შუმერის მეფეთა სია
ვიკიპედიიდან
შუმერის მეფეთა სია არის ერთგვარი მატეანე. ეს არის ძველი შუმერული ტექსტი სადაც ჩამოთვლილია შუმერული ქალაქების მეფეები. დოკუმენტი ძალიან არასანდოა, რადგან აქ ისტორიული პირების გარდა ლეგენდარული მეფეებიც არიან ჩამოთვლილნი.
| ძველი მესოპოტამია |
|---|
| ასირიოლოგია |
| ქვეყნები / იმპერიები |
| შუმერი: ურუკი – ური – ერიდუ |
| კიში – ლაგაში – ნიპური |
| აქადის იმპერია: აქადი |
| ბაბილონი – ისინი – სუსა |
| ასურეთი: აშური – ნინევია |
| დურ-შარუკინი – ნიმრუდი |
| ბაბილონია – ქალდეა |
| ელამი – ამორიტები |
| ჰურიანები – მიტანი |
| კასიტები – ურარტუ |
| ქრონოლოგია |
| შუმერი მეფეები |
| ასურეთის მეფეები |
| ბაბილონის მეფეები |
| ენა |
| ლურსმული დამწერლობა |
| შუმერული ენა – აკადური ენა |
| ელამური ენა – ჰურიანული ენა |
| მითოლოგია |
| ენუმა ელიში |
| გილგამეში – მარდუკი |
სექციების სია |
[რედაქტირება] აღწერა
ეს არის მეფეების სია მათი მეფობის წლებით. როგორც ავღნიშნეთ რეალური მეფეების გარდა აქ ლეგენდარული მეფეებიც არიან ჩამოთვლილნი, ხოლო მეფობის წლები უმეტეად საერთოდ ფანტასტიურია. შუმერებს სწამდათ რომ მეფობა რმერთებმა მოიგონეს. "წარღუნამდე" მეფეები საერთოდ ლეგენდარულებად მიიჩნევიან. ზოგი მეფე კი ისტორიული პირი იყო, ხოლო შემდეგ უკვე მის შესახებ იმდენი ლეგენდა შეიქმნა, რომ რა უკავშირდება ისტორიულ პირს და რა არის ლეგენდა ამის დადგენა შეუძლებელია.
პირველი ამ სიიდან, ვის ისტორიულობაშიც მკვლევარებს არ ეპარებათ ეჭვი არის ენ-მებარაგესი, კიშის მეფე.
[რედაქტირება] სია
[რედაქტირება] ადრეული დინასტია I
წარღუნამდე მეფეების მმართველობის პერიოდები აღნიშნულია სარსებით - 3600 წლიანი პერიოდებით და ნერებით - 600 წლიანი პერიოდებით.
- ალულიმი ერიდუდან: 8 სარსი (28800 წელი)
- ალალგარი ერიდუდან: 10 სარსი (36000 წელი)
- ენ-მენ-ლუ-ანა ბად-ტიბირიიდან: 12 სარსი (43200 წელი)
- ენ-მენ-ანა (სახელი ბოლომდე არაა შემორჩენილი)
- ენ-მენ-გალ-ანა ბად-ტიბირიიდან: 8 სარსი (28800 წელი)
- დუმზი ბად-ტიბირიიდან, მწყემსი: 10 სარსი (36000 წელი)
- ენ-სიპად-ზიდ-ანა ლარაგიდან: 8 სარსი (28800 წელი)
- ენ-მენ-დურ-ანა ზიმბირიდან: 5 სარსი და 5 ნერი (21000 წელი)
- ებარა-ტურუ შურუპაკიდან: 5 სარსი და 1 ნერი (18600 წელი)
- ზინ-სუდუ (არაა ბოლომდე სახელი.)
