From Wikipedia
Paisaghju di a machja da u Casteddu di Medusa à Samugheu, in u centru di a Sardegna
I rilievi sottumarini di u Bacinu Mediterraniu suggeriscini ciò ch'edda divia essa l'orografia in u Messinianu (Miocenu finali) quandu l'assiccamentu di u mari produssi ponti di terra chì hani riuniti parechji tarritorii chì erani oramai siparati.
A Flora di Sardegna hè dirivata da un sustratu cumunu mediterraniu, ma hè carattarizata da mori spicificità ed endemisimu. Quissa hè duvuta à un adattamentu cuntinuu d'issa flora à certi cundizioni climatichi particulari, à l'insularità è à a storia giulogica di l'isula.
Di fatti, a flora attuali hè carattarizata da spezii chì in u Cenuzoicu, 60 milioni d'anni fà, si sò diffusi, custituendu furesti primigenii di tassi, lecci è caracuti, spezii mesufili adattati à u clima caldu-umitu dipendenti da u pianu equaturiali passendu pa u Sudu di l'Auropa. Circa 25-28 milioni d'anni fà, a Sardegna appartinia à a placca corsu-sarda-calabra chì, staccata si da a placca auropea à pocu pressu à u liveddu di a Pruvenza attuali, subì tandu una rutazioni di 90 gradi, migrendu 400 km più à u sudu in u Mari Mediterraniu. In u Miucenu, prima ch'è issu prucessu si fussi cumplittatu, a Sardegna divia essa cuparta à furesti impunenti, com'è ducumintatu da i resti fossili di furesta pitrificata ussirvati vicinu à u lavu Omodeu è a Perfugas. Dopu l'isulamentu fù intarrottu brevimenti da finomini liati à a chjusura di u strettu di Gibilterra (5,6 milioni d'anni fà) è à i glaciazioni (l'ultimu massimu glaciali intarvensi circa 15.000 anni fà) favurendu u sviluppu di evuluzioni autottoni di spezii ed interi biucinosi. Par via di cunsiquenza, a Sardegna hè oghji carattarizata da endemisimi tipicamenti sardi, altri essendu cundivisi incù a vicina Corsica, o ancu incù Corsica è Baleari, altri ancora tipichi di areali più ristretti di u bacinu di u Mari Mediterraniu soprattuttu uccidintali.
[edit] Lista di i spezii botanichi urdinati par Famiglia
[edit] Acanthaceae
[edit] Aceraceae
- Acer campestre
- Acer monspessulanum
[edit] Aizoaceae
- Carpobrotus acinaciformis
- Carpobrotus edulis
- Mesembryanthemum crystallinum
- Mesembryanthemum nodiflorum
[edit] Amaranthaceae
Spezii naturalizati:
- Achyranthes aspera
- Achyranthes sicula
- Amaranthus albus
- Amaranthus blitum ?
- Amaranthus cruentus
- Amaranthus deflexus
- Amaranthus graecizans ?
- Amaranthus hypochondriacus
- Amaranthus muricatus
- Amaranthus retroflexus
[edit] Anacardiaceae
[edit] Aquifoliaceae
[edit] Berberidaceae
- Berberis aetnensis
- Berberis vulgaris
- Berberis vulgaris subsp. aetnensis : Corsica, I, Sardegna, Sicilia
[edit] Boraginaceae
- Alkanna lutea : Ba, Corsica, F, E, I, Sardegna
- Alkanna tinctoria
- Alkanna tinctoria subsp. tinctoria
- Anchusa arvensis
- Anchusa arvensis
- Anchusa italica
- Anchusa italica
- Anchusa undulata : Med
- Anchusa capellii : Sardegna
- Anchusa crispa : Corsica, Sardegna
- Anchusa hybrida : Med
- Anchusa littorea : Sardegna, ?Sicilia
- Anchusa undulata : Med
- Anchusa undulata subsp. undulata : W-Med
- Asperugo procumbens
- Borago officinalis
- Borago pygmaea : Corsica, I, Sardegna
- Cerinthe major : Med
- Cerinthe major subsp. gymnandra : W-Med
- Cerinthe major subsp. major : Med
- Cynoglossum cheirifolium : Med
- Cynoglossum clandestinum : Med
- Cynoglossum creticum
- Cynoglossum dioscoridis : W-Med
- Cynoglossum montanum
- Cynoglossum officinale
