگ یک دختر 15 ساله شود .

اثرات کوتاه مدت: اکستازی باعث افزایش انرژی و توهم در فرد می شود .مصرف کنندگان می گویند دوست دارند به دیگران نزدیک شده و با آنها تماس داشته باشند .از دیگر اثرات ان می توان به : دندان قروچه غیرارادی، کاهش اعمال مهاری ، لرز با یا بدون تعریق زیاد ، تایر دید، افزایش ضربان قلب و فشار خون ، احتمال بروز تشنج و... اشاره کرد.مواد تحریکی موجود در قرص می توانند باعث شوند تا مصرف کننده به طور باور نکردنی و طولانی مدت بر قصد که اگر در این شرایط گرما و شلوغی ( مثلاً در یک پارتی ) هم باشد ممکن است سبب تب و از دست دادن اب بدن ( به شکل عرق ) شود. این شرایط می تواند منجر به از دست دادن عملکرد عضلات ، کلیه ، قلب و کبد شود.دراین صورت می توان مرگ را هم دید .حتی بعد از این اثرات مشکل در خواب ، اضطراب و افسردگی هم دیده می شود. اثرات طولانی مدت: استفاده مکرر از اکستازی( ویا اعتیاد به آن ) می تواند سبب از بین رفتن و تخریب سلولهای ترشح کننده سروتونین شود. این سلولها نقش مهمی در حالت روحی افراد ، حافظه، یادگیری ، درد و اشتها دارند.که تخریب آنها سبب اختلال در عمل آنها می شود. ( اختلال در حافظه و یادگیری ، کم اشتهایی ، افزایش احساس درد، افسردگی و اضطراب).در ضمن این قرص ها در انواع نام های تجاری و با آرم های مختلف ساخته می شوند.مثل : میتسوبیشی، موتورلا و ... حال باید از کسانی که این ماده خطرناک استفاده می کنند پرسید که آیا حالت سرخوشی موقت به این همه اختلال و شاید مرگ می ارزد؟؟!!

چند توصیه به معتادان داروهای نشاط آور هرچند که آثار جانبی ناشی از قطع مصرف اکستازی در نظر مصرف کننده غیرقابل مهار و وحشتناک است اما باز هم راه حل هایی وجود دارد . اولین قدم فهمیدن علت اعتیاد فرد به ماده اعتیاد آور است .در سال 1969، هنگامی که مصرف این گونه مواد به حداکثر خود رسیده بود، محققی نوشت : "فردی که افسرده و دردمند است و با داروی درمانی از لحاظ جسمی به آرامش نمی رسد خود به خود کشف می کند که با استفاده از مواد مخدر آرام می شود." بسیاری از افراد به اشتباه تصور که می کنند که با مصرف مواد شادی افزا " بهتر می شوند" ، " بهتر فعالیت می کنند "یا " شادتر می شوند" . این فقط یک هذیان است .این مواد دیر یا زود جسم و روان را نابود می کنند .فشار زندگی مدرن ، انسان امروزی را در خود غرق کرده است .اما باز هم راه حل هایی وجود دارد .ورزش ، رژیم غذایی، پیاده روی کوتاه مدت همراه با مشاهده طبیعت باعث القای رضایت و آرامش می شود .صحبت با یک فرد قابل اعتماد در مورد مشکلات می تواند کمک کننده باشد. مصرف مواد اعتیاد آور و شادی افزا راه حل واقعی مشکلات زندگی نیست. نتایج و تبعات مصرف این داروها بسیار وحشتناک تر از مشکلات اولیه ای است که فرد برای رهایی از آنها به این مواد پناه آورده است. روی آوردن به مواد و داروهایی از این قبیل پا گذاشتن در جاده ناهمواری است که فرد برای رسیدن به جهنم انتخاب می کند. جوانا امیدهای آینده اند .والدین باید با فرزندان خود صحبت کنند و وقت بیشتری را به آنها اختصاص دهند. به مشکلات جوانان گوش فرا دهید. آرزوهایشان را بشنوید از تلاش های آنها هرچند بدون نتیجه باشد قدردانی کنید .توانایی های آنها را تمجید و روحیه شان را تقویت کنید.با آنان در مورد داروهای خطرناک و داروهای نابه جا صحبت کنید.شما می توانید زندگی فرند خود را نجات دهید.