[რედაქტირება] ადრეული დინასტია II
[რედაქტირება] კიშის პირველი დინასტია
- იუშური კიშიდან: 1200 წელი
- კულასინა-ბელი კიშიდან: 960 წელი
- ნანგიშლიშმა კიშიდან: 670 წელი
- ენ-ტარაჰ-ანა კიშიდან: 420 წელი
- ბაბუმი კიშიდან: 300 წელი
- პუანუმი კიშიდან: 840 წელი
- კალიბუმი კიშიდან: 960 წელი
- კალუმუმი კიშიდან: 840 წელი
- ზუკაკიპი კიშიდან: 900 წელი
- ატაბი კიშიდან: 600 წელი
- მაშდა კიშიდან: 840 წელი
- არვინი კიშიდან: 720 წელი
- ეტანა კიშიდან, : 1500 წელი
- ბალიჰი კიშიდან: 400 წელი
- ენ-მე-ნუნა კიშიდან: 660 წელი
- მელეჰ-კიში კიშიდან: 900 წელი
- ბარსალ-ნუნა კიშიდან: 1200 წელი
- ზამუგი კიშიდან: 140 წელი
- ტიზკარი კიშიდან: 305 წელი
- ილკუ კიშიდან: 900 წელი
- ილტასადუმი კიშიდან: 1200 წელი
- ენ-მებარაგესი კიშიდან, დაიპყრო ელამი: 900 წელი (უძველესი მმართველი ვისი ისტორიულობის შესახებაც ეჭვი არ არის)
- აგი კიშიდან: 625 წელი
[რედაქტირება] ურუკის პირველი დინასტია
ძვ. წ. XXX საუკუნე - ძვ. წ. XXVI საუკუნე
- მეშ-კი-ანგ-გაშერი ე-ანადან, უტუს ძე: 324 წელი.
მეშ-კი-ანგ-გაშერი შევიდა ზღვაში და გაქრა
- ენმერკარი: 420 წელი
- ლუგალბანდა, მწყემსი: 1200 წელი
- დუზიმუდი, მებადური: 100 წელი.
- გილგამეში: 126 წელი.
- ურ-ნუნგალი: 30 წელი
- უდულ-კალამა: 15 წელი
- ლა-ბაშუმი: 9 წელი
- ენ-ნუნ-ტარაჰ-ანა: 8 წელი
- მეშ-ჰე: 36 წელი
- მელემ-ანა: 6 წელი
- ლუგალ-კიტუნი: 36 წელი
[რედაქტირება] ურის პირველი დინასტია
ძვ. წ. XXVI საუკუნე - ძვ. წ. XXIV საუკუნე
- მეშ-ანე-პადა: 80 წელი
- მეშ-კი-ანგ-ნანა: 36 წელი
- ელულუ: 25 წელი
- ბალულუ: 36 წელი
[რედაქტირება] ადრეული დინასტია III
ლაგაშის პირველი დინასტია მეფეთა სიაში არაა, თუმცა მათ შესახებ სხვა წყაროებიდან კარგადაა ცნობილი.
[რედაქტირება] ლაგაშის პირველი დინასტია
- ურ-ჰაჰშე
- აკურგალი
- ეანატუმი
- ეანატუმ I
- ენმეტენა
- ეანატუმ II
- დუდუ
- ენენტარზი
- ლუგალანდა
- ურუინიმგინა
[რედაქტირება] ავანის დინასტია
ამ დინასტიის სამი მეფე ჯამურად 356 მეფობდა. შემდეგ პირველობა კიშზე გადავიდა.
[რედაქტირება] კიშის მეორე დინასტია
- სუსუდა: 201 წელი
- დადასიგი: 81 წელი
- მამაგალი: 360 წელი
- კალბუმი: 195 წელი
- ტუგე: 360 წელი
- მენ-ნუმა: 180 წელი
- ?: 290 წელი
- ლუგალუნგუ: 360 წელი
[რედაქტირება] ჰამაზი
კიში დაეცა და მეფობა ჰამაზიზე გადავიდა.
- ჰადიში - 360 წელი.
ჰამასი დაეცა და მეფობა ურუკზე გადავიდა.
[რედაქტირება] ურუკის მეორე დინასტია
- ენ-შაკანშა-ანა: 60 წელი
- ლუგალ-ურე (ან ლუგალ-კინიშე-დუდუ): 120 წელი
- არგენდეა: 7 წელი
[რედაქტირება] ურის მეორე დინასტია
ურუკი დაეცა და მეფობა ურზე გადავიდა.
