Armer Konrad

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Mit Armer Konrad hän sich zwoo ufständischi Büüre-Bewegunge bezeichnet. Dr arm Konrad isch noch em Albert Rosenkranz e Synonym fir "dr arm Mann" - wiä mer mit Hinz un Kunz "alli Lit" meint, meint mer mit "Konrad" e (arme) Mann. E Kurzform vu Konrad isch Kunz (dtv-Atlas Namenkunde), wäge däm iberraschts nit, ass diä gliche Ufständ aü unterem Namme Armer Kunz belegt sin.

[ändere] D Ufständ im einzelne

1. Dr arm Konrad im Friähjohr un Summer 1514 im Remstal (Wirttebärg). Er het sich gege e neiji Stiirordnung vu dr Regiärung vum Herzog Ulrich vu Wirttenbärg gwändet, drnäbe hän dr Büüre aü d Misswirtschaft un d Bstächligkeit vu dr Regiärungsbeamte druckt, s Fähle vu Rächtsschutz un d Verwiäschtunge, wu d Firschte bi dr Jagd uf ihrene Fälder agrichtet hän. Dr Arm Konrad isch bis zum uffene Ufstand mit wit iber doisert Teilnämmer furtgschritte un het d Herrschaft zu Verhandlunge kenne zwinge.

2. Dr arm Konrad im Summer 1514 in dr Gegend vu Bihl am Oberrhiin. Er isch ermunteret gsii dur d Nochrichte iber dr wirttebärgisch Ufstand un het sich entzindet an däne un witere Missständ:

• D Änderung vum Erbrächt durch dr Markgraf Philipp vu Bade - dr Erb vum e Familiävatter het nimmi si Fraü solle si, sondern d Kinder. D Büüre hän sich also gege d Enträchtung vu dr Fraü gstellt.
• Noch dr Dorfordnung vu Bihl het jede miäße Versteß gege d Ordnung azeige. Diä Bstimmung het dr Vogt solle un welle verschärft durchsetze, si het aber Unfriide zwische Verwandte un Nochbere im Dorf brocht un dr Zorn vu dr Landlit erregt.
• Im Dorfbach vu Bihl het numme d Herrschaft solle derfe fische
• Dr Wiizoll isch vum Markgraf hecher gsetzt wore - nit numme bim verkaüfte Wii, aü uf dä, wu dr Räbbüür drheim drunke oder verschänkt het, isch jetz Zoll erhobe wore.

Dr Afiährer isch dr Bastian Gugel vu Bihl gsii, e Steihaüer. Zu meh wiä e baar lütstarki Umziig ischs z Bihl un in andere Ortschafte nit kumme, dänn dr Markgraf het mit bewaffnete Ritter un Fueßvolk däm Ufbegehre e Änd gmacht.

Diä zwee Arme Konrad hän - im Unterschiid zu dr Bundschueh-Bewegung - kei revolutionäre Charakter gha, sondern sin ender spontan entstande. Si hän Missständ welle abstelle, s alt Rächt welle erhalte, aber si hän nit uf e Änderung vu dr Gsellschaftsordnung abziilt. Beidi Erhebunge sin niidergschlage wore, dr Remstaler zimli bluetig. Näbe dr Bundschueh-Bewegunge miän aü d Arme Konrad as Vorlaifer vum Große Büüregriäg agsähne wäre.

[ändere] Literatür

Albert Rosenkranz: Der Bundschuh - die Erhebung des südwestdeutschen Bauernstandes in den Jahren 1493-1517. Heidelberg 1927.