Zena (Genoa cfc)
From Wikipedia
Genoa Cricket and Football Club 1893
O Zena a l'è a squaddra de ballon ciù antiga da Liguria e d'Italia. O l'è stæto o primmo a guägna o campionâ de ballon italien in t-o 1898.
O Zena o l'ha zeugoö o campionâ 2005-2006 in ta serie C pe a segunda votta in scia soâ stoïa a seguito de na façenda contestæ in gïo a unn-a partïa accattâ a a fin do campionâ de serie B 2004-2005, quando o l'eja primmo in classifica e o l'ha zeugoö contro o Venessia. A façenda da retroceççion do Zena a l'ha provocô polemiche e mogogni in tutta Zena, e a non la è de longo ciæa ancheu.
Contents |
[edit] E origini: o Genoa Cricket and Athletic Club
O Zena l'è stæto fondô o 7 de Setembre 1893, in via Palestro 10, numeo 4, in t-o consolæto britannego da: Charles De Grave Sells, S.Green, G.Blake, W.Rilley, D.G.Fawcus, H.M.Sandys, E.De Thierry, Johnathan Summerhill sr. e Johnathan Summerhill jr., e sorvetutto Charles Alfred Payton, baronetto do-o Impero Britannego e Console Generâ da Reginn-a Vittoïa d'Inghiltæra a Zena.
Comme dixe o nomme, o Genoa Cricket and Athletic Club eja unn-a societæ sportïa che non gh'aveiva sortanto o zeugo do ballon in testa, ma anche o cricket (considerô a i tempi un sport de i scignöri), a ballaneuo (o sport ciù pratigô in Liguria), ma in te li anni e attivitæ in ta ramma do ballon son diventæ le ùniche.
[edit] Stoïa da societæ
[edit] Spensley e o gïo
Trei anni doppo (1896) a fondaçion, o se uniô a o gruppo o personaggio ciù importante da stoïa do Zena e unn-a de personne ciù importanti do ballon in Italia,James Richardson Spensley. Appassionô de sport in generâ in Inghlitæra aveiva zeugô comme portê in t-o Sunderland. Spensley eja un mëgo arrivô a Zena pe curâ i mainä de nae de carbon, ma a sôa paxiòn pe o zeugo o lo portô a mette in pè o settô do ballon do Genoa Cricket and Athletic Club, tanto che o 2 Zenâ 1899 Spensley, convinse i dirigenti da societæ a cangiâ o nomme in Genoa Cricket and Football Club.
Inoltre o dottô ingleixe convinse i soci a fâ entrâ in t-o club anche i zeneisi o 10 Arvî 1897.
O 6 Zenâ 1898, a Ponte Carrega, dinansci a 208 spettatô se zeuga a primm-a partïa de ballon tra doe squaddre de doe diversce citæ, tra o Zena e una formaçion mista de zeugoi de Torin, che guägnan pe un goal a zero. O 9 de Marso 1898 a Torin o Zena guägna a seconda partïa pe un a zero.
[edit] O primmo campionâ
Tutto l'eja fito pe o primmo campionâ offiçiâ da Federaçion Italien de Football, che eja stæta in to contempo fondâ o 15 e 26 de Marso 1898 da o Spensley e da ätri dirigenti torineixi.
A fase finâ do campionâ se zeuga a Torin in un giorno soö, l'eutto de Mazzo a o Velodromo Umberto I de Torin. O campionâ o l'è stæto zeugô da quattroö squaddre so, ma o pagge che diversce partïe de qualificaçion seije stæte zeugâ durante l'anno, ma non ghe son documenti offiçiâ. A finà Zena-Internaçionä de Torin, a l'ha guagnæta o Zena per uno a zero con un goal de Leaver.
A a societæ vegne dæta unn-a coppa e a i zeugoi unn-a medaggia. A i tempi non gh'eja o scudetto, e o l'è stæto proprio o Zena a primma squaddra de ballon a usâlo in t-o 1924.