- Echium arenarium : Med
- Echium asperrimum : W-med
- Echium creticum :W-Med
- Echium creticum subsp. coincyanum : E, P, Sardegna
- Echium creticum subsp. creticum : Ag, Ba, Corsica, F, E, Sardegna
- Echium italicum
- Echium italicum subsp. italicum
- Echium parviflorum : Med
|
- Echium plantagineum
- Echium sabulicola : Ag, Ba, Corsica, F, E, I, Sardegna, Si
- Echium vulgare
- Echium vulgare subsp. pustulatum : Corsica, F, G, I, J, Sardegna, Sicilia
- Heliotropium curassavicum
- Heliotropium europaeum
- Heliotropium supinum
- Lithospermum arvense
- Lithospermum arvense
- Lithospermum incrassatum
- Lithospermum minimum : I, Sardegna, Sicilia
- Lithospermum officinale
- Lithospermum purpurocaeruleum
- Myosotis arvensis
- Myosotis discolor
- Myosotis discolor
- Myosotis pusilla : Ag, Corsica, F, Sardegna
- Myosotis ramosissima
- Myosotis ramosissima subsp. ramosissima
- Myosotis scorpioides
- Myosotis nemorosa
- Myosotis scorpioides
- Myosotis sicula
- Myosotis sicula
- Myosotis sylvatica
- Myosotis soleirolii : Corsica, Sardegna
- Neatostema apulum
- Symphytum bulbosum
- Symphytum officinale
|
[edit] Capparaceae
- Capparis spinosa
- Capparis spinosa subsp. spinosa
[edit] Caryophyllaceae
- Arenaria balearica : Ba, Corsica, I, Sardegna
- Arenaria bertolonii : Corsica, I, Sardegna
- Arenaria serpyllifolia
- Cerastium boissierianum : Co, E, Sardegna
- Cerastium diffusum
- Cerastium glomeratum
- Cerastium semidecandrum
- Cerastium semidecandrum subsp. semidecandrum
- Cerastium supramontanum : Sardegna
- Dianthus armeria
- Dianthus armeria subsp. armeria
- Dianthus arrostii : Sardegna, Sicilia
- Dianthus sylvestris
- Dianthus sylvestris subsp. siculus : Sardegna, Sicilia
- Dianthus sp.
- Minuartia geniculata
- Minuartia hybrida
- Minuartia mediterranea
- Petrorhagia prolifera
- Petrorhagia nanteuilii
- Petrorhagia saxifraga
|
- Petrorhagia velutina
- Silene latifolia syn. Silene alba
- Silene latifolia subsp. alba
- Silene apetala
- Silene armeria
- Silene behen
- Silene bellidifolia
- Silene colorata
- Silene succulenta syn. Silene corsica : Corsica, Cr, Sardegna
- Silene velutina : Corsica, Sardegna
- Silene vulgaris
- Silene sp.
- Saponaria ocymoides
- Saponaria ocymoides subsp. alsinoides : Corsica, Sardegna
- Saponaria officinalis
- Saponaria sicula
- Saponaria sicula subsp. sicula : Sardegna, Sicilia
- Stellaria media
- Stellaria media subsp. media
- Stellaria neglecta
- Stellaria pallida
|
[edit] Cistaceae
- Cistus albidus : Ae, Corsica, F, E, I, Sardegna
- Cistus creticus
- Cistus creticus subsp. corsicus : Corsica, Sardegna
- Cistus creticus subsp. creticus : Med
- Cistus creticus subsp. eriocephalus
- Cistus monspeliensis
- Cistus salviifolius
- Fumana ericoides
- Fumana laevipes : W-Med
- Fumana procumbens
- Fumana thymifolia : Med
- Halimium halimifolium : Med
- Halimium halimifolium subsp. halimifolium : W-Med
- Helianthemum aegyptiacum
- Helianthemum caput-felis : Ae, Ba, E, Sardegna
- Helianthemum croceum : Ae, F, E, I, P, Sardegna, Sicilia
- Helianthemum ledifolium
- Helianthemum morisianum : Sa
- Helianthemum oelandicum
- Helianthemum oelandicum subsp. allionii : Sardegna, Sicilia
- Helianthemum salicifolium
- Tuberaria guttata
- Tuberaria inconspicua : Ae, Corsica, G, E, I, P, Sardegna, Sicilia
- Tuberaria praecox : Ae, I, J, Sardegna, Sicilia
- Tuberaria lignosa
[edit] Compositae
- Achillea ageratum
- Achillea ligustica
- Achillea millefolium
- Achillea sp.
