Chenero (biolochía)
De Biquipedia
En taxonomía, un chenero ye una unidat sistematica ta ra clasificazión d'es organismos. Cherarquicament, o chenero ye una categoría que finca d'entre ra familia e ra espezie; asinas, un chenero ye un grupo clasificador á on que s'unen dibersas espezies emparentadas. Sin d'embargo, bi ha bels cheneros que son monoespezificos (contienen només que una espezie).
Contenius |
[editar] Cherarquía d'es cheneros
D'a demba mesma que pasa con altros nibels (categorías) en a taxonomía d'es sers bibos, e perque ye prou defizil de clasificar as espezies, dibersos cheneros pueden agrupar-se á supercheneros; e tamién dibersas espezies aintro d'o mesmo chenero quan tienen carauteristicas més semilars d'entre eras que con as altras espezies que bi son relazionatas, pueden agrupar-se á sozcheneros (u subcheneros). Istes, tamién, pueden organizar-se á infracheneros. En a siguient tabla as categorías obligatorias son marcatas en rosa. A ordenazión de ran més cheneral enta de més particular ye cómo sigue:
| Familia | ||
|
|
|
|
|
|
| Chenero | ||
|
|
|
| Espezie | ||
| (Es rans obligatos son mesos á fundo rosa) | ||
[editar] Nomenclatura
O nombre ta istes taxons cal que sía un sustantibo, sin que calgan normas explizitas ta ra suya desinenzia. Á mutos casos, o taxón constetuye una colla d'espezies tan natural que a parola t'a desinnar-lo ye parti integradora d'o bocabulario popular. Ta fer l'ixemplo, o chenero Pinus ye una unidat "chenerica" en o sentito més popular, e ye formato d'espezies (es pins) que en o bocabulario popular tamién tienen denominazions "binominals" talment como en a clasificazión zentifica: Pin nasarro, pin fembra (u pinereta), pin crabero, pina rebordenca, pinaza etz.
[editar] Istoria d'o conzepto
O conzepto de chenero e ra mesma parola estioren propuestos per Joseph Pitton de Tournefort (1656-1708). Posteriorment Carlos Linneu els azeptore, e concretore asinas o suyo pensar:
- "Bi ha tantos cheneros como cuantas están as frutificazions semilars libraderas d'as diferents espezies naturals" (Palau, en a suya traduzión d'a Phylosophya botanica, de Linneu, p.84).
.jpg/170px-Parus_caeruleus_(Lukasz_Lukasik).jpg)
Linneu e ra suya escuela de botanicos establioren que as trazas ta clasificar es cheneros yeran las d'a fruita. Autualment, se sopesan una man de carauters, més que més, d'a flor en as plantas (e no pas d'a fruita), como ra filotaxis, l'anatomía, etz.
D'entre ras espezies d'animals, es carauters presos son altros, siempre d'aucorde con trazas propias de cada coleutibo d'espezies: as estruturas osias d'es bertebratos, es artiellos d'es artropodos, etz.
En es Archaea e Eubacteria, as carauteristicas á on que se para cuenta son sobretot metabolicas.