[edit] O Zena do-o 1898
O Zena zeugô a finâ do-o 1898 con questa formaçion: Baird, Ghigliotti, De Galleani, E.Pasteur, Spensley, Bocciardo, Bertollo, Le Pelley, Dapples, Ghiglione e Leaver. A squaddra a la eja anæta a Torin con unn-a reserva soä, e o pagge che o non l'ha zeugô, quindi o l'è poscibile che questa seije a formaçion da primm-a partïa de campionâ ascì. Questa a la è a lista dei zeugoi de ballon tra amighevvoli e finâ do primmo campionâ:
- Fausto Ghigliotti (portiê e tersin mancin)
- James Spensley (tersino e Capitan)
- Ernesto De Galleani (tersino drïto)
- Robert Al Leaver (ala mancinn-a)
- Enrico Pasteur (median)
- Henri Dapples (segonda amighevole e finâ do-o campionâ soö) (çentro attacco)
- Jhon Quertier Le Pelley (segonda amighevole e finâ do-o campionâ soö)
- J.Marshall (doe amighevoli)
- L.Mackintosh (doe amighevoli)
- F.Reed (primm-a amighevole soä)
- G.Venturini (primm-a amighevole soä)
- J.Chalmers (primm-a amighevole soä)
- J.Tweedy (primm-a amighevole soä)
- J.Wilkic (primm-a amighevole soä)
- Shaffanser (segonda amighevole soä)
- Passadoro (segonda amighevole soä) (attaccante)
- William Baird (portê, o se fa mâ inte a finâ)
- Ettore Ghiglion (italien: Ghiglione) (finâ de campionâ)
- Sirvio Pè (italien:Silvio Piero) Bertollo (finâ de campionâ)
- Gioan (italien:Giovanni) Bocciardo (mëz'äa mancinn-a)
[edit] O primmo grande Zena
Eja ascì inandiô o primmo ciclo do Zena, in te li anni dapeu a formula do campionâ a l'è restæ sempre a mexima, con sfie direte durante l'anno e con unn-a finâ in câ de i campion in carega.
Doe seimanne doppo a vittoïa do segundo titolo, çinque zeugoi do Zena fan parte da primma squaddra da naçionâ italien, che a Torin perde doi a un contro a Svissëa.
O Zena guägna trei titoli da o 1898 a o 1900 e se porta a câ a Coppa Fawcus, pe a squaddra che l'eive guagnô trei campionâ in fila. O 25 Zenâ 1901 su proposta do socio Rossi, con 5 voti a favô e 4 contra, e magge do Zena da gianche e blu vegnan cangiæ in rosse e blu, comme i coloï da bandëa britannega.
In t-o neuvo secolo, da o 1902, vegnan formæ de i giron regionà eliminatoï, o torneo cominçia a vegne grosso e e squaddre son sempre de ciù. In t-o Ottobre 1902 pe a primma votta vegne fondô o vivaio pe i zueni de men de sezze anni.
In t-o 1903 o Zena zeuga, primo club italien - unn-a societæ foresta all'estero. O 27 de Arvî o Zena guägna trei a zero contro o Football VeloClub Nizza in Fransa, a partïa d'andata a Ponte Carrega eja finia sei a zeor pe o Zena. In t-o meximo anno e in quello successïo, o Zena guägna o campionâ italien, entrambe e votte battendo trei a zero a Juventus.
In sti anni o Dapples mette in palio unn-a coppa particolâ: a la è a cosiddetta Balla Dapples.
O premio o l'è unn-a consiste in una sfera de argento de e mexime dimençion e caratteristighe (con tanto de cuxitùe in rilievo) de un ballon da football. O l'è diffissile capî ancheu o significòu e la importança di sti trofei, a i tempi in cui o campionâ o l'eja sortanto unn-a parte piccinna da stagion sportïa.
