თბილავიამშენი
ვიკიპედიიდან
სააქციო საზოგადოება თბილავიამშენი (ყოფილი "თბილისის საავიაციო ქარხანა") შეიქმნა 1941 წლის 15 დეკემბერს. მეორე მსოფლიო ომის დასაწყისში ტაგანროგისა და სევასტოპოლის (უკრაინა) საავიაციო ქარხნები თბილისში იქნა ევაკუირებული. ევაკუაციის შემდეგ სულ მალე თბილისის საავიაციო ქარხანამ წარმოებაში გაუშვა პირველი მოიერიშე თვითმფრინავი ლაგგ-3. ომის პერიოდში ქარხანა სსრკ-ს საჰაერო ძალებისთვის უშვებდა ასევე ლა-3 და იაკ-3 მოდელებსაც. ამ პერიოდში ეს ქარხანა მოიერიშე თვითმფრინავების ერთადერთი მიმწოდებელი იყო კავკასიის ფრონტისთვის.
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ქარხანამ მჭიდრო კავშირები დაამყარა სსრკ-ის სხვა საავიაციო საწარმოებთან და 1946 წელს დაიწყო პირველი საბჭოთა რეაქტიული მოიერიშე იაკ-15-ის გამოშვება, მას მოჰყვა იაკ-17, იაკ-23 და ორადგილიანი საწვრთნელი რეაქტიული იაკ-23. 1950-იანი წლებიდან ქარხანამ დაიწყო მიქოიანის მიგ-15 და მიგ-17 მოიერიშე თვითმფრინავების წარმოება. 1957 წლიდან იწყებს ორადგილიანი საწვრთნელ-მოიერიშე თვითმფრინავის მიგ-21 და მისი მოდიფიკაციების წარმოებას, რომელიც 25 წლის განმავლობაში დარჩა კონვეიერზე. ამავე პერიოდში ქარხანამ დაიწყო ჰაერი-მიწა ტიპის რაკეტა კ-10 წარმოება.
1979 წელს ქარხანამ გამოუშვა პირველი სერიული სუ-25. დღემდე "Frogfoot" სუ-25-ის ტიპის 800-მდე სხვადასხვა მოდიფიკაციის თვითმფრინავი მიაწოდა ქარხანამ მსოფლიოს სხვადასხვა ქყვენის დამკვეთებს. ეს მოდელი დღემდე რჩება ქარხნის მთავარ სპეციალიზაციად. 1980-იან წლებში ქარხანა მონაწილეობდა ყოფილი საბჭოთა სივრცის პროგრამაში "ბურანი" (კოსმოსური შატლის საბჭოთა ანალოგი), რისთვისაც სხვადასხვა ნაკეთობების მიმწოდებელი იყო. 1990-იანი წლებიდან ქარხანა ასევე აწარმოებდა ჰაერი-ჰაერი ტიპის რ-60 და რ-73 მართვად რაკეტებს (წელიწადში 6000 რაკეტა).
1990-იანი წლების ერთ-ერთი მნიშვნელოვან მეცნიერულ წარმატებას წარმოადგენს თბილავიამშენსა და საქართველოს კოსმოსური ნაგებობის ინსტიტუტის ერთობლივი პროექტი - მოძრავი ანტენა-რეფლექტორის დაპროექტება და დამზადება, რომლის პირველი წარმატებული გამოცდა რუსულ კოსმოსურ სადგურ "მირ"-ზე განხორციელდა.
საწარმოში ამჟამად დასაქმებულია დაახ. 2300 ადამიანი. მას მინიჭებული აქვს საერთაშორისო სერთიფიკატი ISO 9001-2000. კომპანიამ ბოლო დროს საკუთარი მოწყობილობა/დანადგარების მოდერნიზაცია დაკომპიუტერიზაცია მოახდინა, რაც უფრო თანამედროვე დიზაინის პროდუქციის წარმოების საშუალებას იძლევა.
თბილავიამშენის მფლობელობაში რამდენიმე საამქრო და ლაბორატორიაა:
- მეტალურგიული საწარმო
- შტამპური კვერვის საწარმო
- მექანიკური დამუშავების საწარმო
- თვითმფრინავის საბოლოო ასაწყობი საწარმო
- საფრენ-საცდელი საწარმო (2500მX80მ ასაფრენ-დასაფრენი ბილიკით)
- სპეციალური აღჭურვილობისა და ინსტრუმენტების საწარმო
- საინჟინრო სამმართველო
- საქარხნო ლაბორატორიები
თარგი:მრეწველობა
