Xoybûn

Ji Wîkîpediya

Xoybûn rexistineke siyasî ya kurdan bû.

Piştî ko komara Tirkan serhildana Şêx Seîdî bi hovîtî sekinandî, serokên xîretkêş ên Kurdan, li sala 1926'ê dest bi xebatê kir û li Parêsê civiyan û ji bo azadiya Kurdistanê biryara kongreyekê da. Li sala 1927'ê li ser axa Kurdistan´ê ya di di destê Tirkan da kongireyek hat sazkirin ko mehek û nîvan berdewam bû. Di kongreyê da ev biryar hatin dan:

1. Ji bo sazkirina rêkxistineka neteweyî divê hemû rêkxistinên din bihên betalkirin.
2. Heya ko leşkerê Tirkan yê dawî ji axa Kurdistanê bihêt derêxistin, divê têkuşîn bidome.
3. Beriya destpêka şerî, ev tedbîrên jêrîn bihên liberçavgirtin:
   1. Serdarekê gişti ji hêza neteweyî ya Kurd ra bihêt diyarkirin.
   2. Navendek ji bo şoreşê û eniya neteweyî bihêt diyarkirin.
   3. Divê hêzeka leşkerî ya Kurdî bihêt sazkirin û çek û sîleh jî bihên berhevkirin.
4. Divê peywendî û têkhilîyên hezkirin û dostînîyê bi hukumet û gelê Îranê ra bihên sazkirin.
5. Têkhilî û dostînî bi hukumeta Sûrîyê û Iraqê ra bihên çêkirin û li beranberî wan têkoşîn nehên kirin. Ji wan pêkanîna mafên Kurdan yên ko peymana dewletên cîhanê pejirandine bihêt xwestin.

Piştre, di bin serokatiya Îhsan Nûrî Paşaî da, enî ya neteweyî ya Kurdî bi navê 'Xoybûn'ê hat damezrandin. Îdareyeka sivîl jî di bin serokatî ya Îbrahîm Paşaî da hat sazkirin. Li 27.10.1927´ê serxwebûna Kurdistanê hat eşkerekirin û ala ya Kurdistanê li serê çiyayê Agirî hat çikandin.

[biguherîne] Binihêre

• Serhildana Agiriyê ya yekemîn
• PDK-Xoybun