Gilänə jomuri

From Wikipedia

In maqäle, hanuz näqes isse o inə kämela bon, şimi iləjäre xaye. I maqäla kämela kudanə amre, Giləki Vikipediyä iləjär bədin.

Iron 6 shorayi susiyalist 6 jumhuri ( umuman Gilon6 shorayi jumhuri) yak te kutah muddat shorayi jumhuri Gilon 6 mien bu ki 1920 juan 6 ji ta 1921 siptambr tul bakashe.ii jumhure jangali mirza kuchik xon ,gilon6 mashrute xah junbash 6 rahbar,xushe jangali partizonon 6 amre , shravi surx e artish kumak 6 amre cha gude.

[edit] pish zamine u tarix

jangal 6 junbash ki 1914 ji shuru bobo bu , bad az in ke bulshuvikon rusie mien pirooz bubon taraqi bude o ahamiat paida gude.1920mei e mien shoravi niru daryayi Raskolnikof rahbari amre u sergo orzhonikidzeh hamrahi amre Xazar 6 darya 6 bandar anzali mien varid bubon.

جنگلی‌ئن، ميرزا رهبری امره خوشؤن کاره 1489 گالشی سال (1294 هجری شمسی) سراگيتن و هف سال بازون، جنگل ِ انقلاب، شکست بوخورده. امّا ای ميانه، ميرزا و اين ِ رفئقؤن موفق ببؤن کی گيلان مئن سلطنته لَغوْ بکونن و گيلانِ جوموری‌يه اعلام بکونن. یکشنبه روج، ديا ما 28، 1494 گالشی سال (١٦ خرداد ١٢٩٩ خورشیدی) جنگلی‌ئن کمیته انقلاب سرخ ایرانه تشکیل بدأن. ای کوميته سلطنته لغو بئوده و گيلان مئن جوموری اعلام بئوده. ميرزا گيلانِ جوموری مئن سرکوميسر و جنگ ِ کوميسر بوبؤ.

Inqəläbə şorä

هنوز انقلابی دولت ِ کار به سامان نرسه بو کی اغتشاشات و بلوا، او انقلابیؤنی جه کی شوروی هوادار بؤن شوروع بوبؤ و بيلأخره میرزا مجبور بوبوسته جومعه روج، اسفندار ما اوّل، 1494 گالشی سال (18 تیر ١٢٩٩)، دوتا نماينده و ايتا نامه اَ عبارت امره اوسه بئوده موسکؤ، لنين ره کی: «ايران ِ ملّت، حاضر نيه کی بلشوويکؤن ِ برنامهٰ قبول لکونی» و بازون، قهر و اعتراض امره، رشت جی بوشؤ فومن.

شنبه روج، اسفندار ما 23، 1494 گالشی سال، شوروی هوادارؤن، شوروی ارتشی فرمانده‌ئن همکاری امره، کودتا بکودن و ميرزا آدمؤنه دسگیر و زندانی بکودن.

ايتؤ ببؤ کی ميرزا، گيلان ِ جوموری سرکوميسری (رييس‌جوموری) جی برکنار ببؤ و خالوقوربان و کومونيست طرفؤن، جوموری مئن قودرته دسأ گيتن.

Qazzäqoni ki Jangələ amre hamkäri kudan

کومونيستؤن، چون توندرو بؤن و خاستن خودشؤن ِ کومونيستی عقايده يک شبه گيلان ِ مئن پياده بکونن، مردوم ِ مئن منفورأ بؤن. تا حدی کی وختی مرکزی قزاقؤن، رضاخان رهبری امره اوشؤنه فوتورکسه، مردوم حمايتی نکودن کی هيچ، قزاقؤنه کومکأ نی بئودن.

[edit] جوموری سرانجام

سردارسپه، وختی گيلانه ديرين بومأ، اوّل جوموری ارتشه کی کومونيستؤن ِ دس دبو شکست بدأ و اوشؤن در بوشؤن و بازون هچين بمانسه ميرزا و اون ِ آدمؤن.

رضاخان ميرزا جی بخاسته کی بايه تهران و خو گبؤنه مرکزی حوکومت امره راجه به استقلال و آزادی بزنه. امّا ميرزا قبول نکوده و قزاقؤن نی ميرزا آدمؤنه فوتورکسن و ميرزا يارؤن يا بموردن و يا تسليم ببؤن.

ميرزا نی خو آخرين رفئق امره کی گاؤک نام داشتی، بوشؤ خلخال کوهؤن ِ طرف کی بتانی بشی خانم عظمت فولادلو ور کی هميشک ميرزا جی حمايت کود.

امّا ورف و سرما اندی سخت بو کی تير ما 27، 1495 گالشی سال، هر دو نفر يخ زنيدی و فوت کونيدی.

ميرزا مردن ِ امره، گيلان ِ جوموری کارأ نی توماما بؤ.