- Anthemis arvensis
- Anthemis arvensis subsp. arvensis
- Anthemis sp.
- Anthemis cotula
- Artemisia arborescens
- Artemisia caerulescens
- Artemisia caerulescens subsp. gallica
- Bellis annua
- Bellis annua subsp. annua
- Bellis perennis
- Bellis sylvestris
- Bellium bellidioides : Ba, Corsica, Sardegna
- Bellium crassifolium : Sardegna
- Carlina corymbosa
- Carlina corymbosa subsp. corymbosa
- Carlina lanata
- Carlina macrocephala : Corsica, I, Sardegna, Sicilia
- Carlina macrocephala subsp. macrocephala : Corsica, Sardegna
- Carlina racemosa
- Centaurea aspera : Ba, F, E, I, P, Sardegna
- Centaurea calcitrapa
- Centaurea filiformis : Sardegna
- Centaurea horrida : Sardegna
- Centaurea napifolia
- Centaura sp.
- Chrysanthemum coronarium
- Chrysanthemum segetum: u balculu
- Cichorium intybus
- Evax asterisciflora
- Evax pygmaea
- Evax rotundata : Corsica, Sardegna
- Galactites tomentosa
|
- Helichrysum frigidum : Corsica, Sardegna
- Helichrysum italicum: a maredda
- Helichrysum italicum subsp. microphyllum
- Helichrysum montelinasanum : Sardegna
- Helichrysum rupestre
- Helichrysum saxatile : Sardegna, Sicilia
- Helichrysum saxatile subsp. saxatile : Sardegna
- Helichrysum stoechas
- Hypochoeris achyrophorus
- Hypochoeris cretensis
- Hypochoeris glabra
- Hypochoeris radicata
- Hypochoeris robertia Corsica, I, Sardegna, Sicilia
- Lactuca longidentata : Sardegna
- Lactuca saligna
- Lactuca serriola
- Lactuca viminea
- Lactuca viminea subsp. viminea
- Lactuca viminea subsp. chondrilliflora
- Lactuca viminea subsp. ramosissima
- Lactuca virosa
- Onopordum argolicum
- Onopordum illyricum
- Onopordum illyricum subsp. illyricum
- Onopordum illyricum sbsp. horridus : A, Corsica, I, J, Sardegna, Sicilia
- Otanthus maritimus
- Phagnalon rupestre
- Phagnalon saxatilis
- Phagnalon sordidum
- Ptilostemon casabonae : Corsica, F, I, Sardegna
- Santolina chamaecyparissus
- Santolina chamaecyparissus subsp. insularis
- Scolymus hispanicus
- Silybum marianum
- Urospermum dalechampii
- Urospermum picroides
|
[edit] Cruciferae

[edit] Ericaceae
[edit] Fagaceae
[edit] Lauraceae
[edit] Leguminosae
A. terracianoi (a destra) e
C. horrida (a sinistra)
- Acacia cianophilla
- Acacia dealbata
- Anagyris foetida
- Anthyllis barba-jovis : Corsica, Cr, F, G, E, I, J, Sardegna, Sicilia
- Anthyllis gerardii
- Anthyllis hermanniae
- Anthyllis tetraphylla
- Anthyllis vulneraria
- Anthyllis vulneraria subsp. praepropera
- Astragalus massiliensis : Corsica, Sardegna
- Astragalus sirinicus
- Astragalus sirinicus subsp. genargenteus : Corsica, Sardegna
- Astragalus terracianoi
- Calycotome spinosa: a ghjinestra
- Calycotome villosa
- Ceratonia siliqua
- Cercis siliquastrum
- Colutea arborescens
- Cytisus villosus
- Genista acanthoclada
- Genista corsica
- Genista ephedroides
- Lathyrus annuus
- Lathyrus aphaca
- Lathyrus cicera
- Lathyrus latifolius
- Lathyrus ochrus
- Lupinus angustifolius
- Lupinus luteus
- Lupinus micranthus
- Medicago aculeata
- Medicago arabica
- Medicago arborea
- Medicago ciliaris