A Balla Dapples, eja assegnâ a a squaddra che guägnava unn-a partïa, ciaschedun poeva sfidâ o vinçitô pe guägna a balla, e sfïe son duâ sei anni e a balla a l'è stæta disputâ in 47 partïe. O 20 dexembre 1909 se è zeugâ a urtima partïa pe a balla Dapples, e o Zena a l'ha guagnâ pe de longo, doppo che l'aveivan avùa Milan, Juventus, Torino, Pro Vercelli, Andrea Doria e Unione Sportiva Milanese.
In t-o campionâ de ballon do 1915 o Zena guägna o seu setten scudetto nonostante a Primma Guæra Mondiâ aveise interrotto o campionâ, la Federaçion do Zeugo do Ballon Italien (FIGC) assegnà o scudetto a squaddra primm-a classificaä do giron finâ de l'Italia do nord.
In t-i campionai de ballon do 1923 e 1924 o Zena allenoö da Garbutt (o primmo mister da stöia do zeugo do ballon) guägna o seu doi urtimi scudetti, battendo in finâ a Lazio (4-1 e 2-0) e o Savoia (2-0 e 1-1). O Zena aveive guagno o seu deximo scudetto in t-o 1925, ma a a finne da finâ do giron nord, quando o Zena stava guägnando pe doi a zero, arcunni tifosi do Bologna (guidæ da gerarchi fascisti) entræan in campo armæ de pistolle e fæan sospendê a partia. Doppo doi ripetiçioin, o Bologna guägna pe 2-0 a tersa partia, zeugaä a e sette do mattin in campo neutro. Questo o l'è forse stæto o primmo episodio di ingerensa de a politica in t-o zeugo do ballon: o zena pe e seue origgini britanneghe o no l'eja ben viö da o regimme fascista, che ghe cangioö a-a dreittùa o nomme, da Genoa Cricket and Football Club in t-o italien Genova 1893.
[edit] I primmi campionâ de Serie A
O Zena va vixin a guagnâ o campionâ 1927-'28 e o l'arrïa segondo, derè a o Turin. In t-o 1929-'30 o l'è stæto zeugoö o primmo campionâ naçionâ de ballon, a serie A, e o Zena, guidoö da i attaccanti Banchero e Levratto (o sfondatô de reti) o l'arrïa segondo a soi doi punti da o l'Inter de Meazza. L'anno dappeu o Zena o finisce cuarto, nonostante l'accatto dall'Argentinna de un de i ciù grandi zeugoi da stöia do Zena, El Filtrador Guillermo Stabile, capocannoniè de i primmi Campionâ Mondiâ de Ballon. Stabile o l'è stæto perseguitoö da a desdiccia e o s'è assentïo doi votte a gamba, a primma votta in unn-a partïa amichevole in te un scontro co-o portè avversario e a segonda votta un anno soö dappeu che o l'eja tornoö a zeugâ.
In t-o 1933-'34 pe a primm-a votta o Zena vegne retrocesso in t-a Serie B, ma dappeu un anno soö o torna in t-a Serie A comme protagonista, grassie a i investimenti do prescidente Culiolo, o l'arrïa sesto in campionâ e guägna a Coppa Italia contro a Roma pe 1-0 a Firense o 6 de Zugno do 1937.
In t-o 1938 o Zena o l'arrïa terso, a soi trei punti de distacco da o l'Inter e guägna o primmo derby pe 1-0 contro a Liguria.
[edit] Ingançi
- Scito offiçiâ do Genoa C.F.C.
- Associaçion Club Genoani
- Scito offiçiâ da Fondaçione Genoa
- Grifon in t-a Ræ
- Scito de i Grifon
- San Giorgio Old Times Circle
- I Druidi: nostalgia ed epos a quarti rossoblù
- Akaiaoi - I coloi de Zena - Scito in scia stoïa Rossoblù
- Scito offiçiâ do Genoa Club Islanda "Luigi Ferraris"
- Treuva Grifon - Tutto o Zena in Ræ
- Grifone@Inside - Pe chi o se sente "Grifon dentro"
- O "Caso Genoa": o file do Zena in C