Te Rangi Hīroa
Nō Wikipedia Māori

Ko Te Rangi Hīroa (Tā Peter Henry Buck), 1877? - 1951, nō Ngāti Mutunga o Taranaki; he tākuta, he ngārahu taua, he āpiha hauora, he kaitōrangapū, he tohunga tikanga tangata, he tumuaki whare taonga.
Rārangi kōrero |
[edit] Mahi Pāremata, Tākuta
I kuraina ia ki te kāreti o Te Aute; nō te 1904 ka puta i te kura tākuta ki Ōtepoti. Nō te tau 1905 ka tīmata tana mahi ki te taha o Māui Pōmare hei āpiha hauora mō te Māori. Ka mahi tahi rāua ki te whakapaipai i ngā kāinga, kia piki te hauora ki te iwi Māori, ahakoa he nunui tonu ngā rangatira kāore i rata ki ā rāua mahi. Ka tū a Te Rangi Hīroa hei Mema Pāremata Māori mō Te Tai Tokerau i te tau 1909, ā ka wikitoria. I a ia i te Pāremata, he mema ia o te Komiti mō ngā Take Māori. Nō te 1914, ka tū ia mō te rohe Pākehā o Pēwhairangi, ka hinga i tētahi Pākehā. Ko te mutunga tērā o tana mahi ki te Pāremata.
Ka whakapau kaha a Te Rangi Hīroa, i te wā o te Pakanga Tuatahi o te Ao, ki te whakahau i ngā Māori kia kuhu hei hōia. Ka haere ia ki Īhipa, ki Karipori, ki Wīwī, ko tana mahi he āpiha hauora. E rua ngā wā ka whakaingoatia ia mō tōna māia e ōna āpiha i ngā tuhituhi ki ō rātou āpiha teitei, ā, ka whakawhiwhia ia ki te tohu DSO. Ka mutu ngā riri, kua kake ia hei meiha.
[edit] Āpiha hauora Māori

Ko tana hokinga mai ki Aotearoa, ka tahuri ia ki te tūranga hou hei kaiwhakahaere mō te hauora Māori i raro i te Tari Hauora. Nō te tau 1918, he tokomaha rawa ngā Māori i mate i te urutā rewharewha. Me te aha, ko te mahinga tahitanga a ngā rangatira Māori me ngā āpiha hauora ki te tāmi i ngā urutā tērā ka pā; ā, ka māmā ake ngā mahi a Te Rangi Hīroa.
[edit] Mātauranga tikanga tangata
I tōna pakeketanga ka noho ia ki tāwāhi mahi ai ki te mātauranga tikanga tangata, ki te tuhituhi pukapuka hoki mō ngā tikanga Māori. He maha ngā tohu tākuta hōnore i whakawhiwhia ki a ia, e te Whare Wānanga o Aotearoa, e te Whare Wānanga o Yale, e wai atu, e wai atu. I te tau 1946 ko tau mai te taitara Tā ki runga i a ia. Ka hemo a Te Rangi Hīroa i te 1951 ki Hawai'i.
[edit] Kupu tautoko
- ↑ Whakaahua nō te Alexander Turnbull Library, Te Whanga-nui-a-Tara, Aotearoa, #1/2-037931-F
- ↑ Whakaahua nō te Alexander Turnbull Library, Te Whanga-nui-a-Tara, Aotearoa, #1/2-078259-F
[edit] Tohutoro
- Sorrenson, M. P. K. Buck, Peter Henry 1877? - 1951. Dictionary of New Zealand Biography, he mea whakahou i te 7-4-2006. Hoto mātāpuna
Ngā kaihautū 1840-1980 | ![]() |
||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|