Y Stafell Ddirgel
Oddi ar Wicipedia
Nofel hanesyddol am gyfnod yr 17fed ganrif wedi ei lleoli yn ardal Dolgellau yw Y Stafell Ddirgel, gan Marion Eames, a gyhoeddwyd yn 1969. Mae'r nofel yn ymdrin â'r erlid a fu ar y Crynwyr yn dilyn dyfodiad Siarl II i orsedd Lloegr. Mae'r nofel yn dechrau ym 1672, deuddeng mlynedd wedi'r Adferiad. Dilyniant i Y Stafell Ddirgel yw Y Rhandir Mwyn. Yn y nofel honno disgrifir helyntion y Cymry ar ôl iddynt ymfudo i Pennsylvania yn America gan obeithio osgoi'r erlid a fu arnynt yng Nghymru.
Daw Ellis, prif gymeriad y nofel, yn Grynwr o ganlyniad i ddylanwad cymydog ond mae ei wraig yn gwrthwynebu hynny. Yn dilyn ei marwolaeth ail-brioda ei gyfnither sy'n cydymdeimlo â'r achos. Fe'u bradychir i'r awdurdodau gan un o'i gyn-weision. Carcharir Ellis a'i gyd-grynwyr a'u dedfrydu i farwolaeth. Fe'u rhyddheir ar ôl ymyrraeth uniongyrchol y brenin, a phenderfynant ymfudo i America am fywyd gwell.
[golygu] Prif Gymeriadau
- Rowland Ellis
- Roedd Rowland Ellis yn gymeriad hanesyddol o Bryn Mawr, Dolgellau a oedd wedi cael addysg dda a daeth yn un o arweinwyr y Crynwyr
- Marged Owen
- Ellis Puw
- Huw Morris
- Malan
- Lisa
- Sinai Roberts
- Dorcas
- Jane Owen
- Hywel Vaughan
- Jeremy Mellor
- Gwallter
