Chwarel Abercorris

Oddi ar Wicipedia

Chwarel lechi ger Corris Uchaf yng Ngwynedd oedd Chwarel Abercorris (neu Chwarel Cwmodyn).

Cymerodd Thomas Green o Lundain lês ar y tir yn 1863 a dechrau cloddio, er mae'n debyg fod cloddio ar raddfa fechan yma cyn y dyddiad hwnnw. Yn 1874 ffurfiwyd y Cwmodyn Slate & Slab Quarry Company, ond gwerthwyd y cwmni trwy ocsiwn yn 1878. Fe'i prynwyd gan J.W. Orchard, oedd wedi ail-ddechrau'r gwaith yma erbyn 1880, ond caeodd eto yn 1888.

Ail-agorwyd Abercorris yn 1889, gyda 40 o weithwyr. Yn 1893 cymerwyd y cwmni trosodd gan W. John Lewis ac Arthur T. Carr, ac erbyn troad y ganrif roedd yn cynhychu tua 1,000 o denelli o lechi y flwyddyn, gyda 40 o weithwyr. Aeth y gwaith ymlaen hyd 1914, pan gaewyd y chwarel. Ail-agorodd eto yn 1920 dan berchenogaeth T.O. Williams a C. Humphries, ond caewyd y chwarel unwaith eto yn 1928. Bu gweithio yma ar raddfa fechan yng nganol y 1930au, a bu perchenogion Chwarel Braich Goch yn ei gweithio, eto ar raddfa fechan, yn gynnar yn y 1950au.

Roedd y chwarel yn cael ei gwasanaethu gan Reilffordd Corris.

[golygu] Llyfryddiaeth

• Richards, Alun John (1994) Slate Quarrying at Corris (Gwasg Carreg Gwalch) ISBN 0-86381-279-1}}