مشکل های رایج اکستازی این ماده در آمریکا به صورت قرص های خوراکی ، آدامس های جویدنی ، کپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است .قیمت هر قرص بین 10 تا 30 دلار است .در ایران این قرص بین 4 تا 20 هزارتومان ( به طور متوسط 10 هزار تومان ) خرید و فروش می شود. این ماده با مارک های مرسدس بنز ، میتسوبیشی، S،KO،صلیب و... در بازار عرضه می شود. به علت تولید راحت و آسان این ماده در حال حاضر امکان ساخت آن در آزمایشگاههای غیر قانونی و زیر پله ای داخلی نیز وجود دارد که البته با توجه به ترکیب آنها مواد اضافی غیر استاندارد مصرف آن در ایران دارای عوارض شدیدتری نیز شده است.اثرات اکستازی 20 تا 90 دقیقه بعد از مصرف ظاهر می شود و حدود 2 تا 3 ساعت در بدن باقی می ماند و سپس کاهش می یابد . این اثرات ممکن است تا 24 ساعت در بدن باقی بماند.

اکس پارتی میهمانی ها ریو در دهه 80 میلادی بحران جدیدی در اروپا و آمریکا به وجود آوردند . اکستازی به طور غیرقابل مهاری در میان جوانان نفوذ کرده بود و روز به روز بر تعداد مصرف کنندگان آن افزوده می شد. کسانی که به این قبیل میهمانی ها می رفتند هماهنگ و عجیب بودند. یکسان لباس می پوشیدند تا خود را به صورت یک گروه درآورند. بزرگتری گروه اکس بازها فرقه لاین پت بود. اعضای این فرقه گمان می کردند که با خوردن قرص های اکستازی به روشنایی می رسند .اما اصطلاح اکس پارتی مربوط به مجالسی است که معمولاً از ابتدای شب تا بامداد روز بعد به طول می انجامد. این میهمانی ها با قرص های تند و متمادی در حین بخش موسیقی مخصوص مانند ریو ، هاووس و ترانس همراهند.در این میهمانی ها قرص های اکستازی در ظرفهایی دست به دست می گردد . از آنجا که پس از مصرف اکستازی باید مقدار زیادی آب به بدن رساند ، اصطلاح "آب خوردن " برای مصرف زیر زمینی قرص اکس به کار می رود. در برخی از این میهمانی ها ، به منظور جذب مصرف کنندگان قرص ها را به صورت رایگان عرضه می کنند. دکتر آذردخت مفیدی علت تمایل مصرف کنندگان اکستازی به استفاده گروهی از آن را چنین توجیه می کند:" این تمایل به مصرف گروهی در مورد تمام مواد مخدر وجود دارد .اما در مورد اکستازی یکی از دلایل مطرح ، نیاز به وجود یک فرد حمایت کننده است. مصرف انفرادی این دارو در تنهایی خطر آفرین است .از سوی دیگر ، احساس سرخوشی دسته جمعی برای هر کدام از مصرف کنندگان حکم تایید را دارد و فرد متقاعد می شود که کار درستی انجام می دهد . دلیل دیگر نیاز مصرف کنندگان به برقرای ارتباطات صمیمانه اجتماعی است . آنها همدیگر را در آغوش می گیرند و از بودن در کنار همدیگر لذت می برند." دکتر فربد فدایی می گوید:" معتادان به دلیل مشکلات شخصیتی همیشه به دنبال یافتن هویت گروهی هستند .آنان جایگاه فردی خود را نیافته اند و می خواهند در یک گروه هویتی بیابند." اکس پارتی ها تاریک هستند.تنها صدای موسیقی می آید و بوی عرق تن هایی که به شدت تکان می خورند .اکستازی باعث گشادی مردمک چشم می شود و مردمک گشاد شده چشم را در برابر نور حساس و آسیب پذیر می کند.

