Foxo
From Wikipedia
Foxo (Vulpes vulpes) esas membro di kanido-familio, proxime volfo.
Indexo |
[redaktar] Habiteyo
Foxo vivas en nordala hemisfero, en Europa, Azia, Afrika e Nord-Amerika. La habiteyo di foxo esas tre multaspeca: dezerto, foresto, arbustaro, montaro. Foxo esas vidita ofte mem en urbal areo serchante manjajo de reziduo-boxi.
[redaktar] Nutrivo
La bazo di lua suceso esas tre diversa uzo di nutrivi. Foxo manjas preske omno: uceli, lepori, larvi, raupi, skarabei, ma lua chefa objekto esas mikra roderi. On trovis anke restaji di diversa beri en exkremento di foxo.
[redaktar] Foxofamilio
En la familio di foxi esas nur un chefa maskulo ed un chefa femino. La maskulo kopulacas kun omna femini, ma nur la chefa femino yunifas. La infra femini ofte abortas pro la atakema ed obsedanta konduto da la chefa femino. Se infra femino yunifas, la chefa femino adoptas la foxyuni. Se la chefa femino mortas, ulo de le infra divenas kom chefa.
Generale la quanto di foxyuni esas kin o sis. La quanto di roderi ed altra mikra animali regulas la quanto di yuni. La maskulo anke partoprenas en la sorgo pri la yuni kam la infra femini serchante nutrivo.
[redaktar] Hierarkio
Generale on pensas, ke foxo vivas unope, e se on vidas multa foxi kune, li esas femino kun lua yuni. Ico esas fakto, se foxi esas nemulta ed areo esas vasta. Ma se la habiteyo esas favoroza por foxi, la quanto di foxi kreskas e li formacas hierarkio. La oportuna areo povas esar nur kelka deki de hektari.
Se en areo esas multa foxi, li vivas en laxa familio, en qua paro di maskulo e femino esas kom chefo. Infre en la hierarkio esas plusa femini. La infra maskuli en la grupo esas sempre yunuli de la chefa femino o adoptita da la chefa femino de ula infra femino. La yunuli nur vartas la matureso, kande li povas livar e serchar propra habiteyo.
Malgre foxi formacas kunevivanta familio, li ne esas trupala animali kam volfi. Foxo sempre chasas unope e du foxi en loko esas rara vidajo. Per radio-sendili instalita en kolo di foxi on saveskis, ke foxi movas multe e renkontras altra foxi ofte ma kurtatempe.
[redaktar] Atakemeso
La familio-vivo di foxi esas tre atakema. La lukto inter yuni pro nutrivo komencas mem che la mami. La foxyuni luktas anke inter li che la fox-truo, ma la femino ne kalmigas li. La atakemeso kreas la bezonata hierarkio en la foxaro.
La hierarkio ne darfas kreskar tro granda, e parto de la yuni livas la grupo e serchas propra habiteyo mem dum lia unesma vivo-yaro. De la departanta yuni 70% esas maskula e nur 30% esas femina. Ofte la unesma vintro esas tre severa por la yuna bestii, pro ke li mustas vivar inter habiteyi di altra foxi, se li ne migras plu fore.
