Hebel rassisch!
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Hebel rassisch! isch e Gedicht vum Hermann Burte, wu ner am 25. März 1939 z Muulburg vordrait het; vereffentligt ischs im Markgräfler Jahrbuch 1940/41 un in dr Gedichtsammlung „Die Seele des Maien“ (1950 un 1982). S bstoht üs 252 Ziile (9 mol 7 Viärziiler). Bim Abdruck in dr „Seele des Maien“ isch e Siibenerblock ewäg gfalle (inhaltlig unwesentlig). Anderscht, wiä dr Titel villicht vermuete losst, gohts do ender gege ass wiä fir dr Rassismus.
In däm Gedicht nimmt dr Burte – vordergrindig – dr alemannisch Dichterfirscht Johann Peter Hebel gege bstimmti Zitgnosse in Schutz:
-
- (...)
- Bis hüt hets gulte wie ne Gsetz:
- Der Hebel isch as Dichter: klassisch!
- Jo, mustergültig! – Aber jetz,
- Do mustere sie dä Hebel: rassisch!
-
- Gar sunderbari Geister gits,
- Grad unter dene Professore,
- Wo Auge hän wie gchochti Schnitz
- Un e Verstand zuem Flecklig bohre.
- Gar sunderbari Geister gits,
-
- Ein schribt, der Hebel haig, wie schad,
- Im Bluet en Ilauf, dä seig: ostisch!
- Un selb isch bime Dichter grad,
- Was d’Essigmuetere für der Moscht isch!
- Ein schribt, der Hebel haig, wie schad,
-
- Das offe Gmüet, dä bscheide Sinn,
- Sy Freud am Chlyne, s’ gmüetlig Wese,
- Sy waich mild Härz, do stäck das drin,
- do düeg sy ostisch Erbdail jäse!
- Das offe Gmüet, dä bscheide Sinn,
-
- Un will der Pfarrer Hebel halt
- E milde Ma im Dienscht am Wort isch,
- Un het kei Freud an Champf und Gwalt
- So heißts: er seig au gar nit nordisch!
- Un will der Pfarrer Hebel halt
-
- Churzum, sie wännen abedhue
- Un us em Dichterhimmel schaffe –
- Und bruuche schlauerwis derzue
- Die neui Lehr vo dene Rasse.
- Churzum, sie wännen abedhue
Drno sait dr Dichter:
-
- Es isch e gwaltigs Dings, die Raß,
- Das glängt bis in die fiinste Falte,
- Und cha vo Grund uf wiise, was
- Im Mensch inn wirke duet un walte.
- Es isch e gwaltigs Dings, die Raß,
-
- Es isch e wichtigs Dings, das Bluet,
- Erlebt, erwiese und erfahre,
- Sy arisch Bluet, sy Ahneguet
- Das mueß en Aechte treu biwahre!
- Es isch e wichtigs Dings, das Bluet,
D negscht Strof isch noch em Griäg abgänderet wore:
-
- 1939:
- Mir Dütschi stoßen Alli us,
- Wo nit in euser Wese ghöre
- Und wo im Hirni Härz und Hus
- Im dütsche Bluet dr Wandel störe!
-
- 1953:
- Me sott e Gfüehl ha für so Züg,
- Wo nit ins aige Wese ghöre
- Un wo wie offebari Lüg
- Aim ’s agibore Wachstum störe!
Drno folge 11 witeri Strophe bis zu däre Stell, wu dr Burte erklärt, ass es d „rein Rass“ gar nit git un dass Geischt un Seel dr fleischlige Eigeschafte vume Mänsch entgege stehn:
-
- (...)
- E Mensch vo urig rainer Rass
- Isch hütigsdags gwiß chaibeselte:
- 's Bluet het sy Weg gno und isch naß
- Vo Römer, Wältsche, Hunne, Kelte ...
-
- E Mensch het jo nit numme Hoor
- Und Auge, Schädel, Liib und Glieder -
- Au Geist und Seel chunnt öbbe vor,
- die zelle mit un stöhn derwider.
- E Mensch het jo nit numme Hoor
-
- Villicht isch Ain vo Hoore bruun
- Und hochbockblondblau nordisch geistig!
- Un Ais goht über jede Luun
- vo der Naduur, und selb isch: d’Leistig!
- Villicht isch Ain vo Hoore bruun
Noch 22 witere Strophe, wu do nit zitiärt sin, macht dr Burte sich luschtig iber „d Weisheit vo so Rasserichter“, wo no dr Hoorfarb gehen à la:
-
- (...)
- Es stigt der goldig edel Wy
- Am End jo au us dunkle Schübel:
- Und gstöhndets numme ehrlig ii:
- S git leider Gott au blondi Dübel!
- (E Dubel isch enne, wu bled isch.)
D „Rass“ findet sich, fir dr Burte, im Geischt un in dr Seel:
-
- Me mueß e Mensch, as wie ne Buech,
- Au zwüsche syne Ziilete lese:
- Und wenn sy Rass witt finde, suech
- In Geischt und Seel, im diefste Wese.
- (...)
- Die besti Rass, die heißt: Schenie!
- Der Blitz im Bluet vo große Meistre!
- Me mueß e Mensch, as wie ne Buech,
Dr Hermann Burte goht mit däm Gedicht wit iber dr Alass, iber dr Verteidigung vum Hebel, nüs. Er entwicklet mit em Vokabular vum Nationalsozialismus e Asicht vu „Rass“, wu so zimli s Gegedeil vu dr Asicht vu dr Nazi isch. Zwar operiärt dr Burte aü in däm Text mit Begriff, wu uns hit befrämdlig sin. E anderi Megligkeit, effentlig iber d „Rass“ oder zum Rassisimus, wu gherrscht het, ebis z sage, ass wiä mit NS-Vokalbular, hets zu sällere Zit aber nit gä. Un dr Burte isch aü sälber in däre Begriffligkeit befange gsii. Des Vokabular isch nämlig nit vu dr Nazi erfunde wore, s isch scho lang vor em Erschte Wältkriäg vun ere „völkische“ Bewegung verbreitet wore. Nit alli, wu mit glichem Wortschatz iber s Nämlig schwätze, meine aü s Glich.
[ändere] Bemerkig zum Urheberrächt
S Urheberrächt fir d Wärk vum Hermann Burte lit bi dr Hermann-Burte-Gesellschaft. Diä zitiärte Gedichtstext do stehn wiä alli Wikipedia-Text unter dr GNU-FDL, si sin vum Albärt mit dr Erlaübnis vum 26. 10. 2007 vu dr Burte-Gsellschaft unter däre Lizens vereffentligt.