مردن در سرخوشی هیچ پادزهری برای مقابله با اکستازی وجود ندارد .جهت درمان معتادین به این ماده به روان درمانی و کار سخت گروه درمانی نیاز است. این روزها جوانان را خطری تهدید می کند که خطرناکتر از هر افیونی است . جوانانی که در نزدیکی من و تو زندگی می کنند ، در محفل های شبانه جمع می شوند و با موزیک تند غربی تا صبح به پایکوبی می پردازند تا همه چیز و همه کس و حتی خود را فراموش کنند .آنها دست افشانی و پایکوبی می کنند و شاد و خندانند بدون آنکه بدانند چه به روز خود می آورند .آنها بی خیال زندگی شده اند و به خاطر فرار از مشکلات سختی ها و تنهایی به جمع دوستان و ماده مخدری به عنوان گول زننده قرص شادی رو آورده اند .این ماده محرک زا ، اکستازی MDMA نام دارد که در فرهنگ لغت به شادی عمیق معنا شده است. این برخلاف عنوانش بعد از چندین بار مصرف به افسردگی و کاهش هیجانات لذت بخش می شود .مصرف حتی یکبار آن اثرات تخریبی شدید روی مغز گذاشته و سیستم عصبی را تخریب می کند. با توجه به عوارض و اثرات سوء اجتماعی این ماده لازم است عموم مردم، والدین و خصوصاً مددکاران اجتماعی نیروی انتظامی با علائم و اثرات این ماده آشنایی داشته باشند .

اکستازی یا اکس(XTC) این ماده از مشتقات صناعی آمفتامین ( داروی محرکی که مصارف درمانی مختلفی دارد. ) است .نام شیمیایی آن 3و4 متیل دی اکسید آمفتامین (MDMA ) است . به اسامی دیگر مانند ADAM یا Clarity نیز معروف هستند. فرم خالص آن به صورت پودر کریستالی سفید رنگی است با بوی کپک . این ماده اعتیاد آور با اشکال قرص ، کپسول، پودر، آدامسو محلول در دسترس مصرف کنندگان است.معمولاً مصرف کنندگان این قرص ها در دفعات اول از حساسیت و هیجانات روحی ، احساس نشاط و انرژی ، کاهش احساس درد یا افسردگی و افزایش هیجانات جنسی و تغییرات ادراکی خفیف حکایت می کنند. این حالات خوشایند اولیه ، گذرا است و فرد برای تجربه مجدد این حالات لذت آور نیاز به مقادیر بیشتری از قرص های محرک دارند . با تکرار مصرف این قرص ها ، عوارض روانی و جسمی زیادی در فرد وابسته به اکستازی ایجاد می شود . با مصرف مقادیر زیاد این قرص ها ، افزایش ضربان قلب و فشار خون و درجه حرارت بدن ( به خصوص در محل های شلوغ و پر ازدحام مثل مجالس رقص ) همراه است که گاهی آسیب های جدی کلیه ، کبد یا قلب را سبب می شود. بروز توهمات شنوایی و بینایی ، هذیان گویی و رفتارهای جنون آمیز به کرات در مصرف کنندگان این قرص ها مشاهده شده است .رفتارهای خشونت آمیز و تهاجم و مهارگسیختگی جنسی نیز از عوارض مصرف این مواد در مجالس شبانه بوده است. کسانی که این قرص ها را مکرر استفاده می کنند به علت تخریب بعضی از سلولهای مغز دچار اختلالات افسردگی ، اضطرابی و کاهش حافظه می شود.پرخوابی، پرخوری، بی حالی و ضعف ، افسردگی و حتی انکار و اقدام به خودکشی پس از قطع مصرف قرص های اکس به وجود می آید. اعتیاد به اکستازی با مصرف قرص های ایکس اعتیاد آور است .وسوسه تکرار مصرف این قرص ها چنان قوی است که افراد مصرف کننده تمایل شدید به تکرار تجربه های ناشی از آن دارند .بعلاوه برای رسیدن به حالات مورد نظر، باید میزان مصرف مواد فوق را افزایش دهند یا همراه با مواد دیگر استفاده نمایند. در ضمن لازم به ذکر است که درصداندکی از این قرص ها خالص هستند زیرا سوداگران معمولاًبرای افزایش اثرات هیجانی ونشئه آور موادی مانند هروئین یا سایر ترکیبات شیمیائی را به آنها اضافه می کنند .متأسفانه درصدزیادی از قرص های محرک به مواد دیگری مانند کوکائین وهروئین نیز روی می آورند.