- ნანი: 120 წელი
- მეშ-კი-ანგ-ნანა: 48 წელი
- ?: 2 წელი
[რედაქტირება] ადაბი
- ლუგალ-ანე-მუნდუ: 90 წელი
[რედაქტირება] მარი
- ანბუ: 30 წელი
- ანბა: 17 წელი
- ბაზი: 30 წელი
- ზიზი: 20 წელი
- ლიმერი: 30 წელი
- შარუმ-იტერი: 9 წელი
[რედაქტირება] კიშის მესამე დინასტია
ძვ. წ. XXIV საუკუნე - ძვ. წ. XXIII საუკუნე
- კუგ-ბაბა - ერთადერთი შუმერი ქალი მეფე - 100 წელი
- პუზურ-სუენი
- ურ-ზაბაბა
[რედაქტირება] აკშაკი
- უნზი: 30 წელი
- უნდალული: 6 წელი
- ურური: 6 წელი
- პუზურ-ნირაჰი: 20 წელი
- იშუ-ილი: 24 წელი
- შუ-სინი: 7 წელი
[რედაქტირება] კიშის მეოთხე დინასტია
- პუზურ-სინი: 25 წელი
- ურ-ზაბაბა: 400 (6?) წელი
- ზიმუდარი: 30 წელი
- უსი-ვატარი: 7 წელი
- ეშტარ-მუტი: 11 წელი
- იშმე-შამაში: 11 წელი
- შუ-ილიშუ: 15 წელი
- ნანია: 7 წელი.
[რედაქტირება] ურუკის მესამე დინასტია
- ლუგალზაგესი : 25 წელი
[რედაქტირება] აკადის იმპერია
- სარგონ ძველი : 40 წელი
- რიმუში : 9 წელი
- მან-იშტიშუ : 15 წელი
- ნარამ-სინი : 56 წელი
- შარ-კალი-შარი : 25 წელი
- უცნობია
- ირგიგი, იმი, ნანუმი, ილულუ: ოთხნი 3 წელში
- დუდუ: 21 წელი
- შუ-დურული: 15 წელი
[რედაქტირება] ურუკის მეოთხე დინასტია
- ურ-ნინგინი: 7 წელი
- ურ-გიგირი: 6 წელი
- კუდა: 6 წელი
- პუზურ-ილი: 5 წელი
- ურ-უტუ (ან ლუგალ-მელემი): 25 წელი
[რედაქტირება] გუტიების პერიოდი
- ინკიშუში: 6 წელი
- ზარლაგაბი: 6 წელი
- შულმე (ან იარლაგაში): 6 წელი
- სილულუმეში (ან სილულუ): 6 წელი
- ინიმაბაკეში (ან დუგა): 5 წელი
- იგეშაუში (ან ილუ-ანი): 6 წელი
- იარლაგაბი: 3 წელი
- იბატე: 3 წელი
- იარლა: 3 წელი
- კურუმი: 1 year
- აპილ-კინი: 3 წელი
- ლა-ერაბუმი: 2 წელი
- ირარუმი: 2 წელი
- იბრანუმი: 1 year
- ჰაბლუმი: 2 წელი
- პუზურ-სინი: 7 წელი
- იარლაგანდა: 7 წელი
- ?: 7 წელი
- ტირიგა: 40 days
[რედაქტირება] ურუკი
ძვ. წ. 2116/ძვ. წ. 2111 — ძვ. წ. 2109/ძვ. წ. 2104
- უტუხენგალი
[რედაქტირება] ურის მესამე დინასტია
"შუმერული რენესანსი"
- ურ-ნამუ: 18 წელი
- შულგი: 46 წელი
- ამარ-სინა: 9 წელი
- შუ-სინი: 9 წელი
- იბი-სინი: 24 წელი
[რედაქტირება] ისინის დინასტია
ძვ. წ. 2017 — ძვ. წ. 1794
- იშბი-ერა: 33 წელი
- შუ-ილიშუ: 20 წელი
- იდინ-დაგანი: 20 წელი
- იშმე-დაგანი: 20 წელი
- ლიპიტ-ეშტარი 11 წელი
- ურ-ნინურტა : 28 წელი
- ბურ-სინი: 5 წელი
- ლიპიტ-ენლილი: 5 წელი
- ერა-იმიტი: 8 წელი
- ენლილ-ბანი: 24 წელი
- ზამბია: 3 წელი
- იტერ-პიშა: 4 წელი
- ურ-დულ-კუგა: 4 წელი
- სუენ-მაგირი: 11 წელი
- დამიკ-ილიკუ: 23 წელი
