10. Jahrhundert

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

alle Jahrhunderte | andere Zeitskalen 9. Jahrhundert | << 10. Jahrhundert >> | 11. Jahrhundert 900er | 910er | 920er | 930er | 940er 950er | 960er | 970er | 980er | 990er 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000

S 10. Jahrhundert hät am 1. Januar 901 aagfange und am 31. Dezember 1000 uufghört.
Es isch d Epoche vom Früehmittelalter.

Inhaltsverzeichnis 1 Zytalter / Epoche 2 Ereigniss / Entwicklige 3 Persönlichkeite 4 Erfindige und Entdeckige

[ändere] Zytalter / Epoche

• Herrschaft vo de Ottone

[ändere] Ereigniss / Entwicklige

• Schtändigi Iifäll vo de Magyare erschüttered sOschtfrankeriich. Herrscher werded a ihrne Erfolg i de Ungarechriege gmesse.
• Um 907 endet d Tang-Dynaschtie im Kaiserriich China. D Zyt vo de föif Dynaschtien bricht aa.
• Us dr Zyt vo de föif Dynaschtien existiert s ältischte chinesische Manuskript vonere Himmelscharte.
• D'Waräger belagered 907 erfolglos Konstantinopel.
• Gründig vo Cluny (Abtei) am 11. September 910.
• Wikinger (Normanne) erhalted 911 das vo ihne sit dr 2. Hälfti vom 9. Jahrhundert besiedlete Gebiet zum Lehen. Entstehig vo dr Normandie.
• Aafang vo dr Goryeo-Dynaschtie 918 in Korea.
• König Eduard I. vo Wessex gliederet 922 Essex und East Anglia siim Riich aa und underwirft d Chliikönige vo Wales und Cornwall.
• Fürscht Tomislav vo Kroatien eint 924 d Stämm vo Kroatie und Dalmatie und underwirft de byzantinische Küschteschtädt. Er proklamiert sich zum König und wird vom Papst Johannes X. anerchännt.
• Markgräfin Marozia vo Camerino, Witwe vom Alberich I., laat Papst Johannes X. im Jahre 928 in Cherker werfe und erhebt sich zur Senatrix vo Rom.
• Gründig vom Kalifat vo Córdoba dur Abd ar-Rahman III. im Jaahr 929.
• Dr dänisch König Harald Blauzahn laat sich 960 taufe. D Däne werded Chrischte.
• In China fangt 960 d Song-Dynastie aa.
• Gründig vo dr Al-Azhar-Universität 970 (Moschee) in Kairo.
• Mit em Ludwig V. schtirbt 987 de letschti französisch König us dr Dynaschtie vo de Karolinger. Mit dr Wahl vom Hugo Capet zum König fangt d Herrschaft vo de Kapetinger aa, wo mit Näbelinie bus zue dr französische Revolution durt.
• Im Jaahr 966 laat sich dr polnisch Herzog Mieszko I. us dr Dynaschtie vo de Piaschte nach römisch-katholischer Art taufe. Siin Sohn Boleslaw I. schlüsst 997 es engs politisches und militärisches Bündnis mit em Heilige Römische Riich und besieglet d Integration vo Poole in di weschtlich-chrischtlich Kultur.
• Grossfürscht Wladimir I., Herrscher vo dr Kiewer Rus, empfangt 988 di orthodoxi Taufi. Chrischtianisierig vo de Rus.
• Zwischen 980 und 1000 isch d Ringburg Nonnebakken 'baut worde.
• Im letschte Viertel vom Jahrhundert entstaht in Japan Genji Monogatari (D Gschicht vom Prinz Genji), ei vo de wichtigschte Werch vo dr japanische Literatur.
• Die erschti Heiligsprechig i dr Chilegschicht (Ueli vo Augsburg) wird 993 dur de Papst Johannes XV. verkündet.
• Aafang vo dr Fatimideherrschaft in Nordafrika.
• In Bruchsal wird am 1. November 996 e Uurkund für d bayerische Hochschtift Freising uusgschtellt, in dere wird erschtmals der Name Ostarrîchi (hüt Öschterriich) schriftlich feschtghalten.
• s später so gnännti Heilige Römische Riich (latiinisch Sacrum Imperium Romanum) bildet sich us em karolingische Oschtfrankeriich use.
• D Liudolfinger (919 bis 1024) verwalted s Riich erfolgriich und bewürked siin Uufschwung.
• In (Mittel-)Europa gits chuum Hüüser us Schtei. Dr Adel lebt in Burge us Holz, so gnännte "Motten"
• S Papsttum durlebt im 10. Jahrhundert e Kriise. Sogar in verbrecherischi Tate sind einzelni Päpscht verwicklet. De Bonifatius VII. wird als Aaschtifter vo de Erdrosselig vo siim Vorgänger überlieferet und wird 985 ebefalls zum Mordopfer.
• S'Byzantinisch Riich goht in dr zweite Hälfti vum 10. Johrhundert an alle Grenze in d'Offensive:
  • (Ruck)Eroberig vu Syrie vu 962-976 un em nördliche Palästina mit Nazaret.
  • Ruckeroberig vu Kreta (965) un Zypern (969).
  • Chrieg gege Bulgarie, Underwerfig vu Ostbulgarie und Wiidererreichig vu dr Donaugrenze
  • Wiidererlangig vum in dr erste Hälfti vum 10. Johrundert verlore gangene Ifluss in Dalmatie
  • D'Herrschaft in Südtitalie wird gege Ottone un Araber wiider usbaut.
  • D'Kiewer Rus werre Christe un understelle sich im Patriarchat vu Konstantinopel. Dr Fürst vu Kiew hirotet d'Schwester vum Kaiser.
  • Dr dytsch Kaiser Otto II. isch mit dr byzantinische Prinzessi Theophanu verhirotet.

[ändere] Persönlichkeite

• Heinrich I., sächsisch-stämmige, düütsche König
• Otto I., Kaiser vom Heilige Römische Riich
• Otto II., Kaiser vom Heilige Römische Riich
• Theophanu, Kaiserin vom Heilige Römische Riich
• Mieszko I., Gründer vom polnische Schtaat
• Otto III., Kaiser vom Heilige Römische Riich
• Basileios II., byzantinische Kaiser

[ändere] Erfindige und Entdeckige