اکستازی –توهم فراگیر در نسل جدید آشنایی انسان با مواد مخدر اعتیاد آور به هزاران سال پیش باز می گردد اما پدیده اجتماعی اعتیاد تنها یک قرن است که جوامع بشری را دچار مشکل کرده است. محققان معتقدند اعتیاد پدیده ای فراتر از مصرف و وابستگی به مواد اعتیاد آور است .آنان اعتیاد را نوعی پدیده زیستی، روانی و اجتماعی می دانند که تمایل به مصرف ماده و ناتوانی در قطع این عادت ، تنها یکی از ابعاد آن است . میل شدید به مصرف مجدد مواد و تجربه حالات خوشایند روانی ناشی از آنها ، عامل بسیار مهمی برای مصرف مکرر ماده است.لذا دسته بندی های جدیدی از مواد اعتیاد آور در سالهای اخیر توسط پژوهشگران عنوان شده است: 1- مواد سستی زا( مخدر) مثل تریاک و ترکیبات آن نظیر مورفین، هروئین، کودئین،بوبرونورفین و ... 2- مواد توهم زا مانند حشیش( ماری جوانا، گراس)، مسکالین ، LSDو... 3- مواد محرک ( توان افزا) مانند کوکائین ، آمفتامین ها ( اکستازی ، کریستال و...) و مواد استروئیدی( هورمون های بدن سازی – آندروژنها ) اصطلاح رایج "مواد مخدر" که برگرفته از مصرف تریاک و ترکیبات آن می باشد دیگر بیانگر مشخصات تمام مواد اعتیاد آور نیست .نشانهای اعتیاد را نیز تنها براساس ظاهر افراد نمی توان تشخیص داد .نشانهای مصرف مواد جدید با مواد مخدر تفاوت زیادی دارد و خانواده ها و والدین نمی توانند به راحتی سوءمصرف مواد جدید توسط فرزندان خود را تشخیص دهد. متاسفانه در سالهای اخیر، افزایش چشمگیری در مصرف انواع مواد محرک توسط نوجوانان و جوانان گزارش شده است. این مواد که با نام کلی داروهای محرک ( Club Drugs) معروف شده اند، مواد متعددی هستند.

کریستال یا شیشه مت آمفتامین از مشتقات کلاسیک آمفتامین است و در آزمایشگاههای غیرقانونی از داروهای ساده و ارزان ساخته می شود .این ماده با اشکال مختلف خوراکی، تزریقی یا استنشاقی و تدخینی ( مانند سیگار ) استفاده می شود. کریستال ماده ای شدیداً اعتیاد آور است و به شکل پودری سفیدرنگ، بدون بو و تلخ وجود دارد که به راحتی در نوشابه های الکلی و غیرالکلی حل می شود .این ماده نیز مانند اکس ، تاثیرات خطرناکی بر سلامتی انسان دارد. افت حافظه، پرخاشگری و تهاجم ، رفتارهای جنون آمیز و آسیب های قلبی و مغزی از عوارض مصرف آن است.با مصرف این ماده حالاتی مثل هیجان زدگی ، بی تابی ، تکلم صحیح و تند ، کاهش خواب و اشتها و افزایش فعالیت های فیزیکی به وجود می آید. هیجانات جنسی یکی از علل ترغیب کننده جوانان برای مصرف این مواد است. لیکن به مرور این مواد اثرات مخربی بر قوا و عملکرد جنسی افراد مصرف کننده دارد .از عوارض خطرناک دیگر ، انتقال بیماریهای عفونی مثل هپاتیت و ایدز می باشد.

