Emilia Pardo Bazán
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Emilia Pardo Bazán, condesa de Pardo Bazán, (A Coruña, 1851 - Madrid, 1921. Foi unha escritora, xornalista, critica litearia, narradora e rexionalista galega influída polo naturalismo. Pertenceu a unha familia acomodada que lle permitiu levar a cabo algúns dos seus anceios de instrucción, aínda que, debido ao seu xénero, tivo que ser unha autodidacta, dada a imposibilidade das mulleres da súa época de poderen realizar estudios académicos: ``Apenas pueden los hombres formarse una idea de lo dificil que es para la mujer adquirir cultura autodidacta y llenar los claros de su educación.´´ Consciente disto, dedicou parte da súa vida ao empeño de conseguir unha mellor educación para as mulleres e á creación da Biblioteca de la Mujer. A súa afección á lectura víñalle de nena, cando pasaba horas na biblioteca do seu pai. Logo reclama un profesor de latín para substituír o de piano, que era o que tiña que aprender, para adornar os salóns, unha señorita do seu tempo. Das súas lecturas proveñen os temperáns escritos. Casa aos dezasete anos co fidalgo conservador Xosé Quiroga. Trasládase a Madrid, ingresa nos círculos culturais e literarios da época e, así mesmo, fai diversas viaxes ao estranxeiro. É a principal introductora en España de novas correntes literarias europeas e, sobre todo, do naturalismo do francés Émile Zola, que mostra dun xeito descarnado a realidade. Isto incrementaría a súa sona de escritora escandalosa e inmoral, de muller que criticaba a moral sexual da época e a súa hipocrisía. O seu bo facer literario quedou patente en magníficas novelas, algunhas delas reflicten a vida rural galega do seu tempo e as mesquindades da fidalguía no seu declinar, como Los pazos de Ulloa ou La madre naturaleza, e en máis de cincocentos contos e obras de teatro. Ten tres fillos, nun matrimonio que remata en divorcio, dada a súa inqueda personalidade. Enfróntase con valentía a unha sociedade intolerante coas mulleres. Unha das súas teimas, ao igual que a ilustrada Concepción Arenal, foi a educación das mulleres e a súa formación intelectual, consciente de que unha das principais causas da posición inferior das mulleres radica na ignorancia que lle impón o sistema patriarcal. Nunha conferencia para o Congreso Pedagóxico en 1892 afirma: ``La mujer se ahoga, presa en las estrechas mallas de una red moral, menuda, menuda... Falta el soplo de lo ideal, la línea grandiosa, la majestad, la dignidad, el brío.´´ Foi das primeiras españolas en amosar inquietudes no campo dos dereitos da muller. O seu cosmopolitismo asentouse sobre unha intensa vinculación á súa cidade natal.