- Medicago intertexta
- Medicago littoralis
- Medicago lupulina
- Medicago marina
- Medicago minima
- Medicago murex
- Medicago orbicularis
- Medicago polymorpha
- Medicago praecox
- Medicago rigidula
- Medicago rugosa
- Medicago sativa
- Medicago scutellata
- Medicago tenoreana
- Medicago tornata
- Medicago trunculata
|
- Medicago turbinata
- Melilotus officinalis
- Melilotus sulcatus
- Ononis alba
- Ononis biflora
- Ononis diffusa
- Ononis mitissima
- Ononis minutissima
- Ononis natrix
- Ononis ornithopodioides
- Ononis pusilla
- Ononis reclinata
- Ononis spinosa
- Pisum sativum subsp. elatius
- Psoralea bituminosa
- Psoralea morisiana (nome provvisorio?) : Sardegna
- Robinia pseudoacacia
- Spartium junceum: u ghjuncu
- Teline monspessulana
- Tetragonolobus maritimus
- Tetragonolobus purpureus
- Trifolium angustifolium
- Trifolium arvense
- Trifolium bocconei
- Trifolium campestre
- Trifolium cherleri
- Trifolium diffusum
- Trifolium fragiferum
- Trifolium glomeratum
- Trifolium incarnatum
- Trifolium pratense
- Trifolium stellatum
- Vicia altissima
- Vicia articulata
- Vicia benghalensis
- Vicia bithynica
- Vicia cracca
- Vicia disperma
- Vicia glauca
- Vicia hirsuta
- Vicia hybrida
- Vicia lathyroides
- Vicia leucantha
- Vicia lutea
- Vicia monantha
- Vicia narbonensis
|
[edit] Myrtaceae
M. communis subsp.
tarentina
- Eucalyptus botryoides
- Eucalyptus camaldulensis
- Eucalyptus globulus
- Eucalyptus maidenii
- Eucalyptus resinifer
- Eucalyptus robustus
- Eucalyptus rudis
- Myrtus communis: a murta
- Myrtus communis subsp. tarentina
O. papilionacea subsp. papilionacea
[edit] Oxalidaceae
- Oxalis corniculata
- Oxalis pes-caprae
[edit] Papaveraceae
[edit] Paeoniaceae
- Paeonia coriacea
- Paeonia mascula
- Paeonia mascula subsp. russoi
[edit] Ranunculaceae
- Adonis aestivalis
- Adonis annua
- Adonis microcarpa
- Anemone coronaria
- Anemone hortensis : Med
- Anemone palmata
- Aquilegia barbaricina : Sardegna
- Aquilegia nugorensis : Sardegna
- Aquilegia nuragica : Sardegna
- Clematis cirrhosa
- Clematis flammula
- Clematis vitalba
- Delphinium halteratum
- Delphinium pictum : Ba, Corsica, Sardegna
- Delphinium requienii : Corsica, Sardegna
- Delphinium staphisagria
- Helleborus lividus syn. Helleborus argutifolius : a nocca Ba, Corsica, Sardegna
- Helleborus lividus subsp corsicus: Corsica, Sardegna
- Nigella arvensis
- Nigella arvensis subsp. arvensis
- Nigella damascena
- Ranunculus aquatilis
- Ranunculus arvensis
- Ranunculus batrachioides : E, Sardegna
- Ranunculus bulbosus
- Ranunculus bullatus
- Ranunculus ficaria
- Ranunculus sp.
[edit] Rosaceae
- Amelanchier ovalis
- Crataegus azarolus
- Crataegus monogyna
- Prunus armeniaca
- Prunus avium
- Prunus communis
- Prunus dulcis
- Prunus persica
- Prunus prostrata
- Prunus spinosa
- Pyrus amygdaliformis
- Rosa canina
- Rubus ulmifolius
- Sorbus aria
- Sorbus torminalis
[edit] Tamaricaceae
- Tamarix africana
- Tamarix canariensis
[edit] Archivi fotografichi
Issu articulu hè in custruzzioni. Pudeti cuntribuiscia à a so redazzioni.