اکستازی: زنان برابر با مردان درمقایسه با سایر مواد اعتیاد آور ، تمایل زنان به استفاده از اکستازی به مراتب بیشتر است. دکتر آذردخت مفیدی این الگو را بخشی از بحران زن مدرن در ایران می خواند و میگوید:" گاهی زن مدرن قدرت را در طرد زنانگی خود می داند .بنابراین به سمت دنیای مردانه کشیده می شود ". دکتر حمید مرتضوی اضافه می کند : " زنان تمایل بیشتری به استفاده از اکستازی دارند زیرا حالت نشئه و خمودگی که به دنبال اعتیاد به سایر مواد مخدر ایجاد می شود ، در مصرف این دارو مشهود نیست بعلاوه استفاده از آن راحت و سریع است و نیازی به سرنگ تزریقی و آتش ندارد .همچنین قرص های کوچک اکس به راحتی حمل می شود و مخفی کردن آنها اسان تر است". دکتر ساحل همتی گرگانی می گوید:" به طور کلی افسردگی و اختلالات اضطرابی در میان زنان شیوع بیشتری دارد از طرف دیگر آنها به درمانهای بی سرو صدا علاقه مندند بنابراین برای رفع حالات نامناسب روانی خود مصرف قرص های کوچک اکس را ترجیح می دهند."

هشدار مرگ از سال 1997 تا آوریل2002 ، 202 مورد مرگ بر اثر مصرف اکستازی در انگلستان و ولز گزارش شده است . 85 درصد این افراد علاوه بر اکستازی ، ماده دیگری مانند الکل نیز مصرف کرده بودند. استفاده از این قرص ها همراه با ماری جوانا رایج است .اما نوشیدن مشروبات الکلی در کنار مصرف اکستازی فرد را دچار کم آبی کشنده ای خواهد کرد. از سوی دیگر ، آمار بروز رفتارهای پرخطر در مصرف کنندگان اکستازی هشدار دهنده است . مصرف این دارو با ایجاد بی پروایی ، رفتارهای جنسی محافظت نشده و مکرر به دنبال خواهد داشت در نتیجه ارتباط نزدیکی میان مصرف کننده اکستازی و ابتلا به ایدز یافت شده است. همچنین بیماریهای مقاربتی در مصرف کنندگان اکس شیوع بیشتری دارد .جوانان بخش اعظم جمعیت کشور ما را تشکیل می دهند. اشتیاق نسل جوان برای جذب تجربیات جدید و نیاز آنان به شادی و هیجان ، جوانان را نسبت به این گونه مواد بسیار آسیب پذیر کرده است .تقویت نظام های پاداش دهنده اجتماعی ، فراهم ساختن زمینه های اقتصادی ، دسترسی جوانان به شادی و تفریحات سالم و نیز ایجاد بستری مناسب برای پرورش استعدادهای بالقوه آنان در کنار آگاه سازی گام های موثری در جهت پیشگیری از گرایش به داروهای مخرب شادی افزا هستند .

