میکروگلیال
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
میکروگلیال‌ها سلولهای غیرعصبی سیستم اعصاب مرکزی (CNS) با منشاء مزودرمی می‌باشند که ۵ تا ۲۰ درصد کل جمعیت سلولهای گلیاها را تشکیل می‌دهند. این سلولها اولین جمعیت از سلولهای سیستم اعصاب مرکزی می‌باشند که در مقابل آسیب ها, عفونت‌ها و واکنش‌های التهابی مغزی نظیر بیماری آلزایمر, مالتیپل اسکلروزیز (ام اس) , انسفالوپاتی و بیماری‌های پریونی پاسخگو می‌باشند.
میکروگلیا اعمالی شبیه ماکروفاژهای بافت‌های دیگر دارند که می‌توان به فاگوسیتوز میکرو ارگانیسم‌های مهاجم و سلولهای آسیب دیده, عرضه آنتی ژن و تولید سیتوکین و تولید کموکاین ها, تولید ایی کوزانوئیدها, اجزای کمپلمان, اسیدهای آمینه محرک مثل گلوتامات, پروتئینازها, رادیکالهای اکسیدایتو و نیتریک اکسید و پروتئین شوک حرارتی hsp ۷۰ اشاره نمود.
بر اساس مطالعات تکوینی و پاتوفیزیولژی سه فرم قابل شناسایی برای میکروگلیا تعریف شده‌است.
الف ـ میکروگلیا منشعب (Ramified) یا میکروگلیای در حال استراحت (Resting) در سیستم عصبی مرکزی نرمال و بالغ و شرایط غیر پاتولژیک می‌باشد.
ب ـ میکروگلیا فعال شده (Activated) میکروگلیای غیرفاگوسیتیک که در نواحی واکنش‌های ثانویه بعلت قطع عصب و التهاب CNS یافت می‌شوند.
ج ـ میکروگلیای واکنش دهنده (Reactive) یا میکروگلیای فاگوسیتیک که در نواحی عفونی و نواحی دژنره شده نورونی یافت می‌شوند. در طی بیماری و آسیب CNS , میکروگلیا تغییراتی در شکل و ظاهر شان نشان می‌دهند. در حالت استراحت میکروگلیا بسیار منشعب با سیتوپلاسم دور هسته‌های کم می‌باشند. به محض صدمه پاتولژیک این سلولها هاپرتروفی پیدا می‌کنند و ضمائمشان کوتاه و پرپشت می‌شود.
[ویرایش] تکوین و تمایز سلولهای میکروگلیال
سیستم عصبی مرکزی از دو نوع سلول تشکیل شده‌است: نورون‌ها و گلیاها. میکروگلیاها یکی از انواع گلیاها هستند که ۲۰٪ از سلولهای غیر نورونی را تشکیل می‌دهند. بطور کلی دونوع میکروگلیا در مغز وجود دارد. میکروگلیاهای ثابت که در پارانشیم مغزی پراکنده‌اند و میکروگلیاهای دور رگی که بطور دوره‌ای به‌وسیله سلولهای جدید جانشین می‌شوند.این سلولها دارای نقشهای متعددی مانند رشد و هدایت اکسون‌ها، حذف نورون‌های موقتی و سلولهای ناهنجار هستند. که این عمل آنها شبیه نوع خاصی از سلولهای دستگاه ایمنی یعنی ماکروفاژها است. همین امر سبب این تصور شد که ممکن است منشا میکرو گلیاها از سلولهای خون ساز با منشا مزودرمی باشد. در مورد منشا میکروگلیاها دو اختمال وجود دارد:اول اینکه این سلولها منشا نورواکتودرمی دارند و دوم اینکه از مزودرم منشا گرفته‌اند. ولی در سال‌های اخیر مدارک جدیدی در تایید احتمال دوم ارائه شده‌است.آخرین نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که میکروگلیاها از سلولهای مغز استخوان که از دودمان سلولهای میلوئیدی هستند منشا میگیرند. پیش سازهای میکروگلیا باید قبل از بلوغ سیستم عصبی وارد آن شوند. این عمل در پرندگان در هفته آخر جنینی و در جوندگان طی آخرین روزهای جنینی و اولین روزهای نوزادی صورت می‌گیرد. این پیش سازها از سه طریق وارد سیستم عصبی می‌شوند: از طریق جریان و با عبور از اندوتلیال رگ‌ها، از طریق بطن‌های مغزی و از طریق مننژ. این پیش سازها در سیستم عصبی تکثیر شده و سپس مهاجرت می‌کنند. مهاجرت آنها به دو صورت مماسی و شعاعی انجام می‌شود. میکروگلیاها ابتدا به صورت تقریباً گرد با ضمائم کوتاه هستندکه تحت تأثیر فاکتورهایی مانند پروتئین‌های پلاسمایی هورمون‌های تیروئیدی و مواد مترشحه از خود میکروگلیاها به حالت شاخه دار در می‌آیند. باید توجه داشت که میکروگلیاها بطور کامل تمایز نمی‌یابند و همین خاصیت باعث می‌شود که در شرایط مختلف بخوبی انعطاف پذیری نشان داده و توانایی خود را تغییر می‌دهند.
