William Wilberforce
Oddi ar Wicipedia
Dyngarwr o Sais oedd William Wilberforce (24 Awst 1759 - 29 Gorffennaf 1833). Chwaraeodd ran flaenllaw yn yr ymgyrch i gael gwared â chaethfasnach.
Roedd yn fab i fasnachwr cyfoethog. Cafodd ei eni yn Hull yn 1759. Yn 17 oed aeth Wilberfoce i Goleg St John, Caergrawnt. Daeth yn ffrind i William Pitt, a ddaeth yn ddiweddarach yn brif weinidog ifancaf Prydain erioed.
Penderfynodd William ddod yn aelod o’r senedd. Gwnaeth William gyfarfod â'r Arglwyddes Middleton gan geisio defnyddio ei ddylanwad fel aelod seneddol i roi terfyn ar y fasnach mewn caethweision. Yn 1807 llwyddodd i gael y senedd i basio deddf oedd yn rhoi diwedd ar y fasnach.
Pan roedd ef yn 17 oed, disgynnodd oddi-ar goeden dderw yn ei ardd.Gruffudd ap Nefyn ysgrifenodd hyn.
Mae Ioan Gruffudd yn chwarae rhan Wilberforce yn y ffilm Amazing Grace (2006).
[golygu] Darllen pellach
- Belmonte, Kevin. Hero for Humanity: A Biography of William Wilberforce (Navpress Publishing Group, 2002) ISBN 978-1576833544
- Carey, Brycchan. British Abolitionism and the Rhetoric of Sensibility: Writing, Sentiment, and Slavery, 1760-1807 (Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2005) ISBN 978-1403946263
- Furneaux, Robin. William Wilberforce (Llundain: Hamish Hamilton, 1974, 2006) ISBN 978-1573833431
- Hague, William. William Pitt the Younger (Llundain: HarperPerennial, 2004) ISBN 978-0007147205
- Hennell, Michael. William Wilberforce, 1759–1833, the Liberator of the Slave (Llundain: Church Book Room, 1950)
- Metaxas, Eric. Amazing Grace: William Wilberforce and the Heroic Campaign to End Slavery (Efrog Newydd: HarperSanFrancisco, 2007) ISBN 0-06-117300-2
- Piper, John. Amazing Grace in the Life of William Wilberforce (Wheaton, Illinois: Crossway Books, 2006) ISBN 978-1581348750
- Rodriguez, Junius P., ed. Encyclopedia of Emancipation and Abolition in the Transatlantic World. (Armonk, NY: M.E. Sharpe, 2007)
- Vaughan, David J. Statesman and Saint: The Principled Politics of William Wilberforce (Nashville, Tennessee: Cumberland House, 2001) ISBN 1-58182-224-3
- Walvin, James. A Short History of Slavery (Llundain: Penguin, 2007) ISBN 978-0141027982
- Wilberforce, R.I. and Wilberforce S. The Life of William Wilberforce (5 cyf., Llundain: John Murray, 1838)