اکستازی در ایران آمار دقیقی از زمان ورود مصرف قرص های اکستازی در ایران وجود ندارد، اولین بار رئیس مرکز مبارزه با مواد مخدر از کشف قابل توجهی مواد مخدر صنعتی در سال جاری در کشور خبر داد .سردار ابویی گفت که در سالهای گذشته این مواد از طریق برخی افراد که به کشورهای اروپایی سفر می کردند به میزانی محدود برای استفاده در شب نشینی ها وارد می شد.اما امسال به میزان بیشتری وارد کشور شده است و پس از چندی خبرگزاری مهر به نقل از ارزیاب گمرک فرودگاه مهرآباد تهران نوشت مقدار 3 کیلو 557 گرم قرص اکستازی در قالب 12 بسته از یک مسافر که در چمدانش جاسازی کرده بود کشف و ضبط شد . وزارت بهداشت و درمان در این زمینه تنها به اظهار نظر رئیس پیشگیری و سوء مصرف مواد مخدر این وزارت اکتفا کرد .وی گفت تا چند ماه دیگر قانون برخورد با عوامل قاچاق ، توزیع و مصرف مواد شیمیایی و روان گردان تدوین و اجرا می شود .دکتر وزیریان دسترسی آسان و ارزان بودن این مواد و ناشناخته بودن آنها را از دلایل مصرف بی رویه و قاچاق این ماده از مرزها دانست و افزودک به دلیل نبود شناخت کامل از مواد محرک زای شیمیایی در بین پزشکان و کارکنان پزشکی قانونی بسیاری از موراد مرگ و میر ناشی از مصرف این مواد نیز مخفی باقی مانده است.کلام آخر اینکه اکنون با ورود این داروهای جدید نگرانی های جامعه به معضل اعتیاد دوچندان گشته است و این مسئله اگر با اهمیت تر از مباحثی چون اشتغال و ازدواج نباشد بی شک به اندازه همین ها اهمیت دارد .این که مسئولین و برنامه ریزان کشور تا چه حد معضل را در دستور کار خویش قرار داده اند و اینکه اجرای پروژه هایی چون نوروز تا چه میزان می تواند در نجات جوانان ما از چنگال شوم اعتیاد سنتی و مدرن موفقیت داشته باشد باید با دغدغه و دقت انتظار کشید در پایان می توان گفت با مصرف قرص های اکستازی هیچ چیز در زندگی تغییر نمی کند ، جز لحظه ای که در آن هستی و حاصل این لحظات شاد دروغین ، سالها زندگی غمبار است. اکستازی و ممنوعیت جهانی مجلس انگلستان پیش از رسیدن قرص های اکستازی از آمریکا به این کشور مجازات سنگینی برای تولید، توزیع و مصرف این قرص ها وضع کرد .اما نتیجه کاملاً برخلاف انتظار بود ، جوانان انگلیسی بسیار بیشتر از امریکایی ها به اکستازی روی اوردند. زندگی برخی از جوانان انگلیسی انچنان به اکس وابسته شد که بار سفر بستند و خود را به آمریکا رساندند. در دهه 1990 ، در گوشه و کنار خیابانهای آمریکا جوانانی ژنده پوش به چشم می خوردند که کشورشان را برای راحت تر مصرف کردن قرص های اکس ترک کرده بودند اما قرص های اکستازی با همان سرعتی که جای خود را در میان جوانان آمریکایی و اروپایی باز کردند از رواج افتادند در قانون کیفری آمریکا جرم کسی که این قرص ها را به دوستانش می دهد از جزای فروشندگان قرص ها بیشتر است .در این کشور سالانه 4/3 میلیون نفر دست کم یکبار از اکستازی استفاده می کنند. دکتر محسن وزیریان در مورد آمار مصرف کنندگان اکستازی در ایران می گوید:" طبق آماری که در سال 1380 از یک تحقیق به دست آمده است بیش از 40 هزار نفر در ایران این دارو را تجربه کرده اند .بخش عمده ای از مصرف کنندگان اکستازی را دانش آموزان و نوجوانان تشکیل می دهند البته این نمونه ها را نمی توان به کل جامعه تعمیم داد. موضوع پر اهمیت دیگر ، الگوی مصرف داروهای نشاط اور است. اگر در مصرف مواد مخدری مانند هروئین، به ازای هر ده مصرف کننده مرد یک مصرف کننده زن وجود دارد در مورد اکستازی این نسبت 2 به 1 است". Kimiyaiy ۱۹:۳۶, ۱۴ مارس ۲۰۰۷ (UTC)

[ویرایش] منابع

با بهره‌گیری از داده‌هایی در وب‌گاه ستاد مبارزه با مواد مخدر

این نوشتار ناقص است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu